Семит-хамит тілдері:
- грузин, абхаз, адыгей, кабардин, авар, лезгин, даргин тілдері.
Кавказ тілдері:
- венгер, манси, ханты, фин, ижор, коми-зырян, марий тілдері
Фин-угор тілдері:
- Батыс хун бұтағы:
- А)Бұлғар тобы: чубаш тілі.
- Ә)Оғыз тобы: түркмен, гагауз, азербайжан, түрк тілдері.
- Б)Қыпшақ тобы: қараим, құмық, қарачай-балқар, қырым татарларының тілі, бащқұрт, ноғай, қарақалпақ, қазақ тілдері.
- В)Қарлұқ тобына: өзбек, ұйғыр тілдері.
Түркі тілдері:
- Шығыс хун бұтағы:
- А)Ұйғыр-оғыз тобы: тува, тофа, якут, хакас, шор тілдері.
- Ә)Қырғыз-қыпшақ тобы: қырғыз, алтай, түркі тілдерінің жазулары жатады.
- халха-монғол, бурят,қалмақ тілдері.
Монғол тілдері:
- эвенк, эвен, нанай, орок, удэгей тілдері жатады.
Тұнғыс-манчжур тілдері:
- қытай, дүнген, тай, лаос, вьетнам, тибет, жапон, корей тілдері жатады.
Қытай-тибет тілдері:
Лингвистикалық типология тілдің құрылымдық ұқсастығы мен жақындығын олардың туыстығына байланысты зерттейді. 19 ғасыр басында лингвистер тілдер типтерін айқындауда әр түрлі тілдегі сөздердің морфологиялық құрылымын, грамматикалық мағыналарды білдіру тәсілдерін негізге алады
Неміс лингвисі Фридрих Шлегель тілдердің 2 түрлі типі бар деді. Олар; флективті, аффикстендіруші тіл.
Август Шлегель 3 типін көрсетті. Олар: флективті, аффикстендіруші, аморфты тілдер.
Академик Ф.Ф.Фортунатов 4 типін көрсетті. Олар: түбір тіл, агглюнативті, флективті, флективті-агглюнативті тілдер бар деп көрсетті.
Тілдерді типологиясы тұрғысынан төмендегі типпен ажыратуға болады: - вьетнам, қытай, бирма, тибет тілдері жатады.
- Бұл тілдер түрлене бермейді.
- Сөз тудырудың ең басты тәсілі ретінде біріктіру тәсілі қолданады.
Даралаушы тип
- индеецтер, полеозиат тілдері жатады.
- Флективті тілдер мен агглютинативті тілдерде сөйлеммен айтылатын ой бұл тілде бір сөзбен беріледі.
Полисинтетикалық тип
- түркі, моңғол тілдері, угро-фин тілдері жатады. Мысалы:ту+туыс+туыстарым+туыстарымнан (жалғаулар бірінің үстіне бірі жалғана береді).
Агглютинативті тип
- орыс, неміс, грек, араб тілдері жатады.
- Грамматикалық мағыналар ішкі флексия тәсілі арқылы беріледі.
- Ескеретін жағдай флективті тілдерде аффикстер префикс, инфикс болып бөлінуіне қарай сөз құрамында әр түрлі орынға ие болады.
Флективті тип
Достарыңызбен бөлісу: |
