7. Этникалық топтардың қарым-қатынасында орын алған бұрынғы наразылықтармен байланысты этникалық қақтығыстардың тарихи себептері. Тарихи реніштер әдетте белгілі бір этникалық топтың жадында санадан тыс деңгейде сақталады. Өздігінен олар әдетте қақтығыстың бірден себептері емес. Бірақ егер қақтығыс туындаса немесе қазірдің өзінде орын алып жатса, онда тарихи наразылықтар шындыққа «шығарылады» және қақтығыстың дамуының қосымша факторларына айналады. Мысалы, олар өз әрекетін ақтап, қарсыласының әрекетін кінәлау үшін пайдаланылуы мүмкін.
8. Эмоциялық деңгейдегі дұшпандық. Белгілі бір этнос өкілдеріне әлеуметтік-психологиялық, санадан тыс дұшпандық, басқа этникалық топ адамдарымен сәтсіз қарым-қатынастан туындаған стереотиптердің әсері.
Ұлттық-этникалық қозғалыстардың мақсатына қарай қақтығыстардың келесі түрлері бөлінеді:
1. Мақсаты қоғамдық өнімнің бір бөлігін өз пайдасына қайта бөлу үшін күрес болып табылатын әлеуметтік-экономикалық.
2. Ана тілі мен ұлттық мәдениетті қорғауға байланысты мәдени-лингвистикалық.
3. Шекараларды өзгерту, мәртебесін көтеру және этникалық топтың нақты құқықтары мен өкілеттіктерінің аясын ұлғайту үшін күресуге бағытталған аумақтық-мәртебе.
4. Сепаратист, олардың мақсаты – өз тәуелсіз мемлекетін құру.
Қарсы әрекет етудің нысандары мен әдістері бойынша этникалық қақтығыстар да зорлық-зомбылық (әскери, қарулы қақтығыстар, лаңкестік) және қарсы әрекет етудің зорлықсыз түрлері болып бөлінеді. Зорлық-зомбылықсызға физикалық күш қолданбайтын саяси қақтығыстар, дипломатиялық, құқықтық, экономикалық және басқа да қақтығыстар жатады.
Этносаяси конфликт өзінің дамуында кез келген әлеуметтік қақтығыс сияқты кезеңдерден өтеді. Бірақ басқа түрлер сияқты этносаяси қақтығыстың да өзіне тән спецификалық белгілері бар.
3.Этносаяси жанжалдар. Этносаяси жанжалдарға этностар, ұлттар арасындағы дау-дамайлар, шиеленістер жатады. Басқа саяси-әлеуметтік егес, дау-шараларға қарағанда ол өте күрделі және шешілу жолы қиын мәселе.
Достарыңызбен бөлісу: |
