№15. Тақырып: Әлем тілдерінің топтастырылуы. Қарастырылатын сұрақтар: Әлем тілдері және оларды топтастыру. Тілдердің генеологиялық топтастырылулары Тілдердің морфологиялық жағынан топтастырылуы

1 2 3 4

Ал түркі тілдерінің деректерінен мынадай ерекшелікті байқаймыз аяқ-бұт деген сөз арқылы беріледі. Бұл ерекшелік қырғыз, алтай, ұйғыр тілдерінде бар. Түркі тілдерінде жыл мезгілімен тәуліктің әр кезеңінің аттары бір-бірімен ұқсас келеді. Тілдердің туыстас тілдер деп саналуы үшін олар грамматикалық құрылысы жағынан жақын, бір тектес келуі шарт. Мысалы, славян тілдері деп аталатын тілдерде (орыс, поляк, чех, болгар т.б.) сондай-ақ түркі тілдер деп аталады. Тілдер бір-біріне жақын туыстас тілдер екенін олардың грамматикалық құрылысына тән септелу, тәуелдену, көптелу, жіктелу жүйесінен сөз тудыру жолдарынан, сөздер бір-бірімен тіркесу, өзара байланысу ерекшелігінен байқауға болады. Тілдер шығу тегінің бірлігіне, материалдық туыстығына қарай әр түрлі тілдік семьяға, топтарға бөліп қарастыруға болады. Роман тілдері (испан, итальян, румын ) өзара туыстас тілдер бір негізден - латын тілінен шыққан. Тілдер туыстығы, өзара жақындық дәрежесі әр түрлі болады. Қазақ, ноғай, қарақалпақ- қыпшақ –ноғай тобына енсе, азерб, түрік-оғуз-селдьжук тобына енді. Әр топқа енетін қаз.т мен азерб.тілі ортақ және ұқсас қарағанда бір топқа енетін: қарақалпақ, қазақ, ноғай тілдеріне ортақ белгілері мол.

Иран тобы: парсы, тәжік, курд, осетин, тат, талыш т.б.
2) славян тобы: орыс, болғар, поляк, белорус, чех, словак, украин.
3) Балтық тобы: литва, латыш, эстон.
4) Герман тобы: дат, швед, исланд, ағылшын, голланд, неміс, норвеж.
5) Роман тобы : испан, румын, португаль, молдаван, латын тілі,француз, итальян.
6) грек тобына: жаңа грек, көне грек, византи тілі
7) Албан тобы: албан тілі
8) Армян тобы: армян тілі
9) Кельт тобы: ирланд, шотланд,уэльс тілі.
10) Индия тобы: маратхи, лахнда, гуджарати, непали, ория, кашимир, цыган, хинди т.б.

Үндіевропа тілдері:

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4