Пигменттідəнекерұлпасы – құрамындакөпөсінділітармақтыпигменттіжасушалар – меланоциттерболатынталшықтыборпылдақдəнекерұлпасы. Меланоциттерцитоплазмасындабояғышзат – меланинпигментішашылаорналасады. Меланоциттердіңядроларыдөңгелекпішіндіболыпкеледі. Жануарларорганизмдеріндепигменттідəнекерұлпасыкөздіңнұрлыжəнетамырлықабықтарында, терініңпигменттелгенбөліктеріндекездеседі.
9. Клетка қосындылары (белок, көмірсу, май, пигментті) қызметтерін атаңыз
Зат алмасу протцесінде клеткада жанадан пайда болып жəне жойылып отыратын уақытша құрылыстарды клетка қосындылары деп атайды.Өзінін құрлысы жəне химиялық құрамы жағынан клетка қосындылары əр түрлі болып келеді. Клетка қосындылары келесі типтерге жжіктеледі: Қосындылар Қоректік секретті пигментті Меланин липофусцин Көмірсулар белок (гликоген)майлар
Қоректік (трофикалық) қосындыларда жиналатын қоректік заттарды клетка өз физиологиялық қалпына қарай пайдаланып отырады. Гликоген - бауырда жəне аз молшерде бұлшық етте жиналады. Белоктар бауыр клеткаларын да, дəннің эндоспермінде жəне амфибия бластомерінің сарыауызында жиналады. Майлар- май ұлпасынын адипоцит клеткаларында жəне кейде бауыр клеткаларында жиналады. Секретті қосындылар бездерде көп болады. Мысалы ұйқы бездегі зимоген түйіршшіктері. Зимоген түйіршіктерінің құрамын да: трипсоген, химитрипсиноген А, рибонуклеаза, амилаза, химотрипсиноген В, дезоксикарбоксил бар. Пигментті қосындыларға меланин мен липофусцин жатады. Меланин - қара-қоныр пигмент, теріде жиналады. Африкандықтарда көп болады.Көз бен шаш түсіде сол пигмент ке байланысты. Липофусцин- сары-қоныр пигмент, құрамында липид бар. Жүректін бұлшық етінде,нерв жəне бауыр клеткаларын да жиналады.
Достарыңызбен бөлісу: |
