Салыстырмалы талдау əдісін

19.  Салыстырмалы  талдау  əдісін  қолдана  оты-

рып  тариф  əр  өңірлік  электр  желілік  компания  үшін 

жылдарға  бөліп  бес  жəне  одан  астам  жылдарға 

бекітіледі жəне оның қызметінің тиімділігін ескере оты-

рып жыл сайын түзетіледі.

20.  өңірлік  электр  желілік  компаниялардың 

желілері арқылы электр энергиясын беру жəне тарату 

қызметтеріне арналған тариф бірінші жылға мына фор-

мула бойынша анықталады:

(20),

мұндағы:

бекітілген  тарифте  қабылданған  күнтізбелік  жылға 

есептелген электр энергиясын беру жəне тарату бой-

ынша  қызметтерді  көрсетуге  арналған  шығындары 

(бақыланбайтын  шығындары  мен  амортизацияны 

шегергенде);

k

х

 – Х-фактордың коэффициенті;

о т р

Республикасының əлеуметтік-экономикалық дамуының 

болжамында көзделген  тұтынушы бағаларының бол-

жамды индексі;

А

бж

 – бірінші  жылға  негізгі  құралдар  мен 

аммортизациялық аударымдары;

Р

бж

 – бірінші  жылға  өңірлік  электр  желілік 

реттелетін базасына арналған пайда деңгейі;

у

бақыл

бақыланбайтын шығындар;

W

бж

 – бірінші жылға арналған өңірлік электр желілік 

берудің жоспарлы көлемі.

21.  Келесі  əр  жылға  өңірлік  электр  желілік 

компаниялардың желілері арқылы электр энергиясын 

беру  жəне  тарату  бойынша  қызметтер  тарифі  мына 

формула бойынша анықталады:

(21),

мұндағы:

жылға электр энергиясын (бақыланбайтын шығындары 

мен  амортизацияны  шегергенде)  беру  жəне  тара-

ту  жөніндегі  қызметтерді  көрсетуге  арналған  нақты 

шығындары;

k

х

А

аж

құралдар мен материалдық емес активтердің жоспарлы 

аммортизациялық аударымдары;

Р

аж

электр  желілік  компаниялар  қолданысқа  енгізілген 

активтерінің  реттелетін  базасына  арналған  пайда 

деңгейі;

бақыл

жоспарлы бақыланбайтын шығындар;

W

аж

 – тариф  айқындалатын  тиісті  жылға  өңірлік 

электр энергиясын берудің жоспарлы көлемі;

k

о т р

Республикасының əлеуметтік-экономикалық дамуының 

болжамында көзделген тұтынушы бағаларының бол-

жалды индексі.

22. Өңірлік электр желілік компаниялардың желілері 

арқылы  электр  энергиясын  берудің  жоспарланған 

көлемі өңірлік электр желілік компаниялармен ұсынған 

ниет хаттамаларының көшірмелері мен электрондық 

жəне  қағаз  жеткізгіштердегі  тұтынушылармен 

шарттардың негізінде айқындалады.

Тарифтерге  көлемдердің  маусымдық  ауытқу ла-

рының  əсерін  алып  тастау  мақсатында  негіздемеге 

мұндай есептеу салықтық есеп ұстанымынан мақсатқа 

сай  келмеу  жағдайларын  қоспағанда,  бір  жылға 

арналған есеппен деректер қабылданады.

Базаға реттеліп көрсетілетін қызметтердің Норма-

тивтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде 

№ 8642 нөмірімен тіркелген Қазақстан Республикасы 

Табиғи монополияларды реттеу агенттігі төрағасының 

2013  жылғы 19 шілдедегі  № 215-НҚ  бұйрығымен 

бекітілген  Табиғи  монополиялар  субъектілерінің 

рет теліп  көрсетілетін  қызметтеріне  (тауарларына, 

жұмыс  тарына)  тарифтерді  (бағаларды,  алымдар 

мөлшер  лемелерін) жəне тарифтік сметаларды бекіту 

қағида ларының 35-тармағына сəйкес материалдарды 

ұсынар алдындағы төрт тоқсанға немесе өткен күнтіз-

белік жылға арналған нақты көлемдері қабылданады.

