21. Метанол синтезінің физика-химиялық негіздері. Процестің технологиялық параметрлері. Метанол медицинада қолданылуы. Метил спирті – көптеген өнімдерді алуға қолданылатын өте қажетті қосылыс. Оны келесі сызбанұсқадан көруге болады:
Метил спирті таза күйінде еріткіш ретінде және мотор отынына қоспа ретінде қолданылады.Молекулалық массасы – 32. Қайнау температурасы – 65,50С, тығыздығы – р =793 кг/м3. Метанол буының ауамен қоспасының жарылу шегі – 5,5-36,5 %.1933 жылға дейін метил спиртін ағашты құрғақ айдау әдісімен өндірген. Сол себептен метанол-ағаш спирті деп аталады. Әрбір кубометр ағаштан 3-6 кг метанол өндірген. Қазіргі кезде метил спиртін синтез газдан (СО+Н2) өндіреді. Метил спиртін синтездеудің физикалық-химиялық негізі және технологиясы аммиакты синтездеу әдісіне ұқсас. Синтез газ азот-сутек қоспасы сияқты генератор газдарын немесе табиғи газдарды конверсиялау әдістерімен өндіріледі. Метил спиртін синтездеу үрдісі жоғары қысымда және үлкен температурада катализатор қатысуымен жүреді. Метил спиртінің шығымы,аммиак шығымы сияқты аз болғандықтан технологиялық үрдіс тұйық сызбанұсқамен жүреді, реагенттер толық аяғына дейін әрекеттеспейді. Аммиак және метил спиртін синтездеу әдісінің технологиясы бірдей болғандықтан, аппаратура құрылысы және технологиясы екеуін де синтездеуге арналған.Үрдісті 350-4000С, 20-30 МПа және V=35000-40000 сағ1 көлемдік жылдамдықта мырыш-хром катализаторының (ZnO+Cr2O3) қатысуымен немесе 210-3000С, 5-10МПа және V=8000-10000 сағ-1 төменгі температуралық құрамында мыс бар катализаторда (CuO+ZnO+Al2O3 немесе CuO+ZnO+ Cr2O) жүргізеді. Құрамында мысы бар катализаторлардың тұрақтылығы төмен. Бұл катализатордың активтілігіне газдық құрамындағы аздаған мөлшерде СО2 болуы оң әсер етеді. Бір циклде метанолдың шығымы 4% шамасында. Көлемдік жылдамдықты өсіргенде газ қоспасының (синтез газ) метанолға айналу дәрежесі бір циклде азаяды. Бірақ циклдік сызбанұсқа бойынша алынған метил спиртінің мөлшері көбейеді, өйткені көлемдік жылдамдықтың артуына қарағанда газ қоспасының метанолға айналу дәрежесінің кемуі баяу болады. Метанолды синтездеуге газ қоспасын 1:4-тен 1:8 қатынасында дайындайды. Метанолдың түзілу реакциясы қайтымды және экзотермиялық.
