«Ғ.ДАУКЕЕВ АТЫНДАҒЫ АЛМАТЫ ЭНЕРГЕТИКА ЖӘНЕ БАЙЛАНЫС УНИВЕРСИТЕТІ»
Коммерциялық емес акционерлік қоғам
«Автоматтандыру және басқару» кафедрасы
№1 ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫС
Пәні : Метрология,стандарттау,сертификаттау және сапаны басқару
Тақырыбы : Саны көп бақылаулары бар тура өлшеулер нәтижелерін стандартты өңдеу.
Мамандығы: 6В17108-«Автоматтандыру және басқару»
Орындаған: Есбол Даулет
Тобы: АУк21-6
Қабылдаған : оқытушы Тлеубаева Ж.
______ __________________ «___» ___________ 2023 ж.
(бағасы) (қолы)
А лматы 2023
Зертханалық жұмыс №1. Саны көп бақылаулары бар тура өлшеулер нәтижелерін стандартты өңдеу
Жұмыс мақсаты: саны көп бақылаулары бар тура өлшеулер нәтижелерін стандартты өңдеудің, өлшеу құралдар қателіктерінің таралу заңдарын анықтаудың, қателіктерді бағалау мен өлшеулер нәтижелерін көрсетудің дағдыларын алу.
Тапсырма:
Провести статистическую обработку результатов измерения температуры t= 420°C, используя: 1) первичный преобразователь ТХА-0279-1; 2) вторичный прибор Ш6900-6
Определить значение критерия согласия Пирсона при P1=0,98; P2=0,93
1.2 Зертханалық жұмысты орындау тәртібі
1.2.1 Зертханалық жұмысты орындауға оқытушыдан нұсқа нөмірін алып, жүйеде тіркеліңіз:
- Metlab.exe файлын қосып, бас мәзірден орындалатын зерханалық жұмыстың нөмірін таңдадым: студенттің тіркелу терезесі пайда болды.Өзімнің аты жөнімді, топ нөмірін енгіздім.(1.1 сурет )
1.1 сурет – Зертханалық жұмыс нұсқасы
1.2.2 Пайда болған виртуалды зертханалық стендтің терезесінде температураның мәнін (тапсырма бойынша) енгіздім. «Первичные преобразователи» бетінде термопаралар мен термокедергілердің ұсынылған тізімінен таспырмаға сәйкес бірінші ретті түрлендіргіштің типін көрсеттім. Первичные преобразователь ТХА-1172п болды. «Проверить правильность выбора прибора» батырмасын бастым. Бірінші түрлендіргіш дұрыс таңдалғандықтан жасыл лампасы жанды. Жұмыстың келесі «Екінші ретті аспапты таңдау» кезеңіне көштім. Ол үшін «Вторичные приборы» бетіне көштім .Ол жерден КСП-2-08 деп екінші ретті аспапты таңдап тексердім, жасыл лампа жаңды.(1.2 сурет; 1.3 сурет)
1.2 сурет
1.3 сурет
1.2.7 Жұмыстың келесі кезеңі «Имитациялық тәжірибе» болып табылады. Ол үшін «Статистическая обработка результатов» бетіне көштім. Бақылау санын «50» деп енгізіп, осы терезенің оң және сол жақтарындағы екі «Имитационный эксперимент» батырмаларын бастым. Бірінші ретті түрлендіргішпен өлшенген кірудегі шаманың 50 мәнінен тұратын екі тік жолы және екінші аспабымен өлшенген кірудегі шаманың 50 мәнінен тұратын екі тік жолы пайда болды. Олар берілген кірудегі температураның мәнінің кездейсоқ тәртібімен алынған өлшенген нәтижесі болып табылады.
1.2.8 Жұмыстың келесі кезеңі «Нәтижелерді статистикалық өңдеу».
Бірінші ретті түрлендіргішпен өткізілген имитациялық тәжірибелерді статистикалық өңдедім. Ол үшін «Excel» батырмасын басып, сонда өлшенетін шаманың 50 мәнінің сұрыптауы автоматты түрде «.xls» кеңейтілуі бар файлда орнатылады. Пайда болған терезеде кеңейтілуі «.xls» болатын файл атын енгіздім. «Excel» файлын ашып, бақылау нәтижелері мен өлшеу нәтижелерінің математикалық күтімінің, дисперсиясының, орта квадратты ауытқуының бағаларын есептедім.(1.4 сурет)
1)Бірінші ретті түрлендіргіш үшін
1) Математикалық күтімі X = =17,2486 мВ
2)Дисперсия D = S2 = =0,02429 мВ;
3)Орта квадратты ауытқуы(набл.) = =0,15587 мВ
4) Орта квадратты ауытқуы(изм.) =0,02204 мВ
1.4 сурет -
1.2.9 Бақылау нәтижелері мен өлшеу нәтижелерінің математикалық күтімінің, дисперсиясының, орта квадратты ауытқуының бағаларының мәндерін компьютермен есептелген мәндерімен салыстыру үшін есептелген мәндерді сәйкес терезелерге енгізіп, «Проверка» батырмасын бастым. Есептелген мәндер дұрыс болғандықтан, енгізу терезелердің сол жағында жасыл светодиодтар жанды (1.5 сурет).
1.5 сурет -
Бірінші ретті түрлендіргішпен арқылы дисперсия,математикалық күтімді,орташа квадраттық ауытқудың компьютермен есептелген мәндерімен салыстыру
2)Екінші ретті түрлендіргіш үшін(1.6 сурет)
1) Математикалық күтімі X = =419,74
2)Дисперсия D = S2 = =29,66653
3)Орта квадратты ауытқуы(набл.)
= =5,446699
4) Орта квадратты ауытқуы(изм.)
=0,77028
1.6 сурет -
Бақылау нәтижелері мен өлшеу нәтижелерінің математикалық күтімінің, дисперсиясының, орта квадратты ауытқуының бағаларының мәндерін компьютермен есептелген мәндерімен салыстыру үшін есептелген мәндерді сәйкес терезелерге енгізіп, «Проверка» батырмасын бастым. Есептелген мәндер дұрыс болғандықтан, енгізу терезелердің сол жағында жасыл светодиодтар жанды (1.7 сурет).
1.7 сурет
1.2.12 Жұмыстың келесі кезеңі - «Қалыпты таралу заңы туралы гипотезасын Пирсон критерийі көмегімен тексеру». «Проверка гипотез» бетіне көшіңіз. «Расчет функции Пирсона» бетін ашыңыз.
-хи квадрат
1)Бірінші ретті түрлендігіш үшін
R = Xmax – Xmin)
r = 1+3.32*lg(n)
r = 1+3.32*lg50=6,64 r = 7
R1=0,53 мВ
h=0,07571 – длина интервала
Әрі қарайғы есептеулер мен гистограмманы құрудың мәндері.Гистограмма құрадым (1.8 сурет)
1.8 сурет- Бірінші ретті түрлендіргіштің гистограммасы
1.9 сурет-Компьютермен салыстыру
болғандықтан нормальный закон не потверждается
Нормальный закон не потверждается болғандықтан ,квантильді
K=f(Pn,n)= 2,33
Өлшеу нәтижелерін көрсету түрі келесі өрнекпен анықталады
Х = Хөлш ; Р,
Бақылау нәтижесінің қатесі:
Өлшеу нәтижесінің қатесі
Бақылау нәтижесі:
Х=(17,2486 ) мВ
Х=(27,06 0,25);P=0,997
Өлшеу нәтижесі:
X=(17,2486 ) мВ
Х=(27,06 ); P=0,997
2)Екінші ретті түрлендіргіш үшін
R = (Xmax – Xmin)/r
r = 1+3.32*lg(n)
r = 1+3.32*lg50=6,64 r = 7
R=23,8
h=3,4– длина интервала
Әрі қарайғы есептеулер мен гистограмманы құрудың мәндері.Гистограмма құрадым (1.10 сурет)
1.10 сурет-Екінші ретті түрлендіргіштің гистограммасы
1.11 сурет
болғандықтан Нормальный закон принимается,К квантильді таблицадан анықтаймыз.Біздің жағдайда К=1,836
Өлшеу нәтижелерін көрсету түрі келесі өрнекпен анықталады
Х = Хөлш ; Р,
Бақылау нәтижесінің қатесі:
Өлшеу нәтижесінің қатесі
Бақылау нәтижесі:
Х=(419,74 )
Х=( 16);P=0,95
Өлшеу нәтижесі:
X=(419,74 )
Х=( ); P=0,95
Қорытынды
Достарыңызбен бөлісу: |