1. Жүрек, дамуы, топографиясы, шекаралары, жүрек қақпақтарының алдыңғы кеуде қабырғасына проекциясы


Көздін сындыру орталыгы. Жас аппараты.100 текст ру



бет70/116
Дата24.04.2023
өлшемі268,37 Kb.
#86141
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   116
69. Көздін сындыру орталыгы. Жас аппараты.100 текст ру
Көзжасы аппаратына, apparatus lacrimalis, көзжас бездері жане көзжас шыгатын жолдар, көзжас тутігі, көзжас кабы мен көзжас-мурын өзегі жатады. Көзжас безі, glandula lacrimalis,көзуянын жогаргы-латералді бурышында жане көзжас безі шункырында, fossa glandula lacrimalis, жатады да, жасягни lacrima бөліп шыгарады. Көзжас безі денесі аркылы жогаргы кабакты көтеретін булшыкет сінірі өтеді, ол көзжас безі денесін екі тен емес бөлікке бөледі: жогаргы, улкен көзжасы безінін көздік бөлігі, pars orbitalis glandula lacrimalis, немесе жогаргы көзжас безі, glandula lacrimalis superior және кабакка тиесілі көзжас безінін кіші бөлігі, pars palpebralis glandula lacrimalis, немесе төменгі көзжас безі, glandula lacrimalis inferior .
Жогаргы немесе орбиталді көзжас безінде екі беткей бар: көзжас безінін суйек шункырына карасты жогаргы шыгынкы жане төменгі көзжас безі жанасатын төменгі ішке кайырылган бөліктер. Жогаргы көзжас безі курылысынын тыгыз болуымен ерекшеленеді, бездін көзуянын жогаргы шеті бойындагы узындыгы 20-25 мм тен, алдынгы-арткы көлемі - 10-12 мм.
Төменгі көзжас безі алдынгыдан сал алга жане төмен орныгады да, конъюнктива кабынын дәл устінде жатады. Без біршама бөлектелінген 15-40 улесшелерден турады; жогаргы шет бойындагы без узындыгы - 9-10 мм, алдынгы-арткы көлемі - 8 мм, калындыгы - 2 мм. Жогаргы көзжас безінін 3-5 мөлшердегі шыгару жолдары төменгі бөлік денесі аркылы өтіп, өз курамына онын шыгару жолдарынын бір бөлігін кабылдайды да, жогаргы кумбез конъюнктивасына ашылады. Төменгі көзжас безі мунымен коса, 3-тен 9-га дейін ерекше шыгару жолдарына ие, олар жогарыда баяндалгандар тәрізді жогаргы кумбез конъюнктивасынын латералді бөлігі манында ашылады. Баяндалган ірі көзжас бездерімен катар, конъюнктивада біркатар (1-ден 22-ге дейін) косымша кішігірім көзжасы бездері ушырасады, олар жогаргы жане төменгі кабактар манында орын тебе алады. Косымша көзжас бездері көзжас кабы манында ушырасады, бул жерде де сондай май бездері бар. Көзжас көзжасы бездерінен конъюнктива капшыгына тусіп, көз алмасын жуып өтеді де көзжас көліне lacus lacrimalis, жиналады. Көзжас көлінен көзжасы көзжас өзектері аркылы көзжасы кабына багытталады, одан көзжас-мурын өзекшелері аркылы төменгі мурын жолына туседі. Әрбір, ягни жогаргы жане төменгі көзжас өзекшесі, canaliculus lacrimalis superior et inferior,көзжас емізікшесінін, papilla lacrimalis жогаргы ушында көздін ішкі бурышында кішкентай тесіктен диаметрі 0,25 мм боп келетін басталады, тесікті көзжас нуктесі punctum lacrimale дейді. Көзжас өзекшесі екі бөлікке бөлінеді: тік жане көлденен. Жогаргы жане төменгі көзжас өзекшелерінін тік бөлігінін узындыгы - 1,5 мм; ол тиісінше усті мен астына багытталады да, бірте-бірте тарылып медиалді жагына бурылып көлденен багыт алады. Көзжас өзекшелерінін көлденен бөлігінін узындыгы - 6-7 мм. Әр өзекшенін көлденен бөлігінін бастапкы бөлімі, өзінін шыгынкы бетіне карай аздап кенейіп көзжас өзекшесінін шагын төмпешігін, саnaliculi lacrimalis, курайды. Екі өзекше де медиалді багыт ала отырып тарылады да, көзжас кабына косылады, косылу жеке-жеке немесе косылып өтуі мумкін.
Көзжас кабы, saccus lacrimalis, көзжас кабынын суйекті шункырында, fossa sacci lacrimalis, толыгымен онын пішінін алып жанасып жатады. Онын аздап тарылган, жогаргы туйык шеті не көзжас кабынын кумбезі, fornix sacci lacrimalis, болады. Көзжас кабынын төменгі ушы да аздап тарылып, айкын шекарасыз мурын-көзжас өзегіне ауысып өтеді, canalis naso-lacrimalis. Мурын-көзжас өзегі жогаргы бетсуйектін аттас өзегінде жатады, узындыгы - 12-14 мм, диаметрі - 3-4 мм, ол төменгі мурын калканы астында төменгі мурын жолынын алдынгы бөлігінде ашылады.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   116




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет