17 билет Өлшеулердің жіктелуі. Сынау және бақылау туралы ұғым

Бірқатар өлшеу облыстары үшін стандарттық үлгілерді қолдану перспективалы болып табылады.

Заттар мен материалдардың құрамы мен қасиеттерінің стандарттық үлгісі – бұл зат (материал) түріндегі өлшеулер құралы, оның құрамы немесе қасиеті аттестациямен анықталған. Стандарттық үлгілермен жұмыс істеу ережелерін МСТ 8.315-97 «МӨЖ. Заттар мен материалдардың құрамы мен қасиеттерінің стандарттық үлгілері. Негізгі ережелер» анықтайды.

Стандарттық үлгілер өлшеулердің бірлігін және талап етілетін дәлдігін қамтамасыз ету үшін тағайындалған:

- градуирлеу, өлшеу құралын метрологиялық аттестаттау және тексеру;

- өлшеуді орындау әдістемелерін метрологиялық аттестаттау;

- өлшеу дәлдігінің көрсеткіштерін бақылау;

- заттар мен материалдардың құрамын немесе қасиеттерін сипаттайтын, физикалық шамаларды салыстыру әдістерімен өлшеу.

Аттестатталатын сипаттаманың түріне байланысты стандарттық үлгілер (СҮ) ажыратады:

- құрамның стандарттық үлгілері – белгілі құрауыштардың (химиялық элементтер, олардың изотоптары және т.б.) құрамын сипаттайтын шамалардың мәндерін ұдайы өсіреді.

- қасиеттердің стандарттық үлгілері – құрамын сипаттайтын шамаларды қоспағанда, заттың физикалық, химиялық, техникалық немесе басқа қасиеттерін сипаттайтын шамалардың мәндерін ұдайы өсіреді.

3. Бірлескен және жиынтық өлшеулер.