Нақты  көлемдермен  салыстырғанда  реттеліп 

көрсетілетін  қызметтер  көлемін  төмендету  кезінде 

төмендеуді негіздейтін жəне растайтын материалдар 

ұсынылады.

23.  Өңірлік  электр  желілік  компаниялардың 

бақыланбайтын  шығындарына  өңірлік  электр  желілік 

компаниялардың  шамасына  тікелей  ықпалын  тигізе 

алмайтын  шығындар  жатады.  Өңірлік  электр  желілік 

компаниялардың  бақыланбайтын  шығындары  салық 

(еңбекке  ақы  төлеуге  арналған  шығындар  деңгейіне 

байланысты  салықтарды  алып  тастағанда),  электр 

энергиясын  беру  жəне  тарату  кезінде  технологиялық 

шығыстардың  өтемақысына  арналған  шығындар, 

жүйелік оператордың қызметіне төлем, «Табиғи моно-

полиялар  жəне  ретт елетін  нарықтар  туралы» 1998 

жылғы 9 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 

15-3-бабының 2 жəне 3-тармақтарына  сəйкес  бекі-

тілген «Табиғи монополия субъектісінің инвести циялық 

бағдар  ламасын (жобасын) бекіту жəне оны түзету қағи-

даларына сə йкес өңірлік электр желілік компания лар мен 

инвестициялық бағдарламасын іске асыру үшін қарыз 

қара жаттарға сыйақы төлеуге арнал ған шы ғыстар жəне 

форс-мажорлық жағдай лар дың нəтиже  сінде туындаған 

шығындар болып табылады. Бақылан байтын шығындар 

нəтижелілік белгілерінен алып тасталады.

24.  Өңірлік  электр  желілік  компаниялардың 

бақыланбайтын  шығындары  өңірлік  электр  желілік 

компаниялар  ұсынған  негіздеуші  материалдардың 

электр энергиясын беру жəне тарату бойынша қызмет-

терге арналған өңірлік электр желілік компания лардың 

тарифтерінде ескеріледі.

25.  Салықтар  төлем  мөлшерлемлеріне,  тəртібіне 

жəне шаттарына сəйкес айқындалады.

Инвестициялық жобаны іске асыру үшін ұлттық ва-

лютамен алынған қарыз қаражаттары бойынша сыйақы 

төлеу  шығыстары  тарифті  (бағаны,  алым  мөлшер-

лемесін)  есептеу  кезінде  Қазақстан  Республикасы 

Ұлттық  Банкі  белгілеген  қайта  қаржыландырудың 2 

еселік ресми мөлшерлемесі қолданылып есептелген 

соманың шегінде ескеріледі.

Инвестициялық жобаны іске асыру үшін шетелдік 

валютамен  алынған  қарыз  қаражаттары  бойынша 

сыйақы  төлеу  шығыстары  тарифті  (бағаны,  алым 

мөлшерлемесін) есептеу кезінде Лондон банкаралық 

нарығының 4 еселік мөлшерлемесі қолданылып есеп-

телген соманың шегінде ескеріледі.

Шетелдік валютамен алынған қарыз қаражаттары 

үшін сыйақы Қазақстан Республикасының əлеуметтік-

экономик алық  дамуының  негізгі  көрсеткіштерінің 

жəне  Қазақстан  Республикасының  республикалық 

бюджетінің болжамды көрсеткіштерінің негізінде теңге 

бағамының  шетелдік  валютаға  қатысты  болжамды 

өзгерісін  ескере  отырып,  тарифтің  (бағаның,  алым 

мөлшерлемесінің) кезең шығыстарында ескеріледі.

Қазақстан  Республикасы  Ұлттық  Банкінің  қайта 

қаржыландыру  мөлшерлемесі  мен  жəне  Лондон 

банкаралық  нарығының  мөлшерлемесі  табиғи  мо-

н ополия  субъектісінің  тарифін  (бағасын,  алым 

мөлшерлемесін)  жəне  тарифтік  сметаларды  бекіту 

жөнінде шешім қабылдау күніне қолданылады.

26.  Негізгі  құралдардың  амортизациялық  ауда-

рымдары мен материалдық емес активтері есептеудің 

тікелей  (тегіс)  əдісі  бойынша  есептеледі.  Негізгі 

құралдар мен материалдық емес активтердің тозуын 

есептеудің тікелей (тегіс) əдісін қолдану уəкілетті ор-

ганмен келісілмей жүзеге асырылады. Амортизацияны 

есептеудің өзге де əдістерімен амортизацияны қолдану 

жəне  есептеу  белгіленген  тəртіппен  уəкілетті  орган-

мен келісіледі.

27.  Тарифті  есептеген  кезде  ескерілетін  пайда 

Норма тивтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілі-

мінде № 2154 нөмірімен тіркелген Қазақстан Респуб-

ликасының Табиғи монополияларды реттеу жəне бəсе-

келестікті қорғау жөніндегі агенттігі төрағасының 2003 

жылғы 27 қаңтардағы №17-НҚ бұйрығымен бекітілген 

Сумен  жабдықтауға  жəне  (немесе)  суды  бұруға 

жəне  энергетика  секторындағы  табиғи  монопо лия 

субъектілеріне  қызмет  көрсететін  табиғи  монополия 

субъектілері үшін іске қосылған активтердің рет те летін 

базасына  арналған  пайда  (таза  табыс  став ка ларын 

есептеу жөніндегі нұсқаулыққа сəйкес айқындалады.

28 . Жүргізілген салыстырмалы талдау əдісі жəне 

өңірлік  электр  желілік  компаниялардың  желілері 

арқылы электр энергиясын беру жəне тарату бойынша 

реттеліп  көрсетілетін  қызметтерге  тарифтер  есептеу 

нəтижелері осы Əдістеменің қосымшасына сəйкес ны-

сан бойынша ресімделеді.

1. Осы Салыстырмалы талдау əдісін қолдана оты-

рып тарифтерді есептеу əдістемесі (бұдан əрі – Əдіс-

теме) «Табиғи монополиялар жəне реттелетін нарықтар 

туралы» 1998 жылғы 9 шілдедегі  Қаз ақстан  Рес-

публикасының Заңының 15-2-бабына сəйкес əзірленді.

2.  Əдістеменің  мақсаты  өңірлік  электр  желілік 

компаниялар  желілері  арқылы  электр  энергиясын 

беру  жəне  тарату  бойынша  реттеліп  көрсетілетін 

қызметтерге,  олардың  өндірістік  жəне  қаржылық 

қызметінің тиімділігін арттыруға жəрдемдесетін салыс-

тырмалы  талдау  əдісін  қолда на  отырып,  тарифтерді 

есептеу тетігін айқындау болып табылады.

3.  Əдістеме  уəкілетті  органның  өңірлік  электр 

желілік  компаниялардың  қызметіне  салыстырмалы 

талдау жүргізу, салыстырмалы талдау əдісін қолдана 

отырып, электр энергиясын беру жəне тарату бойын-

ша  көрсетілетін  қызметтерге  өңірлік  электр   желілік 

компаниялардың  тарифтерін  есептеу  рəсімдерін 

айқындайды.

4. Салыстырмалы талдау əдісі:

1) өңірлік электр желілік компаниялардың қызметі 

тиімділігінің  басқа  өңірлік  электр  желілік  компания-

лардың қызметімен салыстырмалы талдау нəтижесінде 

өлшемдерін айқындауды;

2)  əр  өңірлік  электр  желілік  компания  үшін  осы 

________________________________________________

(өңірлік электр желілік компаниялардың атауы)

№

Көрсеткіштің атауы

Өлшем 

бірлігі

Мəні

Өндірістік көрсеткіштер

1

Қызмет көрсету аумағының ауданы

ш. км

 

2

дана

Электр берілісі желілерінің жалпы ұзындығы

км.

