Партиялық жүйелер және олардың негізгі түрлері, принциптері

Партиялық жүйе – азаматтармен, мемлекетпен, өзара және басқа саяси институттармен әрекеттесуші әрі осы қоғамда қандай да бір деңгейде саяси-билік қатыстарына араласушы партиялардың жиынтығы; қоғамнын саяси жүйесінің кұрамдас бөлігі.

Партиялық жүйе партиялардың ресми санымен емес, олардың қаншалықты дәрежеде саяси биліктің қызмет етуі және құрылуы тетігіндегі шынайы атқаратын рөліне байланысты анықталады. Партиялық жүйенің қалыптасуына бірқатар факторлар әсер етеді: қоғамдағы экономикалық даму деңгейі, әлеуметтік- таптық күштердің арақатынасы, қоғамдық қатынастардың пісіп-жетілу дәрежесі, халықтың этникалық құрамы, тарихи және діни дәстүрлер және т.б.Жаңа саяси партия түрлі әлеуметтік топтары мүдделерін қанағаттандыру үшін пайда болады. Олардың саны мүдделерін экономикалық және идеологиялық гетерогенді дәрежесін көрінісі болып табылады. Гетерогенді дәрежесі үлкен, сондықтан, саяси жүйесінде демек, көп тараптар. Олардың әрқайсысы халықтың белгілі бір сегментін мүддесіне сай келеді. Саяси жүйесіндегі партиялардың лауазымы, олардың өзара іс-қимыл сипаты, сондай-ақ олардың түрі жарамды партиялық жүйе болып табылады, әрбір мемлекет үшін арнайы конфигурация жасау. Партиялық жүйелердің түрлері болуы мүмкін:

Бір тарап;партияаралық;көппартиялы.
БірРПАРТИЯЛЫҚ ЖҮЙЕ

Мемлекет бір тұлғаның пайдасына монополия негізгі белгісі. Бір-партиялық жүйесінің болуы тоталитарлық немесе мүмкін авторитарлық режим.

Мұндай жүйелер, әдетте, екі түрге одан әрі бөлінеді. Бірінші – Мемлекет басшысы болып табылады, шын мәнінде бір-партиялық жүйе, барлық іс-шаралар бақылайды бір тарап, шынында тұр. Екінші түрі – ресми көппартиялық жүйе. Оның мәні бірнеше партиялардың болуына қарамастан, барлық электр, ол гегемоном бір ғана деп аталады тиесілі, табылатындығында.
Партияаралық ЖҮЙЕ

Бұл түрі ресми өте сирек, себебі, танылған, бірақ Көріністің теориялық тұрғыдан, ол бұл туралы есте сақтаған жөн емес. Ол екі партия мен көппартиялық жүйенің арасындағы крест нәрсе болып табылады. 47% - мысалы, бір 43%, және басқа алады, екі бәсекелес тараптардың ешқайсысы қажеттi дауыс санын ала алмаған жағдайда көрінеді. Үкімет қалыптастыру үшін 50% плюс бір дауыс қажет.