1-тақырып. Кіріспе. Адам организмінің өсуі мен дамуының негізгі заңдылықтары
ші және 2-ші сигнал жүйелері мен олардың дамуы
жүктеу/скачать 0,72 Mb.
|
лекция ЖЕФ
- Бұл бет үшін навигация:
- 1-ші сигнал жүйесі
- 2-ші сигнал жүйесі
| ші және 2-ші сигнал жүйелері мен олардың дамуы.
Адам баласының ми қыртысының жануарлардың ми қыртысынан айырмашылығы бар. Жануарлар мен адамдар үшін нақтылы әсерді және көз, құлақ т.б. организмнің сезгіш рецепторлары арқылы келетін сыртқы ортаның көріністерін талдау мен талқылау екеуінде де бар ортақ қасиет. И.П. Павлов сыртқы ортаның табиғи әсерін «сигналдар» деп атады. Сол сигналдарды қабылдайтын мүшелер жүйесін 1-ші сигнал жүйесі деп атады.Жануарларда тек 1-ші сигнал жүйе ғана бар. Ал сол сигналдардың сөзбен белгісін «сигналдың сигналы» деп атады. «»Сигналдың сигналын қабылдауға қатысатын мүшелер жүйесін және сөйлеуге, сөзге байланысты ойлау қабілеттерін 2-ші сигнал жүйесі деп атады. 2-ші сигнал жүйесі адамдарға ғана тән. 1-ші сигнал жүйесі жаңа туған нәрестеде бірнеше күннен кейін қалыптасады. 7-10 күндері алғашқы шартты рефлекстері қалыптаса бастайды. Ал 2-ші сигнал жүйесінің даму белгілері 6 айдан пайда бола бастайды.Сөздің мағынасын нәресте ерте түсіне бастайды сондықтан да оны дамыту үшін нәрестемен сөйлесу қажет.Жаңа туған баланы емізгенде,кимін ауыстырғанда қасына келгенде, алғашқы күндерінен бастап сөйлесуге болады.Бұл 2-ші сигнал жүйесінің қозғаушы күші. 1-ші сигнал жүйесі мен 2-ші сигнал жүйе бір-бірімен тығыз байланысты.Адам баласында барлық түсініктер мен көріністер құбылыстар мен сезімдер сөзбен беріледі.Бұл 1-ші сигнал жүйесінің қозуы 2-ші сигнал жүйесіне ауысатынын білдіреді. И.П.Павлов адамның жоғары жүйке әрекетінің типтерін ұсынды.ойлы ,көркемсуретті және аралас И.П.Павлов сигнал жүйесіне байланысты адамдардың жоғары жүйке әрекетін 3 топқа бөлді: 1. Көркем суретті топқа жататын адамдарда 1-ші сигнал жүйесі 2-ші сигнал жүйесінен басым. Сыртқы дүниенің көрінісіне әсерлене таңырқап қарайтын, заттардың ажарла бояларына назар аударатын адамдар жатады. 2. Ойлы немесе саналы топтағы адамдардың 2-ші сигнал жүйесі 1-ші сигнал жүйесінен басым. Абстракты ойларңа бейім саналы адамдар жатады.Ақын жазушылар мен суретшілер. 3. Орташа немесе аралас топтағы адамдарда екі сигнал жүйесі де бірдей шамада дамыған. Екі сиганл жүйесінің арасындағы мәліметтердің берілуі бойынша И.П.Павлов адамдардың 4 тобын ажыратты: 1. Мәлімет 1-ші сигнал жүйеден 2-ге, 2-ші сигнал жүйесінен 1-ге жеңіл өтеді. 2. Мәлімет 1-ші сигнал жүйеден 2-ге, 2-ші сигнал жүйесінен 1-ге қиын өтеді. 3. 1-ші сигнал жүйеден 2-ге мәлімет бөгеліп өтеді. 4. 2-ші сигнал жүйеден 1-ге мәлімет бөгеліп өтеді. жүктеу/скачать 0,72 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|