1. Физиология пәні, басқа ғылымдармен байланысы, медицинадағы маңызы. Уник 100%

И.П. Павловтың бірінші және екінші сигналдық жүйе туралы ілімі

жүктеу/скачать 0,93 Mb.

Pdf көрінісі

бет	79/91
Дата	06.01.2023
өлшемі	0,93 Mb.
	#60493

1 ... 75 76 77 78 79 80 81 82 ... 91

Байланысты:
физиология сессия Nazarkul E.S. 2021surak

Бірінші сигналдық жүйе

81. И.П. Павловтың бірінші және екінші сигналдық жүйе туралы ілімі.
Адам баласының ми қыртысының жануарлардың ми қыртысынан айырмашылығы бар.
Дегенмен, жануарлар мен адамдар үшін нақтылы әсерді және көз, құлақ т.б. организмнің
сезгіш рецепторлары арқылы келетін сыртқы ортаның көріністерін талдау (анализ) мен
талқылау (синтез) екеуінде де бар ортақ қасиет. И.П. Павлов сыртқы ортаның табиғи
әсерлерін « сигналдар» деп атады.
Павлов адамда бірінші сигнал жүйесімен (бұл жануарларда да болады) қатар, екінші
сигнал жүйесі (сөйлей, жаза алатын қабілет) болатынын дәлелдеп берді. Павлов ашқан
жаңалықтардың физиология , медицина, педагогика және психологияның дамуы үшін
маңызы зор болды

Павлов өз еңбектерінде алдыңғы мидың үлкен ми сыңарларының қызметін жоғары
жүйке қызметі деп атады. Жоғары жүйке қызметі аркылы ағза үнемі өзгеріп тұратын
сыртқы ортаның өзгерістеріне бейімделеді. Орталық жүйке жүйесінің басқа
бөлімдерінің қызметі тек ағзаның өзінде ғана жүретін қызметтерді реттеуге
бағытталады. Адам алдына белгілі бір мақсат қойған кезде, оны жүзеге асырудың
жолдарын саналы түрде ойластырады. Соған сәйкес әрекет жасайды.

Адамның жоғары жүйке жүйесіне тән қасиеттерге сана, ойлау, сөз, еңбек ету
қабілеті, қоғамдық өмірге бейімделуі жатады.
Айналада болып жатқан ақпараттарды қабылдау, талдау, жауап қайтару сигналдық
жүйелер аркылы жүзеге асады. Ағза мен қоршаған орта арасында сигналдық жүйелер

126ЖМ Назарқұл Еркебұлан
аркылы байланыс түзіледі. Сигналдық жүйелер бірінші сигналдық жүйе және екінші
сигналдық жүйе деп 2 түрге бөледі.
Бірінші сигналдық жүйе - жануарларға да және адамға да тән қасиет. Оның орталығы
ми кыртысында орналасады. Бірінші сигналдық жүйе аркылы ағза сырткы ортаның
нақты тітіркендіргіштеріне қайтарады. Бүл кезде сыртқы ортада болатын заттар және
құбылыстар шартты рефлекстің түзілуіне әсер етеді. Оған мысал ретінде, сәбидің
тамаққа, ойыншыққа катысты рефлекстерін атауға болады

жүктеу/скачать 0,93 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 75 76 77 78 79 80 81 82 ... 91