 

4

дана

Күштік трансформаторлардың жалпы қуаты

МВА

 

6

көп жүктеме

МВт

 

7

энергиясының нақты ысыраптары

мың кВт 

сағ.

Алдыңғы күнтізбелік жыл ішінде электр энергиясын беру көлемі

мың кВт 

сағ.

Х-фактордың коэффициенті

 

Қаржылық көрсеткіштер

Электр энергиясын беруге жəне таратуға қызметтерді көрсетуге 

өңірлік электр желілік компаниялардың шығындары (күнтізбелік 

жылға арналған есепте бақыланбайтын шығындар мен амортизаци-

яны ажыратуды қоса бере отырып шегеру)

мың теңге

 

10

Күнтізбелік жылға арналған есепте негізгі құралдар мен 

материалдық емес активтердің амортизациялық аударымдары

мың теңге

 

11

өңірлік электр желілік компаниялардың күнтізбелік жылға арналған 

есебінде бақыланбайтын шығындары оның ішінде:

мың теңге

 

11.1 салықтар

шығынды өтеуге жұмсалған шығындар

мың теңге

 

11.3 Жүйелік оператордың қызметіне арналған төлем

мың теңге

 

11.3-1 заңнамада белгіленген тəртіппен бекітілген өңірлік электр желілік 

компаниялармен инвестициялық бағдарламасын іске асыру үшін 

қарыз қаражаттарға сыйақы төлеуге арналған шығыстар

мың теңге

 

11.4 Форс-мажорлық жағдайлардың нəтижесінде туындаған шығындар

мың теңге

 

12.

Пайда

мың теңге

Тарифті қалыптастырған кезде ескерілетін өңірлік электр желілік 

компаниялардың желілері арқылы электр энергиясын берудің 

жылдық көлемі

мың кВт 

сағ.

Электр энергиясының бес жəне одан көп жылға бөлінген беру жəне 

тарату қызметтеріне арналған тарифі.

кВт сағ. 

теңге

20_ 

20_ 

20_ 

20_ 

20_ 

2015 жылғы 18 наурыз                             №222                             Астана қаласы

«Табиғи монополиялар жəне реттелетін нарықтар туралы» 1998 жылғы 9 шілдедегі Қазақстан Республикасы 

Заңының 13-бабы 1-тармағының 5-1) тармақшасына сəйкес бұйырамын: 

1.  Қоса  беріліп  отырған  Өңірлік  электр  желісі  компаниясын  қоспағанда,  табиғи  монополиялар  субъектілері 

персоналының нормативтік санын бекіту қағидалары бекітілсін.

2. «Өңірлік электр желісі компаниясын қоспағанда, табиғи монополиялар субъектілері персоналының нормативтік 

санын  бекіту  қағидаларын  бекіту  туралы»  Қазақстан  Республикасы  Табиғи  монополияларды  реттеу  агенттігі 

төрағасының 2014 жылғы 3 наурыздағы № 49-НҚ бұйрығының, Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу 

тізілімінде № 9296 тіркелген, 2014 жылғы 20 тамыздағы № 161 (27782) «Егемен Қазақстан» газетінде жарияланған 

күші жойылды деп танылсын. 

3. Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Табиғи монополияларды реттеу жəне бəсекелестікті 

қорғау комитеті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тəртіппен:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Əділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрықты мемлекеттік тіркеуден кейін күнтізбелік он күн ішінде «Əділет» ақпараттық құқықтық жүйесінде 

жəне мерзімдік баспасөз басылымдарында ресми жариялауды;

3) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің интернет-ресурсына орналасты-

руды қамтамасыз етсін.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Ұлттық экономика бірінші вице-министріне 

жүктелсін.

5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

1.  Осы  Өңірлік  электр  желісі  компаниясын  қоспағанда,  табиғи  монополиялар  субъектілері  персоналының 

нормативтік санын бекіту қағидалары (бұдан əрі – Қағидалар) «Табиғи монополиялар жəне реттелетін нарықтар 

туралы» 1998 жылғы 9 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына сəйкес əзірленді.

