1990 жылы 25 қазанда Қазақ кср жоғарғы Кеңесі «Қазақ кср-інің мемлекеттік егемендігі туралы» декларация қабылдады. 1991 жылғы тамыз және желтоқсан оқиғалары
жүктеу/скачать 29,34 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 1990 жылдың 24 сәуірінде
- 1990 жылы 25 қазанда
|
Парламентаризм биліктегі халықтың барлық тобының өкілдігін қамтамасыз ете отырып, демократияның негізгі элементі ретінде мемлекеттік тұрақтылыққа және азаматтық қоғамның дамуындағы сабақтастыққа ықпал жасауы тиіс. Бұл еліміздің демократиялық дамуындағы маңызды институт болып саналады. Бүгінгі таңда азаматтық қоғам мен әлемдік өркениеттің дамуы парламентаризмнің заманауи тенденцияларымен анықталады. Сондықтан қазақстандық парламентаризмді дамыту мәселелері мен тетіктері өзекті. Қазақстандық парламентаризм институтының қалыптасу кезеңі қателіктер мен қиындықтардан, түзетулер мен табысты алға ұмтылулардан тұратын күрделі жолдардан өтті.Тарихқа көз жүгіртейік. 1990 жылы наурызда он екінші шақырылымдағы Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің сайлауы болды. Бұл сайлау толыққанды саяси партияларсыз өткізілсе де, тоталитарлық жүйенің өзгеру үдерісіне қайтарымсыздық сипат берді. Он екінші шақырылымдағы Жоғарғы Кеңес Қазақстандағы парламентаризмнің қалыптасу тарихында ерекше рөл атқарды. Бұл 90-жылдардағы бірқатар маңызды құқықтық актіні қабылдау мен мемлекеттік саясатты заңнамалық тұрғыдан қамтамасыз ету жетістіктерімен айшықталды. 1990 жылдың 24 сәуірінде «Қазақ КСР Президенті лауазымын белгілеу және Қазақ КСР Конституциясына (Негізгі заңына) өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақ КСР заңымен Қазақ КСР Президенті лауазымы бекітіліп, Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев еліміздің бірінші Президенті болып сайланды. 1990 жылы 25 қазанда Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесі «Қазақ КСР-інің мемлекеттік егемендігі туралы» декларация қабылдады. 1991 жылғы тамыз және желтоқсан оқиғалары – Мәскеудегі сәтсіз «бүлік» пен Беловеж келісімдері – КСРО тарихының соңғы нүктесін қойды, ал 1991 жылдың 16 желтоқсанында Қазақстан Жоғарғы Кеңесі Қазақстан Республикасының Мемлекеттік тәуелсіздігін жариялады. Республикадағы осы бір тарихи сәттен бастап ұлттық тәуелсіздікті, азаматтық құқықтар мен бостандықтардың нақты кепілдіктерін қамтамасыз етудің, демократиялық қоғам мен құқықтық мемлекет құрудың сапалық жаңа кезеңіне өту басталды. 1993 жылғы Конституция қазақстандық қоғамның дамуына оң динамика беріп, бірпартиялық саяси басқарудан, монополиялық экономикалық жүйеден және тарихи зорлық-зомбылық идеологиясынан бас тартуды бекітті. Сонымен қатар 1993 жылғы Қазақстан Республикасының Конституциясы Жоғарғы Кеңеске өте ауқымды өкілеттіктер берді. Бұл билікті бөлу ұстанымдарын жүзеге асыруды, тежеу мен теңгермелік жүйесін құруды қиындатты. Реформаларды одан әрі жүзеге асыру жедел өзгеретін оқиғаларға шұғыл жауап бере алмайтын әрі тиімді шешімдер қабылдай алмайтын республикалық органдардың, ең алдымен өкілетті биліктің тиімсіздігі анықталды. Тежеу мен теңгермеліктің жұмыс істемейтін тетіктері Жоғарғы Кеңеске Үкіметтің қызметіне араласуға немесе оны ауыстыруға мүмкіндік беріп, нәтижесінде республиканың өкілді органының қызметін мерзімінен бұрын тоқтатуға және өзін-өзі таратуға әкеп соқты. 1994-1995 жылдар қазақстандық парламентаризмнің қалыптасу тарихында өте маңызды кезең екенін атап өткен жөн. 1994 жылдың сәуірінен 1995 жылдың наурызына дейін жұмыс істеген он үшінші шақырылымдағы Жоғарғы Кеңес депутаттары тұрақты қызмет атқарған Қазақстанның алғашқы кәсіби Парламенті болды. жүктеу/скачать 29,34 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|