1 зертханалық-ТӘжірибелік сабақтарды өткізуге арналған жалпы нұСҚаулар
Бақа жүрегінің автоматиясын және оған түрлі факторлардың әсерін зерттеу
жүктеу/скачать 1,58 Mb.
|
лаборатория
- Бұл бет үшін навигация:
- 1 зертханалық жұмыс. Бақа жүрегінің автоматиясы және оның температураның әсеріне тәуелділігі
- 2 зертханалық жұмыс. Жүректің өткізгіш жүйесіне талдау жасау (Станниус тәжірибесі)
8.2 Бақа жүрегінің автоматиясын және оған түрлі факторлардың әсерін зерттеуЖүректің жиырылуы жүрек бұлшық етінде өздігінен пайда болатын қозу импульстерінің әсерінен болады. Жүрек бұлшық етінің осы қасиеті жүрек автоматиясы деген атау алды. Осы қасиетке байланысты бақа ағзасынан кесілген жүрек әлі бірқатар уақыт ырғақты жиырылуын жалғастырады. Автоматия ырғағы (қозу импульстерінің пайда болу жиіліктері) қоршаған орта жағдайларына байланысты (температура, эликтролитті құрам, гормондардың бар болуы және т. б.). Жоғары сатыдағы омыртқалыларда жүректің өткізгіштігін жүйке-бұлшық ет туындылары – артқы және алдыңғы қуыс веналардың оң жүрекшеге құятын жерінде орналасқан Кис-Флэк түйіні, және жүрекше мен қарыншалардың пердесінің оң жағында орналасқан Ашоф-Тавар түйіні қамтамасыз етеді. Бұл түйіннен Гис шоғыры тарайды. Жүрек қарыншаларының маңында ол екі аяқшаға бөлінеді, олар қарыншалардың қабырғасында Пуркиньенің ұсақ талшықтарына тарамдалады (сурет). Жүрек осы жүректің өзінде туындайтын импульстердің әсерінен жиырылады. Бақаның өткізгіш жүйесі 3 түйіннен тұрады: Ремак, Биддер, Людвик, бұл түйіндерге жоғары дәрежелі автоматия тән және олар ырғақты басқару қызметін атқарады. Осы жүйенің көмегімен жүрек бұлшық етінің қозуы жоғарыдан төменгі бөлімдерге беріледі, ол өз кезегінде алдымен жүрекшенің, сонан соң қарыншалардың кезектескен ырғақты жиырылуын қамтамасыз етеді. Дайындалуға арналған сұрақтар 1. Жүрек автоматиясы туралы түсінік? 2. Жылы қанды жануарлар жүрегінің өткізгіш жүйесінің құрылысы қандай? 3. Автоматизмнің шығу тегін түсіндіретін қандай теориялар бар? 4. Синустық түйіннің жетекші ролін қандай тәжірибелер дәлелдейді? 5. Автоматияның “азаю” градиенті деген не? Сабақтың мақсаты: жүрек бұлшық етінің автоматиясын, оның жүректің өткізгіш жүйесімен байланысын және жүректегі “азаю” жиырылу градиентін зерттеу. Жұмысқа қажетті құрал-жабдықтар: бақаны бекітетін тақтайша, іреуге (препаровка) арналған жиынтық, лигатура, физиологиялық ерітінді, серфин мен Энгельман тұтқасы ( рычажок). 1 зертханалық жұмыс. Бақа жүрегінің автоматиясы және оның температураның әсеріне тәуелділігіЖұмыстын барысы: бақаны қимылсыздандырып, жүрек маңындағы кеуде-құрсақ қуысын тіліп, жүрегін жалаңаштайды. Жүрек ұшын Энгельман тұтқасымен байланысқан серфинмен қысып ұстайды (кесте). Алдымен жүректің бір минуттағы жиырылуын санайды, сонан соң венозды синусына суық су құйылған пробирканы тигізіп тұрып жүректің 1 минутта жиырылуын 2–3 минут бойы санайды. Жүрек жиырылуы қалпына келген соң дәл осы тәжірибені жылы су құйылған пробиркамен қайталайды. Нәтижесін жазып, қорытынды жасайды. 2 зертханалық жұмыс. Жүректің өткізгіш жүйесіне талдау жасау (Станниус тәжірибесі)Жұмыстын барысы: бақаны қимылсыздандырып, кәдімгі әдіспен жүрегін жалаңаштайды. Пинцеттің көмегімен жүректің астынан жіп өткізіп, түйіншектейді де, түйіншектен төменгі жағынан жіпті қиып тастайды. Жүректің ұшын Энгельман тұтқасымен байланысқан серфинмен қысып ұстап тұрып, жүректің жиырылу жиілігін санайды. Станниустың бірінші лигатурасын веноздық синус пен жүрекшенің арасында байлайды, ол үшін ұзындығы 12–15 см жіпті пинцетпен аортаның тармақтарының төменгі тұсынан байлайды. Лигатураны басында ақырындап, сонан соң тез синус пен жүрекшені бөліп тұрған ақ жолақтың бойымен қатты тартып байлайды. Бұл жағдайда жүрек тоқтап қалады, ал синус жиырылуын жалғастырады. Осы кезде веноздық синустың жиырылуын санайды Екінші лигатураны қарынша мен жүрекше арасында байлайды, қарыншаның немесе жүрекшенің, немесе екеуінің де жиырылуын қалпына келтіреді, Бұл лигатураның Биддер түйінінен қалай қарай орналасқанына байланысты (сурет). Қайтадан жұмыс істей бастаған жүректің бөлімдерінің жиырылу жиілігін санайды (кесте). Шығармашылық тапсырмалар: 1) кестеге тәжірибенің нәтижесін жазып, қорытынды жасайды. Студенттердің өздік жұмысы (СӨЖ ) тақырыптары: 1) бірінші Станниус лигатурасын таңған кезде тоқтап қалған жүрек неге екінші лигатураны таңған кезде жұмыс істей бастайды; 2) станниустың екінші лигатурасын таңған кездегі жүректің бөлек бөлімдерінде жиырылудың қандай варианттары мүмкін; 3) жүректің фибриляциясы мен блокадасы дегеніміз не. жүктеу/скачать 1,58 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|