1. Жүрек, дамуы, топографиясы, шекаралары, жүрек қақпақтарының алдыңғы кеуде қабырғасына проекциясы. Жүрек


кабырғасына барады. Шығыршык нерв көзұяның жоғарғы саңылауы арқылы



Pdf көрінісі
бет54/119
Дата06.04.2023
өлшемі1,72 Mb.
#79930
1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   119
кабырғасына барады. Шығыршык нерв көзұяның жоғарғы саңылауы арқылы 
көзұя қуысына кіріп, сіңірлі сакинаның бетінде жатады, коз нервтің, n.ophtalmicus, 
касында көзқимыл нервтің үстімен медиалді бағытталып, т.obliquus superior-vt 
барады. 
 Nervus abducens 6 жұп нерв. Ядросы nucleus n. Abducentis деп аталады және көпірдің 
дорсалді бөлігінде орналасады. 
 Мидан көпір мен сопақша пирамида арасындағы жүлгеден көпірдің артынан 
шығады. 
 Ал бассүйек қуысынан fissure orbitalis superior дан шығады. 
Көз алмасының нервтері оларға ұзын және қысқа кірпікті нервтерді жатқызамыз.Олар 
nn.ciliares longi et breves деп аталады. Бұл нервтер бастауын n.nasasles және ganglion 
cilliare ден аласды,яғни басталады.Осы кірпікті нервтер өз жолында көз алмасының артқы 
бөлігіне жетіп, склера мен тамырлы қабыққа нервтік сабауларын береді.Осы нерв жолы 
кірпікті өрім plexus ciliaris түзеді.Ал үшкіл нервтің бірінші және екінші тармақтары 
қабақты нервтендіреді. 
79.Қарашық рефлексінің (6-нейронды) жолы. 
Нұрлы қабық, iris, тамырлы қабықтың ең алдыңғы бөлігін құрайды және дөнгелек, 
қарашық - pupilla - деп аталатын тесігі бар, тік тұратын шеңбер тәрізді табақша. 
Қарашық оның дәл ортасында жатпайды, сәл мұрын жағына қарай ығысқан. Нұрлы қабық 
көзге келетін жарық мол- жерін рсттейтін диафрагма қызметін атқарады, сол себепті 
қарашық күшті жарық түскенде жиырылып, жарык азайғанда кеңейеді. Өзінің сыртқы 
жиегі - margociliaris - арқылы нұрлы қабық дене және ақ қабықпен байланысқан, ал 
жатқан ішкі жиегі margopupillarıs - бос жатады. Көздің түсі нұрлы қабықтың беткей 
қабаттарындағы пигменттін мөлшеріне қарай қалыптасады. Егер пигмент көп болса, 
көздің түсі қоңыр түстен (қой көз) қара түске дейін, егер пигмент қабаты нашар дамыса 
немесе тіпті болмаса, керісінше, аралас жасыл-сұрғылт және көгілдір рендер пайда 
болады, бұл негізінен нұрлы қабықтың артқы жағында орналасқан торлы қабық қара 
пигментінін мөлшеріне байланысты болады.
Нұрлы қабықтың өзі строма қабатында жайғасқан бұлшықет жүйесі арқылы қимыл-
қозғалыстар жасайды. Бұл жүйе бірыңғай салалы бұлшық ет талшықтарынан тұрады, 


олардың бір бөлігі қарашықты айнала орналасып онытарылтатыпm. sphincterpupillae - 
түзеді, ал бір бөлігі қарашық тесігінен радиарлы тарай шығып, қарашықты кеңейтетін 
бұлшықет - m. dilatatorpupillae - түзеді. Екі бұлшықетте өзара байланысқан және бір-
біріне әсер етеді: сфинктеркенейткішті созады, ал кеңейткіш сфинктерді жазады. Осының 
арқасында әрбір бұлшықет өзінің бастапқы қалпына қайта келеді, осы арқылы нұрлы 
қабықтың жылдам қозғалыстар жасауы қамтамасыз етіледі. Бірынғай салалы бұлшықет 
жүйесінің кірпікті денеде- punctumfixum орналасады. М pupillae n. 
oculomotoriusкөзқозғалтқыш қосымша ядросынан келетін парасимпатикалық 
талшықтармен, ал m.dilatatorpupillae, truncussympathicus-тен шығатын симпатикалық 
талшықтармен нервтендіріледі.
Көзқимыл нервінің түбіршігі (radixoculomotoria); төменгі тармақтан бөлініп вегетативтік 
кірпікті түйінге қосылатын түбіршік:
-radixoculomotoria-ның құрамында парасимпатикалық ядроларынан басталатын 
прегангилік нерв талшықтары болады; 
-прегангилік тал/р n6oculomotorius құрамымен жүріп, бөлектеніп ganglionciliare- де 
аяқталады; 
-ganglionciliare-ден постганглийлік талшықтар (3-6 nn.ciliaresbrevis) шығады және 
m.ciliarisetm.sphincterpupillae-ныпарасимпатикалықиннервациялайды, яғни аккомодацияға 
және қарашық рефлексіне қатынасады. 
80.VІІІ жұп ми нерві. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   119




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет