§14 Энергияныњ графикалыќ кµрінісі
§ 33. Сұйық пен газдардағ ы дененің қозғалысы
жүктеу/скачать 1,42 Mb.
|
ДӘРІС Механика
| § 33. Сұйық пен газдардағ ы дененің қозғалысы.
Сұйық пен газдардағы қатты дененің қозғалысын зерттеу гидро және аэродинамиканың негізгі мәселелерінің бірі болып табылады. Бұл мәселе әсіресе авияцияның қарқынды дамуы мен кеңірек қаралды. Газда немесе сұйықта қозғалатын денеге 2 күш әсер етеді (теңәсері ), біріншісі () дене қозғалысына қарсы бағытталған (ағын бағытымен) – маңдайлық (лобовое) кедергі, екіншісі () осы бағытқа перпендикуляр бағытталған – көтергіш күші (55-сурет). Егер дене симметриялы болса және оның симметрия осі жылдамдық бағытымен сәйкес келсе, онда денеге тек маңдайлық кедергі әсер етеді, ал көтергіш күш бұл жағдайда нөлге тең. Бұны былай дәлелдеуге болады. Идеал сұйықтықтың бірқалыпты қозғалысы маңдайлық кедергісіз өтеді. Егер осындай сұйықтықтағы цилиндрдің қозғалысын қарастырсақ, онда А және В нүктелері арқылы өтетін түзуге қатысты ағын сызықтары симметриялы болады. Яғни цилиндр бетіне әсер ететін қорытқы қысым күші нөлге тең болады. Үйкеліс ортада денеге тікелей жабысатын сұйық қабаты оның бетіне жабысады да, толығымен сол денеге ілесе шағын жылдамдықпен қозғалады. Осы қабаттағы сұйық ағыны құйынды болады. Егер дене оққыш формаға ие болмаса, жабысқан қабат денеден бөлініп, құйындарға бөлшектеніп әрі қарай ағады (57-сурет). Маңдайлық кедергі дененің формасы мен ағынға қатысты орнына тәуелді, ал өлшемсіз кедергі коэффициентінен көрсетіледі: (33.1) мұндағы - ортаның тығыздығы; - дененің қозғалыс жылдамдығы; - дененің көлденең қимасы. Көтергіш күшті (33.1) формуласына сәйкес мынадай анықтауа болады: - көтергіш күштің өлшемсіз коэффициенті. Аз маңдайлық кедергі кезінде ұшақтың қанаты үшін үлкен көтергіш күш қажет етіледі (бұл шарт атқылау бұрышы аз болғанда орындалады, (55-сурет)). ….. бұл шартты неғұрлым көп қанағаттандырса шамасы сөғұрлым үлкен. Мұндағы К- қанаттың сапасы. Осындай талап етілетін қанат профилін құрастыруда және геометриялық формалы денеге әсер ететін көтергіш күш коэффициентін зерттеуде Н.Е. Жуковскийдің (1847-1921) ебегі зор. жүктеу/скачать 1,42 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|