2 Бес томдық шығармалар жинағы Телжан Шонан лы Оқу құралдары, оқулықтар
жүктеу/скачать 3,61 Mb. Pdf көрінісі
|
| Бес томдық шығармалар жинағы 1 ҚР Білім жəне ғылым министрлігі Ғылым комитеті А.Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі институты Орталық мемлекеттік мұрағат 2 Бес томдық шығармалар жинағы Телжан Шонан лы Оқу құралдары, оқулықтар Бес томдық шығармалар жинағы 2 Жауапты редакторлар: ҚР ҰҒА академигі, филология ғылымдарының докторы, профессор Р.Сыздық ҚР ҰҒА корр. мүшесі, филология ғылымдарының докторы, профессор Д.Қамзабекұлы Құрастырып, түсініктерін жазған – филология ғылымдарының докторы О.Жұбаева Жауапты шығарушылар: техника ғылымдарының кандидаты Р.Ниязова, Ə.Əбсаттар, М.Рысқұлов Шонанов Т. Бес томдық шығармалар жинағы. 2-том. – Алматы: – Мемлекеттік тілді дамыту институты. – 2015. ІSBN 978-601-7822-26-2 Т. 2. – 2015. 288 б. ІSBN 978-601-7822-28-6 Бес томдық шығармалар жинағының бірінші томына Телжан Шонановтың «Үлкендер үшін қазақ тілінің оқұулығы», «Қазақ тілі. Грамматика мен емле», «Жаңалық (əліппе)», «Жаңалыққа» жетекші» атты оқулықтары мен нұсқаулықтары, А.Голяковскаямен бірге жазған «Емла мен оқұу» деп аталатын еңбегі енген. Еңбек тіл білімі мəселелерімен айналысып жүрген мамандарға, филология факультеттерінің студенттеріне, докторанттар мен магистранттарға, қазақ тілін үйренгісі келетін азаматтарға, жалпы көпшілік қауымға арналған. Латын жазуына көшуге байланысты термин сөздердің игерілуі, ХХ ғасыр басындағы сөздердің емлесіне қатысты мəселелер қызықтыратын мамандарға да дереккөз бола алады. Қазақстан Республикасы Мəдениет жəне спорт министрлігі Тілдерді дамыту жəне қоғамдық-саяси жұмыс комитетінің тапсырысы бойынша «Қазақстан Республикасында тілдерді дамыту мен қолданудың 2011-2020 жылдарға арналған бағдарламасы» аясында шығарылды УДК 811.512.122 ББК 81.2 Қаз Ш 79 УДК 811.512.122 ББК 81.2 Қаз © Мемлекеттік тілді дамыту институты, 2015 ІSBN 978-601-7822-28-6 (Т.2) ІSBN 978-601-7822-26-2 (орт) Бес томдық шығармалар жинағы 3 Шонанов Т. и Тулебаев К. Учебник казакского языка для взрослых Часть 1-я Допущен народным комиссариатом просвещения КАССР Казакстанское издательсто 1934 Бес томдық шығармалар жинағы 4 Т.Шонанұлы мен К.Төлебайұлы Үлкендер үшін қазақ тілінің оқұулығы 1-бөлім Қазағыстан қалық ағартұу кəмесерійеті қабылдаған Ответственные редактора: Жиенбаев, Талжанов. Технический редактор: Ковшин А. Ответственный корректор: Тулепов. Сдано в производство 17/ІХ 1934 г. Подписано к печати 29/ІХ 1934 г. Казиздат № 2395 Объем 6 л7 (6* Х 10 *)* доля листа Уполлито № 1-948 Формат А 5 (62 Х 94) Тираж 50000 Количество знаков в п. л. 50000 г. Кзыл-Орда, Гостипография № 1 Казиздата. Заказ № 794. Бес томдық шығармалар жинағы 5 І. КІРІСПЕ КҮРС І. Вводный курс № 1. (Бірінші нөмір) Жолдас, аман ба? – Шүкір. Аман ба, жолдас? Жолдас, амансыз ба? Жолдастар, амансыздар ма? Жолдас, отыр! Жолдас саған кім керек? – Маған қатшы керек. Мұнда қатшы бар ма? – Қатшы қазір келеді, отырыңыз. Жолдас аман-есен бе? Сен отыр. Не керек? Амансыз ба, жолдас? Аа, Бб, Жж, Дд, Ее, Кк, Лл, Мм, Нн, Оо, Рр, Тт, Ыы. Аа, Бб, Жж, Дд, Ее, Кк, Лл, Мм, Нн, Оо, Рр, а б ж д е к л м н о р Сс,Тт, Ыы – соответств. букв в русском языке нет. с т Ударение большей частью находится на последнем слоге. Вопросительная частица ба, (ма, па) ставится после того слова, к которому относится. Жұмыс (работа): переписать №1 и завести особую тетрадь для слова- ря, куда ежедневно заносить новые слова в алфавитном порядке. Бес томдық шығармалар жинағы 6 № 2. (Екінші нөмір) Жолдас, мұнда кел. Жолдас мұнда кел! Жолдас, есік жап! Енді отыр. Сен енді отыр. Жол- дас, сен кім? Жолдас, саған не керек? Сен енді тұр, маған кітап бер! Жарайды, отыр, кітап ал! Кітап аш! Енді жап! Қарындаш ал! Жарайды, енді жаз! Сен маған айт, мынау не? – Бұл кітап. Дұрыс, тұр, маған жорнал бер! Жарайды, енді отыр. Енді мұнда қол қой! Болды. Енді қол қой! Енді мұнда қол қой! Қош, жолдас! Шш, Йй, Пп, Іі, Ұұ, Ққ, Зз. Шш, Йй, Пп, Іі, Ұұ, Ққ, Зз. з й п у з в рус. в рус. яз. нет яз. нет. Глагол-сказуемое всегда ставится в к о н ц е предложения. О с н о в а г л а г о л а – повелительное наклонение 2-го лица единственного числа. Все другие формы образуются от этой основы путем прибавления разных приставок. № 3. (Үшінші нөмір) Қағаз жатыр. Бор жатыр. Гəзет жатыр. Бес томдық шығармалар жинағы 7 Қарындаш жатыр. Қаламұш жатыр. Сорғыш жатыр. Іс жатыр. Сыйа жатыр. Пышақ жатыр. Үстел тұр. Шам тұр. Орындық тұр. Сергейіп, сен маған гəзет бер! Маған қағаз керек. Əə, Гг, Уу, Ғғ, Өө. Бес томдық шығармалар жинағы 8 Əңгіме (Разговор, беседа, рассказ) Мынау не, жолдас Петроп, сен айт! – Бұл іс, бұл пышақ, бұл гəзет, бұл қалам, бұл қарындаш, бұл бор, бұл сорғыш, бұл қаламұш. - Жарайды, ж. Петроп, сен енді отыр! Іс қайда, ж. Малақып, сен көрсет! – Іс мұнда. – Жа- райды, ж. Малақып, сен енді отыр. Жолдас Көлеснійкөп, қағаз қайда, көрсет! – Қағаз міне мұнда. – Жарайды, ж. К., сен енді отыр! Жолдас Попоп, сен іс ал, енді аш, енді жаз, енді жап, енді болды. Кітап, қағаз, қарындаш, бор, іс, пышақ, қарындаш қайда жатыр, Ійба- ноп, тұр, сен көрсет! – Олар міне мұнда жатыр. – Дұрыс отыр. Жолдас Сергейіп, тұр, сен маған қағаз бер! – Міне қағаз. – Рақмет, отыр! Маған сыйа керек, Ж. Антонып, сен маған сыйа бер! – Мə, міне сыйа. – Рақмет, отыр. Жолдас, саған не керек? – Маған кітап керек, маған іс керек, маған пы- шақ керек, маған қағаз керек. Əə, Гг, Уу, Ғғ, Өө Ä (мягкое) г у (полугласный) ға (глубоко-задний звонкий) ö (мягкое) Керек – ставится после того слова, к которому относится. Четыре вспомогательных глагола тұр, отыр, жүр, жат в отличие от других глаголов в настоящем времени могут не принимать обычных лицевых окончаний (за исключ. жат). Например: тұр – стой и стоит, отыр – сиди и сидит, жат – лежи, жатыр – лежит. Сравните произношение слов: жана жаңа он оң кен кең шана шаң ана аң ң (носовое «н») Сравните значение и произношение следующих глаголов: сен ал сіз алыңыз сен кел сіз келіңіз сен кір сіз кіріңіз сен айт сіз айтыңыз сен жаз сіз жазыңыз Бес томдық шығармалар жинағы 9 Множественное число повелительного наклонения образуется от основы глагола посредством -ңыз (-ыңыз). Эта же форма мн. числа употребляется в отношении и одного человека для вежливого обращения. Употребляется также форма множеств. числа, образующаяся посредством приставки -ңдар (-ыңдар), -ңдер (-іңдер). Жолдас, мұнда кіріңіз, бері келіңіз, мұнда отырыңыз, айтыңыз, не ке- рек? – Маған қатшы керек. – Қатшы – мен, айтыңыз, не керек? – Маған жұмыс керек. – Жақсы, жұмыс болады. Енді сіз қазақша айтыңыз, мынау не? – Бұл үстел, бұл орындық, бұл тақта, бұл қоңырау, бұл телепон, бұл желім, бұл жіп, бұл ійне, бұл кəнберт, бұл сағат, бұл мəркі, бұл қат тағысын тағылар (т.т.). Мұнда не бар, Петроп, сіз тұрыңыз, көрсетіңіз, айтыңыз! – Мұн- да үстел бар, орындық бар, іс бар, желім бар, жіп бар, ійне бар, қат бар. Мұнда кітап, сыйа, қалам, қаламұш, дəптер т.т. бар – Жарайды, енді сіз отырыңыз! Мынау кітап па, қағаз ба, Ійбанов, сіз айтыңыз! – Бұл кітап. Дұ- рыс. Мынау жіп пе, желім бе, Айзенштейін, сіз айтыңыз! – Бұл желім. Дұрыс. Мынау қағаз ба, Проқорып, сіз айтыңыз! – Бұл қағаз емес, қалам. Жарайды, отырыңыз! – Мынау желім бе, Кірійлөп, тұр, сен айт! – Жоқ, бұл желім емес, сыйа. – Жарайды, сен енді отыр! – Мұнда орындық бар ма, жоқ па, Сөкөлеп, сен айт! – Орындық бар. – Жарар, сен енді отыр. Мынау ійне ме, жіп пе, Семеніп, тұр, сен айт! – Бұл ійне емес, жіп. – Жақсы, енді отыр. Енді сабақ бітті. Қазыр қоңырау болады. Енді жұмыс бітті. Кітап жа- быңыз. Вопросительная частица ма передает значение русского ли и ставится после того слова, к которому оно относится и пишется раздельно. 1. После твердых слов, окончивающихся на гласные, полугласные и главные «р», «л» произносится и пишется -ма, а после мягких -ме. 2. После твердых слов, окончивающихся на звонкие согласные, -ба, после мягких -бе. 3. После твердых слов, окончивающихся на глухие согласные -па, после мягких -пе. Ңң Үү (носовое «н») (Мягкая разновидность губного «у») Мұнда кіріңіз, бері келіңіз, үстелге отырыңыз, айтыңыз, не керек? – Маған жұмыс керек. Ңң, Үү. Бес томдық шығармалар жинағы 10 Қоңырау. Телепон. Ійне. Сағат. Мəркі. Желім. Жіп. Кəнберт. Қызыл əскер – қаһарман. Қаһарман қызыл əскер, əзір бол! Пійəнер, əзір бол! Һһ (придыхательный звук) Бес томдық шығармалар жинағы 11 № 5 (бірінші нөмір). Қазақша əліппе. (казахский алфавит). Рет №№ По порядку Қазақ əріптері. Казахские буквы Аты. Названия Орысша айтылуы. Произ- ношение по- русски Ескерту. Примечание. 1. А а а а 2. Б б бе б 3. Ш ш ше ш 4. Ж ж же ж 5. Д д де д 6. Е е е е 7. Ə ə ə ä 1. Везде в слове ə звучит как ударное после согласных, русское а как в сло- вах типа: земля, коляска, тяга, мягок. 8. Г г ге г 9. Ғ ғ ға - 2. Ғ – глубокозадний твердый звонкий звук, его глухой двойник – қ. Пишется исключительно в твердом слоге. 10. Н һ ха - 3. Гортанный звонкий приступ к про- изношению следующего гласного, һ – еще называют придыхательным звуком, он не имеет своей установки произно- шения и употребляется очень редко. 11. І і і - 4. Мягкая разновидность ы произно- сится приблизительно как послеудар- ное ослабленное русское и в словах типа: произносит, смотрит, стоит. 12. Й й йот й 13. К к ке к 14. Л л ел л 15. М м ем м 16. Н н ен н 17. Ң ң ең ʼn 5. Ң – отсутствующий в русском язы- ке звук. Это – носовое «н». Для про- изношения ң органам произношения дать такой же уклад, как для «н». 18. О о о о 19. Ө ө ө ö 6. Ө – мягкая разновидность о пишет- ся в мягких слогах. 20. П п пе п 21. Қ қ қа - 7. Қ – отсутствующий в русском язы- ке глубокозадний глухой звук, его звонкая разновидность ғ. Пишется қ исключительно в твердых словах. 22. Р р ре р 23. С с се с Бес томдық шығармалар жинағы 12 24. Т т те т 25. Ұ ұ ұ - 8. Ұ – более короткий гласный, чем русское У и звучит приблизительно как послеударное русское О в словах типа лесом, летом, выбор. 26. У у у шолақ - 9. У – полугласный у и встречается всегда в соседстве с гласными. 27. Ү ү ү - 10. Ү – мягкая разновидность звука ұ, встречается в мягких сочетаниях. 28. З з зет з 29. Ы ы ы - 11. Твердая разновидность і. Жұмыс. Заучить алфавитный порядок букв. Списать в тетрадь алфа- вит. Приготовить таблицу алфавита и вывесить ее на стене. № 6. (Алтыншы нөмір). Дауысты дыбыстар. Гласные звуки. Дауысты дыбыстар мыналар: а, о, ұ, ы, е, ə, ө, ү, і. Спишите следующий текст и подчеркните гласные звуки: Бұл мекеме. Бұл кеңсе. Бұл өндіріс. Мұнда адам көп. Мұнда жұмыс көп. Мұнда іс көп. Мұнда жұмысшы көп. Мұнда қызметші көп. Бұл қызмет. Бұл жұмыс. Мұнда не бар? Мұнда мекеме бар. Мұнда мекеме, кеңсе, іс жəне жұмыс бар. Мұнда өндіріс бар. Мұнда орындық, үстел, пеш, есік, терезе, тақта, бор, кітап, телепон, қағаз, сыйа жəне сорғыш бар. Мұнда бəрі бар. Твердые гласные: а, о, ұ, ы. Мягкие гласные: ə, е, ү, і, ө. Гласные казакского языка попарно делится на твердые и мягкие. Твердой разновидности не имеет лишь е. Прочтите и обратите внимание, – встречается ли в одном и том же сло- ве мягкие и твердые гласные. Бұл кеңсе. Бұл мекеме. Мұнда мына нəрселер бар: қалам, қаламұш, қағаз, сыйа, кітап, сорғыш. Шот, қоңырау, телепон, тақта, желім, жіп, ійне, мəшійне, үстел, ышкап, шүберек, бор. Кеңсе кең жəне таза. Бұл жаңа іс. Кітап жатыр. Адам отыр. Тақта тұр. Мұнда нəрсе көп. Мұнда нəрсе таза, жаңа жəне жақсы. Менде бəрі таза. Менде бəрі жақсы. Қ о р ы т ұ у (вывод): В коренном казакском слове гласные бывают или лишь м я г к и е или лишь т в е р д ы е. Это наз. созвучием гласных или с и н г а р м о н и з м о м. В иностранных же словах такое созвучие может отсутствовать, и нет надобности искусственно подгонять их сингармонизму. Но приставки в таких словах принимаются в созвучии с последними слогами, например: кітап, кітаптар, ботанійкеде, телепон, телепонда. Бес томдық шығармалар жинағы 13 Сравните. Произношение подчернутых О и Ө в следующих казакских и русских словах: тол – толокно бол – вольт қол – холм төл – только бөл – больше көл – кольца сол – солнце қон – кон сөл – соль көн – конь Қорытұу: О встречается в твердых, а Ө в мягких словах. № 7. (Жетінші нөмір). Дауыссыз дыбыстар. Дауыссыз дыбыстар мыналар: б, ш, ж, д, г, ғ, һ, й, к, л, м, н, ң, п, қ, р, с, т, у, з. Согласные звуки казакского языка по-парно делятся на г л у х и е (қа- таң), з в о н к и е (ұяң), но некоторые же звонкие не имеют соответству- ющих глухих. Г л у х и е (қатаң): п, т, с, ш, к, қ. З в о н к и е (ұяң): б, д, з, ж, г, ғ, р, л, м, н, ң, у, й, һ. Звуки у, й, называются также полугласными, р, л плавными м, н, ң но- совыми. Найдите по карте перечисленные ниже города, запомните как они пи- шутся и произносится показакски, напишите на конверте адреса своих то- варищей, живущих в одном из этих городов. Қала аттары Алматы, Семей, Керекүу (Павлодар), Қарқаралы, Ақмола, Атпасар, Көкшетау, Қостанай, Торғай, Ырғыз, Ақтөбе, Темір, Ойыл, Жымпыйты, Теке, (Уральск), Үйшік (Гурьев), Қызыл-орда, Түркістан, Шімкент, Əулій- е-Ата, Мəскеу, Самарқант, Қазан, Саратау, Орда жəне басқалар. Мəркі Алматы К.