17 билет Өлшеулердің жіктелуі. Сынау және бақылау туралы ұғым
билет 1. Қателік туралы ұғым. Қателік кездейсоқ процесс ретінде
жүктеу/скачать 19,43 Kb.
|
17-18 билет
- Бұл бет үшін навигация:
- 2. Физикалық шамалар бірліктерін шығару және олардың өлшемдерін беру теориясы.
| 18 билет
1. Қателік туралы ұғым. Қателік кездейсоқ процесс ретінде. “Қателік” ұғымы келесі ұғымдарды дәл анықтауды талап етеді: өлшенетін физикалық шаманың ақиқат және нақты мәндері және өлшеу нәтижесі. Физикалық шаманың ақиқат мәні – берілген объектінің қасиетін сандық қатынаста да, сапалы қатынаста да анық көрсететін мән. Бұл мән абсолюттік ақиқат болып табылады, оны сандық мәндер түрінде анықтауға ұмтылады; яғни практикада нақты мәнмен ауыстырылатын, “абстрактілі ұғым”. Физикалық шаманың нақты мәні – эксперимент түрінде анықталатын және ақиқатқа жақын мән. Өлшеулер нәтижесі – өлшеу жолымен табылған шаманың ақиқат мәнінің жуықталған бағасы. Өлшеу нәтижесінің қателігі – бұл X өлшеу нәтижесі және өлшенетін шаманың Q ақиқат (немесе нақты) мәні арасындағы айырым. =X-Q Өлшеу құралының қателігі – өлшеу құралының көрсеткіші және өлшенетін физикалық шаманың ақиқат (нақты) мәні арасындағы айырым. Кездейсоқ қателік – сол және бір жағдайларда бірдей мұқияттылықпен жүргізілген, физикалық шаманың сол және бір өлшемін қайта өлшеу сериясында кездейсоқ түрде (таңбасы мен мәні бойынша) өзгеретін, өлшеу қателігін құраушы. Кездейсоқ қателіктер объективті және субъективті себептерден тудырылған; көптеген көздердің бір мезгілде әсер етуі кезінде пайда болады, олардың әрқайсысы өлшеу нәтижесіне өзімен-өзі елеусіз әсер етеді, бірақ олардың жиынтық әсері жеткілікті түрде күшті болуы мүмкін. Жеке эксперименттегі кездейсоқ қателіктің сандық мәнін анықтау мүмкін емес, шығаруға болмайды, оның мәнін тек бағалауға болады. Эксперименттер санының ұлғаюы кездейсоқ қателігі болатын параметрді анықтау дәлдігін жоғарылатуға мүмкіндік береді. Тәжірибелердің жеткілікті түрде үлкен санын жүргізу нәтижесінде кездейсоқ қателікке тән заңдылықтарды айқындауға болады. Кездейсоқ қателіктерді сипаттау кездейсоқ процестер және математикалық статистика теориясы негізінде ғана мүмкін болады. 2. Физикалық шамалар бірліктерін шығару және олардың өлшемдерін беру теориясы. жүктеу/скачать 19,43 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|