1. Жазудың пайда болуы мен даму тарихы бойынша хронологиялық карта жасаңыз


Араб әліпбиінің басқа әліпбилерден ерекшелігі.Талдау жасаңыз



бет22/29
Дата14.05.2023
өлшемі0,96 Mb.
#93095
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   29
41.Араб әліпбиінің басқа әліпбилерден ерекшелігі.Талдау жасаңыз.
1.Араб әліпбиінің халықты сауаттандыруда атқарған еңбегі зор.Әліпби «төте жазу» деген атпен белгілі.
2.Араб тілінің 19 әріпі өзгеріссіз,5 әрпі қазақ тілінің ерекшеліктеріне қарай өзгертілген болатын.
3.Ал латын әліпбиінде 15 әріп өзгеріссіз,7 әріпті қазақ тіліне икемдеу керек.
4.Дегеменде Ахмет Байтұрсынұлы реформалаған емле қазіргі уақытта Шығыс Түркістандағы Шыңжаң автономиялы ауданындағы қазақтар қолданып келеді.
Араб әліпбиі басқа әліпбилерде кездеспейтін,әр әріптің ауыз қуысы мен басқа дыбыс шығару ағзаларында өз орнының белгіленуімен ерекшеленеді. Сол үшін де әрбір оқушыға араб әліпбиін оқытқанда әріптің ерекшелігі ескеріліп, қандай жағдайда қалай оқылатындығы қосып оқытылса, оқушыға бүкіл әріпті танып, сөз құрап оқығаннан кейін үйреткеннен гөрі түсінікті де қонымды болатындай. Қолданыстағы оқулықтар араб тілді оқушылар мен ол тілді меңгергендер үшін дұрыс әдістеме шығар, ал басқа тілде сөйлеп, басқа әріппен оқып жаттыққан, жүйелі түрде дәріс алмайтын оқушылар үшін әріптің ерекшеліктерін қоса оқытпау жеткіліксіздеу сияқты, яғни а-ны айтып б-ны қалдырып кеттің дегендей.Араб грамматикасында сөйлем біткенін білдіретін ноқат,ой біткеннен кейін қойылатын үтір сияқты белгілер атымен жоқ.Осыған орай оқушының сөз арасында тоқтауында да ерекшеліктер бар.
42.Тұңғыш рет көне түркі жазушылардың оқылу кілтін тапқан,ғалым туралы не білесіз?
«INSERT» әдісі арқылы саралаңыз.
Бұрыннан білемін
Көне түркі руника жазуы жұмбағын 1893 В.Томсен шешкен.Орхон ескерткіштерінің тұңғыш тәржімаларын 1894 ж В.В.Радлов жасаған. Жазуды зерттеуге арнайы ұйымдастырылған Ресей Ғылым Академиясының экспедициясы Минусинск ойпатында іздестіру жұмытары жүргізіліп,Д.Г.Мессершмидт және Ф.И.фон Стралленберг 1721-1722 ж аралығында көптеген материалдар жинақтады.
Біз үшін жаңалық
Оқылудың әртүрлі жолдары ұсынылғанымен,қандай да бір ақырғы қорытынды шығаруға деректер аз болатын,себебі Минусинк аймағынан табылған бұл жазулар үзік-үзік және соған сәйкес жарияланған мәлеметтердегі көшірмелердің көрінісі тым қысқа-қысқа және жазулардың өзі жартылай өшіп қалған болатын.
Келіспейміз
Біз Радловтың осындай нәрсеге барып,шығарған зерттеуін құп көрмейміз.Деседе Радловтың арқасында Томсен жасаған қателіктерін байқап,жоғары дәрежеде зерттеуін жүргізді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   29




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет