85. Қ.Сәтбаевтың Қазақстан ғылымына қосқан үлесі мен қайраткерлік істері.
Геолог-ғалым, минерология ғылымдарының докторы, профессор, академик. Қазақ КСР Ғылым академиясын ұйымдастырушы және оның тұңғыш президенті, Қазақ КСР академиясының академигі, Кеңес Одағының және Қазақстанның металлогения мектебінің негізін қалаушы, қазақтан шыққан тұңғыш академик. Сәтбаев негізгі ғылыми еңбегін Қазақстан кен орындарының геологиясын, минералдық қорларын жасауға арнады. Ол 640 тан астам ғылыми еңбектерінің авторы. Қаныш Имантайұлы- рудалы кендердің пайда болуы және олардың жер қойнауында орналасуы, таралу заңдылықтарын зерттейтін Қазақстанның металлогения ғылымының негізін салушы.Сәтбаев еңбектері ғылымдағы зор жаңалықтар енгізді, Қазақстан геологиясы өз заманындағы биік сатыға көтерді. Халқымыздың адал перзенті Қаныш Имантайұлы 1942 жылы Жезқазған жеріндегі кенді зерттеудегі зор еңбегі үшін КСРО Мемлекеттік сыйлығы берілді.1943 жылы Қ.И. Сәтбаев геология ғылымындағы үздік жетістіктері үшін КСРО Ғылым Академиясының корреспондент мүшесі, ал 1946 жылдан толық мүшесі (академик) болып сайланды.
“Өз елінің қара тасын мақтан ете алмаған
Өзге жердің алтынын да мақтап жарытпақ емес”деп айтып кеткен.
86. Ұлы Жібек жолының ежелгі дәуір мен ортағасырдағы маңызы. Ортағасырлық қалалар мен қоныстар – әскери-әкімшілік, мәдени, сауда мен қолөнер орталықтары ретінде.
• Жолдың аты жібек саудасына байланысты шыққан. Бұл тауардың құны әрдайым жоғары болған. Жібек халықаралық саудаға шығарылғанымен, оны өндіруді Қытай үкіметі өте құпия сақтаған. Соған қарамастан, оны өндірудің тәсілін Қытайдан жасырын түрде алып шыққандар болған. Содан жібек өндіру біздің заманымыздың алғашқы кезінде Византия, Соғды сияқты елдерде де жүзеге аса бастаған. Сөйтіп, Ұлы жібек жолының бойындағы сауданың дамуының арқасынде бүкіл дүниежүзінде жібек шаруашылығы және басқа да шаруашылықтың түрлері дами бастады.
• Көптеген елдер дипломатиялық қарым-қатынас жасаған. Осы жолдың бойында түрлі халықтар, мәдениет өкілдері жиналғандықтан, ғылымның дамуы да болды. Әсіресе музыканың даму байқалады.
• Ұлы Жібек жолы бойындағы көптеген қалалар б.з.б V-б.з.XVII ғасырлар бойы түрлі мемлекеттердің экономикалық тірегі болған. Осы қалалар үшін тарихта көптеген соғыстар болған. Ұлы Жібек жолының тарихы өте зор
87. 15-18ғғ.Жыраулар мұрасы. Асан қайғының Желмаясы, Сыпыра, Шалкиіз, Доспамбет, Қазтуған, Жиенбет, Марғасқа, Ақтамберді, Тәтіқара, Бұқар жыраулар, Шал ақын. Олардың толғауларындағы қазақ қоғамының әлеуметтік-саяси мәселелері жөнінде үзінді келтіріп, оны түсіндіру.
Достарыңызбен бөлісу: |
