1. Химиялық технологияның негізгі ұғымдары мен анықтамалары: химиялық технология, шикізат, реагент, мақсатты өнім, жанама өнімдер


[(NH4)NO3] құрамында өсімдікке сіңімді азоттың мөлшері басқа азотты



бет19/44
Дата15.11.2023
өлшемі286,45 Kb.
#123817
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   44
[(NH4)NO3] құрамында өсімдікке сіңімді азоттың мөлшері басқа азотты 
тыңайтқыштарға қарағанда көбірек келеді. Сұйық аммиак және онымен 
қанықтырылған аммоний тұздарының ерітінділері де құрамында азоты 
көп тыңайтқыштар болып табылады. 

Ал жоғары концентрлі азотты тыңайтқыштарға карбамид 
(мочевина) жатады. Карбамидті жануарлар жеміне де қосып 
пайдаланады. Ол көмір қышқыл газы мен аммиактың үлкен қысымда 
әрекеттесуі нәтижесінде алынады: CO2+2NH3= CO(NH2)2 + H2O.

Азот топыраққа күрделі минералдық тыңайтқыштар түрінде де 
көптеп беріледі.Фосфор қышқылын аммиакпен әрекеттестіру арқылы 
аммофос алынады. Оның қышқылын бейтараптандыру дәрежесіне 
байланысты 
моноаммонийфосфат 
(NH4H2PO4) 
немесе 
диаммонийфосфат [(NH4)2HPO4]өндіріледі.

Нитрофоска — құрамында қоректік азот, фосфор және калий бар 
күрделі тыңайтқыш. Оны өндірісте аммоний гидрофосфатының 
[(NH4)2HPO4] аммоний нитратының (NH4NO3) және калий хлоридінің 
(немесе сульфатының) қоспасын балқыту арқылы алады. Қазақстанда 
азотты тыңайтқыштар Ақтаудағы “Каскор” Акционерлік Қоғамында 
(аммиак селитрасы, натрофоска), Степногорск кен-химия комбинатында 
(нитрофоска), Тараз минералды тыңайтқыштар зауытында (аммофос) 
өндіріледі 

Қазақстандағы минералды тыңайтқыштар өндірісі 
Қазіргі уақытта Қазақстан бұрынғы Кеңес Одағының шығысындағы 
фосфор тыңайтқыштары өнеркәсібінің маңызды шикізат базасы болып 
табылады және маңызы жағынан Ресейдегі Қола түбегіндегі «Апатит» 
комбинатынан кейін екінші орын алады. Қоры бойынша Қаратау 
фосфорит бассейні Марокко, АҚШ және Тунис кен орындарымен бір 







Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   44




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет