1.Қазақ хандығының өркендеуіндегі Қасым ханның қызметі
жүктеу/скачать 1,39 Mb. Pdf көрінісі
|
1178 aza 1179 stan tarikhy bilet
| 2 – Билет
1.«Қазақ» этнонимінің зерттелуі. Қазақ — Қазақстан Республикасы жергілікті халқының атауы. Екі жүз жылдай уақыт бойы зерттеушілер “қазақ” терминінің шығу төркінін түсіндіруге және оның семантикасын ашуға әрекет жасауда. Алайда, Қазақ сөзін түсіндіретін түпкілікті пікір қалыптаса қойған жоқ. Қазақ сөзіне үндес терминдер Қазақстаннан шалғай аймақтардан да кездескен. Ғалымдар Византия императоры Константин Багрянородныйдың (10 ғ-дың орта шені) Кавказдың солт.-батысында жатқан “Казахия елі” деп айтқан мәліметтерін келтіреді (Н.М. Карамзин, А.Вамбери, т.б.). Осының негізінде Қазақ халқы 10 ғ-дан бастап белгілі болған деген тұжырым жасалды. Бірақ, түпнұсқада (грекше) “з” әрпі емес, “с” әрпі берілген. Демек, ел атауы касахия деп оқылуға тиіс. В.Минорский Константин Багрянородный хабарын түсіндіре келе, Касахия деп касогтар айтылатынын дәлелдеді. Қазахия және Қазақ халқы атауына зерттеушілер мұсылман дүниесінің жазба деректемелерін де тартты. Мысалы, араб тарихшысы Әбу-л-Хасан Әли әл-Масудидің “Өсиет және қайта қарау кітабы” деген шығармасында Кубань өз. маңындағы кавказ халықтары мен тайпаларының атаулары арасында кашак этн. қауымы – әл-касакия жазылған. Неміс шығыстанушысы И.Маркварт бұл екі терминнің бір ғана этнос – касогтардың атауын беретіндігін анықтады. Авторы белгісіз парсы тілді “Худуд әл-алам” деген геогр. еңбекте Қара т. жағалауында орналасқан Касаг қ. туралы (этн. қауым емес) деректер келтірілген. “Повесть временных лет” шығармасында Святослав (965) пен Мстиславтың (1022) касогтармен жүргізген соғыстары туралы мәліметтер бар. Касог термині алғаш 8 ғ-дың аяғы – 9 ғ-дың басында монах Епифанийдің шығармасында ауызға алынады. Бұл ақпардан касах, касахия, касак, кашак, касог атаулары алдыңғы орта ғ- лардағы белгілі бір шағын кавказ тайпасын (немесе тайпалар бірлестігін) білдірудің әр алуан түрлері болғаны байқалады. Қазақ этнонимінің касог, касахия (казахия) атауымен байланысы туралы пікір мейлінше декларативтік сипатта, олардың арасындағы тарихи сәйкестік әлі де болса зерттелуі тиіс. 2.Қазақстан Республикасының ұзақ мерзімдік даму бағдарламалары «Қазақстан – 2030» және «Қазақстан – 2050» стратегияларына салыстыра отырып, талдау жасаңыз. 1997 жылы ұзақ мерзімді стратегияық даму бағдарламасы “Қазақстан 2030” 1997 жылы қабылданды: 1. Ұлттық қауіпсіздік. 2. Ішкі саяси тұрақтылық пен қоғамның топтасуы. 3. Шетел инвестицияларының деңгейі жоғары, дамыған нарықтық экономикаға негізделген экономикалық өсу. 4. Қазақстан азаматтарының денсаулығы,білімі мен әл-ауқаты. 5. Энергетика ресурстары. 6. Инфрақұрылым,әсіресе көлік және байланыс. 7. Негізгі міндеттермен ғана шектелетін кәсіпқой мемлекет. Қазіргі кезде осы бағдарлама іске асырылды. Н.Назарбаев бұл туралы былай деді: « Бүгінгі күні мен үшін 2030 Стратегиясының мерзімінен бұрын орындауға қол жеткен параметрлерінің тұтас бір қатарын іске асырудың қорытындыларын шығару үлкен абырой.» осыған байланысты Астанада 2013жылы 14 желтоқсанда Қазақстан Республикасының Президенті - Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың «Қазақстан-2050» стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты жаңа бағдарлама қабылданды. Н.НАЗАРБАЕВ «ҚАЗАҚСТАН-2050» СТРАТЕГИЯСЫН ЖҮЗЕГЕ АСЫРУДЫҢ БАСТАПҚЫ САТЫСЫНЫҢ ЖЕТІ БАҒЫТЫН БЕЛГІЛЕП БЕРДІ: 1. ИНФРАҚҰРЫЛЫМНЫҢ ДАМУЫ – ҰЛТТЫҚ ЭКОНОМИКАНЫҢ ТАБЫСЫ КЕПІЛІ магистральдары желісін ұлғайту – Алматы шапшаң жүрісті темір жол қатынасын жетілдіру 2. «ЕХРО -2017» - ИННОВАЦИЯЛЫҚ ЭКОНОМИКАНЫ ДАМЫТУДЫҢ МАҢЫЗДЫ КАТАЛИЗАТОРЫ есебінен энергиямен толық жабдықтау компания жоспарын іске асыру 3.Қазақстандағы 1867-1868 жж.реформа бойынша кестені толтырыңыз. жүктеу/скачать 1,39 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|