1. Мемлекет және оның негізгі белгілері және атқаратын қызметі

Осымен байланысты Августиндік биліктін тұжырымдамасы мемле кетте дiни және зайырлы екi билiктiн бар екендігін көрсетеді, онда иерар хиялык тәртіппен зайырлыктын дiниге, жердегiнiн аспандагыга, мем лекеттiн шіркеуге багынуы уагыздалады. Августиннiң көзкарасына сәйкес мемлекет тек шiркеуге багынгандыктан Кудай каласынын бiр бөлiгi болу га тиiс. Августин мемлекеттi «Кудайдын каруы» ретiнде, ал билеушiлердi «Кудайдын куралы», «Кудайдын кызметшiсi ретiнде карастырады және оларға шiркеудiн муддесi үшiн зорлык-зомбылык жасау әдiсiн колдану кукын бекітті. Сондыктан да Августиннiн еңбектерiнде өздерiнiн пози цияларын коргауда билiктi діни және зайырлык деп болушiлер де, мем лекеттiк букіл институттардан шiркеудiн басымлыгын бекiтетiн клери кализмдi жактаушылар да дәлелдер тапты және тауып та келеді. Орта ғасырда Августиннiн тұжырымдамаларын теократиялык, клерикалистiк тургыда түсіндіру басым болды. Букiл сол дәуiр бойы Августиннiн тужы рымы мемлекеттi өзiне бағындыргысы келген шiркеудiн саясатын идео логиялык актау кызметiн аткарды.

Августиннiн мемлекеттiн орны мен релi туралы идеялары келесi бiр iрi христиан ойшылы – доминикан монахы Фома Аквинскийдiн (1225-1274) енбектерiнде нактыланып, одан әрi дамытылды. Ол томизмдi негiздеушi және онын дуниетанымындагы бастапкы тезисі: «Философия – дiн iлiмiнiң
Кызметшiсi». Онын ен манызды енбектерi: «Билеушiлердiн баскаруы ту ралы», «Теология жиынтығы», «Путка табынушыларга карсы жиынты Августин мен Аквинскийдi мемлекеттiн теократиялык концепцияла ры жакындастырады. Фома Аквинский зайырлы билікке адамдардын жаны емес, тек олардын денесi тана багындырылган деп есептелі. Адам дардын рухани өмiрiн баскаратын жогаргыны тегiс камтитын билiк шіркеуге тиесілі. Ол кудай адамнан каншалыкты биiк болса, дiни билiк жердегi мемлекеттік патшалык биліктен соншалыкты биiк екенiн тужы рымдады.


41. Қайта өрлеу және Ағарту дәуіріндегі саяси идеялардың дамуы.Ағарту дәуірі – 18-19 ғасырларда дамыған идеялық ағым. Оның өкілдері ізгілік, әділеттілік идеялары мен ғылыми таным-білім негіздерін тарату жолдары арқылы қоғам кемшіліктерін түзетуге, оның талғам-талаптарын, саясатын, тұрмысын өзгертуге күш салды. Ағартушылар қатарында