2.  Осы  Қағидалар  өңірлік  электр  желілік  компанияларды  қоспағанда,  табиғи  монополиялар  субъектілері 

персоналының нормативтік санын бекітуге өтінімдерді ұсыну, қарау жəне оларды бекіту тəртібін анықтайды.

3. Осы Қағидаларда мынадай ұғым пайдаланылады:

өтінім – табиғи  монополия  субъектісінің  уəкілетті  органның  ведомствосына  табиғи  монополия  субъектісі 

персоналының нормативтік санын бекіту туралы ресми өтініші (арыз);

уəкілетті  органның  ведомствосы – табиғи  монополияр  салаларындағы  жəне  реттелетін  нарықтардағы 

басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік органның ведомствосы.

Осы  Қағидаларда  пайдаланылатын  өзге  де  ұғымдар  мен  терминдер  Қазақстан  Республикасының  «Табиғи 

монополиялар жəне реттелетін нарықтар туралы» 1998 жылғы 9 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына 

сəйкес қолданылады.

4.  Табиғи  монополия  субъектісінің  (бұдан  əрі – Субъект)  реттеліп  көрсетілетін  қызметтеріне  (тауарларына, 

жұмыстарына) тарифтердің (бағалардың, алымдар мөлшерлемелерінің) шекті деңгейін жəне тарифтік сметалар-

ды бекітуге өтінімді беру алдындағы Субъектінің нормативтік санды бекітуге өтінім беру жағдайларын қоспағанда, 

уəкілетті органның ведомствосы нормативтік санды үлгі нормативтік санның (еңбек нормалары) қолданыс мерзімінен 

аспайтын кезеңге бекітеді.

2. Персоналдың нормативтік санын бекітуге арналған өтінімді ұсыну тəртібі

5.  Субъект  уəкілетті  органның  ведомствосына  реттеліп  көрсетілетін  қызметтерге  (тауарларға,  жұмыстарға) 

тарифтерді  (бағаларды,  алымдар  мөлшерлемелерін)  қарау  жəне  бекіту  кезінде  қолданылатын  персоналдың 

нормативтік санын (бұдан əрі – өтінім) бекітуге арналған өтінімді осы Қағидалардың 6-тармағына сəйкес негіздеуші 

материалдарды қоса бере отырып, қағаз жəне электрондық жеткізгіштерде ұсынады.

6. Өтінімге:

1) ұсынылатын материалдардың тізбесімен Субъектінің ресми бланкісіндегі ілеспе хат;

2)  персоналдың  нормативтік  санының  есебін  негіздейтін  материалдар  (персоналдың  нормативтік  санын 

анықтауға қажетті есептер, реттеліп көрсетілетін қызметтерді көрсетуге байланысты жабдықтың тізбесі жəне оның 

сипаттамалары);

3) осы Қағидаларға қосымшаға сəйкес нысан бойынша, оның ішінде электронды түрде жасалған филиалдар, 

өкілдіктер жəне (немесе) Субъектінің құрылымдық бөлімшелері жəне персоналдың (өндірістік персоналдың, əкімшілік 

персоналдың,  сондай-ақ  шаруашылықтар  мен  өндірістерде  қызмет  көрсетумен айналысатын  персоналдың)  са-

наттары бойынша жоспарланып отырған, өткен жылғы, сондай-ақ ағымдағы кезең жəне өткен екі жəне одан астам 

жыл ішінде персоналдың нормативтік саны жəне өткен кезеңге бұрын бекітілген нормативтік саны деректерінің 

жиынтық кестесі;

4) Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 117 бабының екінші бөлігіне жəне Нормативтік құқықтық актілерді 

мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 4866 нөмірмен тіркелген Қазақстан Республикасы Еңбек жəне халықты əлеуметтік 

қорғау министрінің 2007 жылғы 19 шілдедегі № 166-ө бұйрығымен бекітілген Тиісті қызмет салаларының мемлекеттік 

органдарының еңбек жөніндегі үлгі нормалар мен нормативтерді бекіту, ауыстыру жəне қайта қарау ережесіне сəйкес 

тиiстi қызмет салаларының уəкiлеттi мемлекеттiк органдарымен еңбек жөнiндегi уəкiлеттi мемлекеттiк органмен келiсу 

бойынша бекітілген персоналдың нормативтік санының есептерінің негізінде қабылданатын санның үлгі нормативтері;

5) «Мемлекеттік статистика туралы» 2010 жылғы 19 наурыздағы Қазақстан Республикасы Заңының 12-бабы 8) 

тармақшасына сəйкес бекітілген ағымдағы жыл жəне өткен екі жəне одан астам жыл ішіндегі (1-т нысаны) еңбек 

жөніндегі есеп қоса беріледі. Жаңадан құрылған Субъектілер үшін – Субъектінің заңды тұлға ретінде құрылған 

сəтінен бастап жұмыс кезеңіндегі еңбек жөніндегі есебі.

7. Өтінімге қоса берілетін есептер жəне өтінімнің негіздеуші материалдары тігіледі, нөмірленеді, Субъект бірінші 

басшысының, не оны алмастыратын тұлғаның (бірінші басшының міндеттерін жүктеу туралы Субъектінің бұйрығы 

көшірмесіне қоса бере отырып) мөрімен жəне қолымен расталады.

8. Уəкілетті органның ведомствосы өтінімді алған күнінен бастап бес жұмыс күн ішінде ұсынылған материалдардың 

толықтығын тексереді жəне Субъектіге өтінімнің қарауға қабылданғаны туралы немесе оны қабылдаудан дəлелді 

бас тартылғаны туралы жазбаша нысанда хабарлайды. Субъектінің өтінімін қарауға қабылдаудан бас тарту үшін 

мыналар негіз болып табылады:

1) осы Қағидалардың 6-тармағында көрсетілген құжаттарды жəне ақпараттарды ұсынбау немесе толық емес 

көлемде ұсыну;

2) осы Қағидалардың 7-тармағының талаптарын бұза отырып құжаттарды ұсыну.

9. Осы Қағидалардың 8-тармағында көрсетілген негіздер бойынша Субъектінің өтінімін қарауға қабылдаудан бас 

тартылған жағдайда, Субъект өтініммен уəкілетті органның ведомствосына қайта өтініш жасайды.

10. Өтінімді уəкілетті органның ведомствосы күнтізбелік отыз күн ішінде қарайды. Өтінімді қарау мерзімі уəкілетті 

органның ведомствосына өтінім түскен күнінен бастап есептеледі.

11. Уəкілетті органның ведомствосы персоналдың нормативтік санын ұсынылатын немесе қолданыстағы деңгейін 

Субъект ұсынған есептердің нормативтік саны есебін негіздейтін сан мен материалдардың үлгі нормативтерін тал-

дау негізінде түзетулер жасайды.

12.  Субъекті  персоналының  нормативтік  санын  бекіту  туралы  уəкілетті  органның  ведомствосының  шешімі 

уəкілетті органның ведомствосының бұйрығымен ресімделеді.

Жоспарланып отырған нормативтік саны

Реттеліп 

көрсетілетін 

қызметтер түрі

Өндірістік персонал

Әкімшілік персонал

Өндірістерде және шаруашы-

лықтарда қызмет көрсетумен 

айналысатын персонал

1 2 

3 

4 

Өткен кезеңге

Өндірістік персонал

Әкімшілік персонал

Өндірістерде және шаруашылықтарда 

қызмет көрсетумен айналысатын персонал

5 6 

7 

Нақты саны

Өндірістік персонал

Әкімшілік персонал

Өндірістерде және шаруашылықтарда қызмет 

көрсетумен айналысатын персонал

8 9 

Нақты саны

Өткен екі және одан астам жыл

Өндірістік 

персонал

Әкімшілік 

персонал

Өндірістерде және шаруашы-

лықтарда қызмет көрсетумен 

айналысатын персонал

Өндірістік 

персонал

персонал 

Өндірістерде және шаруашы-

лықтарда қызмет көрсетумен 

айналысатын персонал

11 12 

14  15 

2015 жылғы 20 наурыз                              №235                              Астана қаласы