1. Кіріспе Кең мағынада, қартаю бұл ауру мен өлімге бейімділіктің нашарлауымен бірге жүретін қалыпты прогрессивті процесс
жүктеу/скачать 24,7 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Еркінрадикалдартеориясы.
| Молекулалық-генетикалықтеориялар.Қартаюдыңсебебіклетканыңгенетикалықаппаратыныңөзгеруіболыптабылатын гипотеза қазіргігеронтологиядамойындалғандардыңбіріболыптабылады. Молекулалық-генетикалықтеорияларүлкенекітопқабөлінеді. Кейбірғалымдаргеномныңжасөзгерістерінтұқымқуалаушылықбағдарламаланғандепқарастырады. Басқаларықартаюкездейсоқмутациялардыңжиналуыныңнәтижесідепесептейді. Осыданкеліп, қартаюпроцесіағзаныңөсуі мен дамуыныңзаңдынәтижесінемесегенетикалықақпараттысақтаужәне беру жүйесіндегікездейсоққателіктердіңжинақталуыныңсалдарыболуымүмкін.
Еркінрадикалдартеориясы.Д.Харман (1956) және Н.М. Эмануэль (1958) ұсынғанбірмезгілдееркінрадикалды теория қартаюмеханизмінғанаемес, соныменқатароныменбайланыстыпатологиялықпроцестердіңкеңауқымын (жүрек-қантамырларыаурулары, иммунитеттіңәлсіреуі, ми қызметініңбұзылуы, катаракт, рак жәнетағыбасқа) түсіндіреді. Осы теорияғасәйкес, клеткалардыңжұмысістеуініңбұзылуынакөптегенбиохимиялықпроцестерүшінқажеттіеркінрадикалдар - оттегініңбелсендітүрлері, негізіненклеткалардыңэнергетикалықфабрикаларындасинтезделеді. Егерөтеагрессивті, химиялықбелсендіеркін радикал қажетжерденкездейсоқкетсе, ол ДНҚ-ға да, РНҚ-ға да, ақуыздарға да, липидтерге де зақымкелтіруімүмкін. Қартаю - бұлқатедепесептеледдепесептеледі. «Қателікбойыншақартаю» болжамын 1954 жылыамерикалық физик М. Сциллард ұсынды. Радиацияныңтіріорганизмдергеәсерінзерттейотырып, олиондаушысәуленіңәсеріадамдар мен жануарлардыңөмірсүрумерзімінайтарлықтайқысқартатынынкөрсетті. Радиацияныңәсерінен ДНҚ молекуласындакөптегенмутацияларболадыжәнеқартаюдыңкейбірбелгілерібастамаалады. ӨзбақылауларынанСкрилард мутация тіріорганизмдердіңқартаюынатікелейсебепболадыдегенқорытындыжасады. Алайдаолсәулеленбегенадамдар мен жануарлардыңқартаюфактісінтүсіндіргенжоқ. Оныңізбасары Л. Оргельклетканыңгенетикалықаппаратындағымутацияларөздігіненнемесеагрессивтіфакторлар - иондаушы радиация, ультракүлгін, вирустар мен уытты (мутагенді) заттардыңәсерінежауапретіндепайдаболуымүмкіндепсанады.Уақыт өткен сайын ДНҚ репарация жүйесі тозады, нәтижесінде ағзаның қартаюы болады. жүктеу/скачать 24,7 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|