120-сұрақ Тарихқа дейінгі кезеңдегі адамның мәдениеті туралы анықтаңыз


Алтын Орданың Еуразия империясы ретінде құрылуы туралы баяндаңыз



бет33/84
Дата21.12.2023
өлшемі346,68 Kb.
#142148
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   84
54.Алтын Орданың Еуразия империясы ретінде құрылуы туралы баяндаңыз.
Алтын Орда – Жошы ұлысының орнына құрылған алғашқы ірі мемлекеттердің бірі. Орталығы алғашында Сарай-Батуда (Еділ бойында) болды, кейін Сарай-Беркеге көшірілді. Батый хан Алтын Орданы құрып, 1227-1255 жылдары мемлекетті басқарған. Мұсылман деректерінде Батый хан әділ адам болғандығы айтылады. Батый хан мұсылмандардың ең жақын қамқоршысы деп есептелген. Орыс жылнамаларында Батый ханның Алтын Орданың экономикалық қуатын арттыруға, қалалық өмірдің жандануына ерекше көңіл бөлгендігі айтылған.
1236-1242 жылдары Батысқа жасалған жеті жылдық жорықты Батый хан басқарды. Берке хан Монғол империясына тәуелділігін мойындамай, бүкіл монғолдық құрылтайға қатысудан бас тартты. Берке хан Алтын Орданы күшейту үшін мұсылман дінін қабылдады. Меңгу-Темір 1271 жылы Египетпен байланысына кедергі болуға тырысқан Византияға қарсы жорыққа шықты. Византия императоры соғыстан бас тартып, бейбіт келісімге келді. Бұл келісім Алтын Орданың Жерорта теңізі бойындағы қалалармен сауда қатынасын жақсартты. Тохты хан Алтын Орданың саяси жағынан мемлекеттік беделінің көтерілуіне зор үлесін қосты. Ол Иран, Кавказ елдерімен сауда байланысын жандандырған. Египетпен тығыз қатынаста болды. Алтын Орданың гүлденген кезі Өзбек хан мен баласы Жәнібек ханның билігі тұсында болды. Өзбек хан қалалық өмірдің дамуына қатты көңіл бөлген. Оның билігі кезінде мұсылман діні мемлекеттік дін болып жарияланды.
14 ғасырдың екінші жартысында Алтын Орда ішінде алауыздық күшейді. Жошы ханның екінші бір ұрпағы Тоқтамыс Әмір Темірдің көмегімен Алтын Орданың билігін алады. Әмір Темір Алтын Ордаға шабуылдап, мемлекетті бас көтере алмастай етіп тұралатты. 15 ғасырдың ортасында Алтын Орда бірнеше хандықтарға бөлініп кетті.
Алтын Орда (13ғ ортасы- 15 ғ ортасы) Жошы ұлысының орынына құрылған алғашқы мемлекеттердің бірі. Алғашқы орталығы Сарай Бату. Негізін қалаушы Батый хан. ТЕРРЕТОРИЯ(Алтай тауынан Дунай өз)
Батысқа жасалған жорық (1236-1242ж) нәтежиесінде Батыс елдерін жаулап алу мақсатында елдің шегарасы кеңейіп Сол т Кавказ, Қырым бойы, Орыс княздіктері елдері Алтын ордаға тәуелді болып салық төледі.Алтын Орда Берке мен Өзбек хан тұсында жақсы дамыған болатын.
Беркенің кезінде Алтын Орда мен Египед сұльаны Бейбарыс арасындағы байланыс күшейе түсті.
Өзбек хан тұсында 1312 ж мұсылман діні мемлекеттік дін ретінде жарияланды
14 ғ 2 жартысында Алтын Орда арасында алауыздық күшейіп 1830 ж Куликова даласында Мамай қолбасшылық еткен әскерде Орыс әскерлерінен жеңіледі. Бұл әлсіздікті пайжаланғанТоқтамыс Әмір Темірдің көмегімен билікті өз қолына алған.1832 ж Тоқтамыс хан билігін ныңайту үшңн Мәскеуді өртейді.Әмір Темір бұл опасызыдықты білген соң Алтын Ордаға бірнеше рет шабуыл жасап, әлсіреп тұрған елді талқандайды.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   84




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет