Қазақ мемлекетінің тәуелсіздігінен айырылуы. XVIII-XIX ғғ. ұлт-азаттық көтерілістерінің тарихи маңызы

-Сырым Датұлы бастаған көтеріліс 1783-1797 жж Ресей империясының отаршыл әкімшілігіне қарсы ең алғашқы ірі бас көтерулердің бірі. Көтеріліс басшысы – Байбақты руының старшыны, батыр және шешен Сырым Датұлы

-1836-1838 жж. Бөкей ордасындағы шаруалар көтерілісі. Көтеріліс басшылары – Исатай Тайманұлы, Махамбет Өтемісұлы.

-1837-1847 жж. К.Қасымұлы бастаған көтеріліс. Көтеріліс басшысы – Кенесары Қасымұлы.

Көтерілісшілердің басты мақсаты:

- Ғасырлар бойы қалыптасқан жерді пайдалану жүйесін қалпына келтіру.

- Орал казак әскерлерінің қазақ жерлерін басып алуын тоқтату.

- Нұралы хан мен оның сыбайластарының озбырлығына шек кою.

-Шаруалар жағдайын жақсарту.

-Жер мәселесіндегі патша үкіметінің отаршылдық саясатын өзгерту.
-Әскери бекіністердің салынуын тоқтату.

Тарихи маңызы:

- Еділдің шығысындағы ірі халықтық сипаттағы қозғалыс.

- Руаралық қайшылықтардың басты мақсатқа жетуде зор кедергі болатынын дәлелдеді.

- Патша үкіметінің отарлау саясатының түпкі мақсаты ең шұрайлы Жайық өңірін басып алу екендігін дәлелдеді.

- Қазақ өлкесіндегі ең ұзақ көтеріліс болып, 14 жылға созылды

Көтерілістің тарихи маңызы.

1836 – 1838 жылдардағы көтерілістің тарихи маңызы зор болды.

1. Жәңгір хан және оның маңайындағылрдың озбырлығына белгілі дәрежеде шек қойылды.

2. Патша үкіметі аз болса да, көтеріліске қатысқан қазақ ауылдарының мүдделерімен санаса бастады.

3. Көтеріліс қазақ үстем тап – феодалдарының опасыздығын дәлелдеді.

Кенесары Қасымүлы бастаған ұлт-азаттық күрес жеңіліс тапқанымен, ол қазақ халқының тарихында мәңгілік өшпес із қалдырған, Қазақ мемлекеттілігін қайта жаңғыртуға тырысқан, тарихи маңызы зор күрес болды.