1Әлеуметтанулық зерттеудің сапалық және сандық әдістерінің артықшылықтары мен шектеулерін салыстырыңыз. Кесте құру

1. 
   Ұшқыш (барлау) – зерттеудің ең қарапайым, уақыты мен көлемі жағынан шектелген түрі, объект туралы жалпы түсінік алуға мүмкіндік береді, үлкенірек зерттеу алдында жиі көмекші зерттеу ретінде пайдаланылады. Әлеуметтанушылар оны құралдарды сынау үшін жиі пайдаланады. Ол дербес әрекет ете алады. Зерттеушінің ресурстары шектеулі болған кезде және шағын зерттеулерде аздаған мәселелерді шешкенде.
   

2. 
   Сипаттамалық – әлеуметтік ақпаратты жинаудың, өңдеудің және талдаудың неғұрлым күрделі және ауқымды тәсілі, зерттелетін объектіге, оның құрылымдық элементтеріне салыстырмалы түрде тұтас көзқарас береді, осы зерттеу үшін егжей-тегжейлі бағдарлама жасалуда, құралдар жұмыс істейді. Пилоттық зерттеу арқылы алдын ала сыналған. Объект – айтарлықтай үлкен топтар. Объектіде біртекті топтар анықталады, оларға мінездеме беріледі.Топтар кейбір белгілері бойынша салыстырылады.Зерттеудің ең кең тараған түрі.
   

3. 
   Аналитикалық – социологиялық талдаудың ең терең түрі. Ол құрылымдық электрондық поштаның сипаттамасын ғана емес береді. Зерттелетін құбылыстар, сонымен қатар топтар арасындағы анықталған айырмашылықтардың негізінде жатқан себептер нақтыланады.Мұнда зерттелетін құбылыстардың жеке параметрлері арасында байланыс орнатылады. Әдетте, әдістердің комбинациясы қолданылады. Оны дайындау көп уақытты алады. Ол көп еңбекті қажет етеді, бірақ басқару шешімдерін қабылдау үшін сирек қолданылады.
   

Әлеуметтанулық әдістердің ерекшеліктерін талдаңыз:

1. 
   Бақылау әдісі – формалдану дәрежесі бойынша: стандартталған (адам мінез-құлқын анықтау)/стандартсыз (жалпы адам мінез-құлқы); бақылаушының позициясы бойынша: ашық / жасырын; бақылаушының қатысу дәрежесі бойынша: енгізілген/қосылмаған.
   

4. 
   Құжаттарды талдау әдісі – әлеуметтік маңызды ақпараттың кез келген материалдық тасымалдаушысы. (фотосуреттер, құжаттар, бейнематериалдар, сувенирлер және т.б.) Формальды (контент-анализ) – қатаң анықталған элементтер және бейресми (дәстүрлі) элементтер бар.
   

3.Әлеуметтанулық зерттеу бағдарламасын құру. Таңдау тақырыбы. (орындалу алгоритмі: зерттеу сұрағын, гипотезаны анықтаңыз; ұғымдарды операция жасаңыз; іріктемені есептеңіз).

Зерттеу құбылысы немесе үрдісі жөнінде мәлімет алу және оны әлеуметтік басқару тәжірибесінде қолдану.

Әлеуметтанулық зерттеулердің мәні-жаңа деректерді айқындау арқылы әлеуметтік шындық туралы білімді және қоғам өмірінің белгілі бір салаларындағы өзгерістерді тәжірибе жүзінде қарастыру.Социологиялық зерттеу түрін таңдаудан кейін, социологиялық зерттеу бағдарламасын құрастыруға көшеді. Бұл құжаттың ғылыми негізделу дәрежесінен жүргізілген социологиялық зерттеудің сапалық деңгейі айқындалады.

Социологиялық зерттеу бағдарламасы – ғылыми құжат, әдістемелік тәсілдердің жан-жақты теоретикалық негізделуін және барлық бөлімдері бір тұтасқа біріккен, әлеуметтік үрдіс немесе құбылысты зерттеуде әдістемелік амалдарды қолданудан тұрады.Зерттеу бағдарламасы екі бөлімнен тұрады – әдістемелік және әдістік. Әдістемелік бөлім мәселенің негізделуі мен тұжырымдауын, зерттеу мақсаты мен міндетін суреттеу, зерттеудің обьекті мен пәнін анықтау, негізгі ұғымдардың логикалық талдауын жасау, жұмыс гипотезаларын тұжырымдаудан тұрады.