Маркіс 37 Ійбан Педөрөвіш Кійселөпке Семей, Достойевскайа 37. Сергейіп П.Б. Бақыла (наблюдай): с какого звука (глухого или звонкого) начинается приставка, если в конце корня слова находится глухой звук? А если в кон- це корня стоит звонкий или гласный звук? Бес томдық шығармалар жинағы 14 Бұл кеңсе. Кеңседе нəрсе көп. Бұл мекеме. Мекемеде қызметкерлер отыр. Бұл өндіріс. Өндірісте жұмысшы көп. Қызметшілер орындықта отыр. Іс үстелде жатыр. Шот ышкапта жатыр. Отын пеште жатыр. Шүбе- рек терезеде жатыр. Қорытұу: Если к о р е н ь слова окончивается на г л у х о й з в у к, то приставка н а ч и н а е т с я с г л у х о г о звука. Если корень окончивается на з в о н к и й или г л а с н ы й звук, то п р и с т а в к а н а ч и н а е т с я с о з в о н к о г о з в у к а. Это влияние предыдущего звука на последующий при встрече глухого и звонкого звуков называется п р о г р е с с и в н о й а с с и м и л я ц и е й. В основе правописания и произношения казакских слов лежат явления с и н г а р м о н и з м а и п р о г р е с с и в н о й а с с и м и л я ц и и. Жұмыс. Спишите и вместо черточки проставьте т или д согласно про- грессивной ассимиляции: Мен-е пышақ бар. Кімде пышақ бар? Сен-е пышақ бар. Он-а пышақ бар. Қайда не бар? Қалқоз-а мектеп бар. Мектеп-е бала бар. Мектеп таза жəне жақсы. Бала-а кітап, дəптер жəне қағаз бар. Мен-е жаңа кітап бар. Сен-е қазақша жаңа кітап бар. Кітап-а жақсы сөз бар. Орындық-а оқытұушы отыр. № 8. (Сегізінші нөмір). Бақыла. В соседстве с какими звуками встречаются полугласные у и й. Сыйа үстелде тұр. Үстел ійденде тұр. Сұу сауытта тұр. Пійəнер оқуда отыр. Оқытұушы кіласта отыр. Оқұушы сабақта отыр. Сергей мұнда отыр. Қорытұу. Полугласные у и й встречаются лишь в соседстве с гласными звуками. Бес томдық шығармалар жинағы 15 Бақыла. В каких случаях пишется ұу и үу: В корнях: В приставках: сұу ал – алұу тұу бер – берүу жұу кел – келүу бұу отыр - отырұу шұу кір – кірүу құуат жаз – жазұу жұуа айт – айтұу сұлұу қара – қарау сөйле – сөйлеу тыңда – тыңдау. Қорытұу. Там, где слышатся долгий звук, как русское у, пишется в твердых словах ұу, а в мягких үу. Ұу, үу, присоединяясь к основе глаголов, образует отглагольное существительное, напр: ал – возьми, бери, алұу – взятие, отыр – садись, сиди, отырұу – сидение. После гласных для образования отглагольных существительных к основе глагола присоединяется одно у, например: сұра – спрашивай, сұрау – вопрос, айыпта – обвиняй, айыптау – обвинение, ізде – ищи, іздеу – искание (при основе с окончанием на «ы», «і» отглагольн. существит. образуется несколько иначе оқы – учись, читай, оқұу – учение, чтение. С сочетанием с керек отглагольн. существ. переводится на русском языке неопределенным накл. Напр: айыптау керек – надо обвинять, оқұу керек – надо учиться, алұу керек – надо взять. Бақыла. В каких случаях пишется ый, ій: сыйа мəшійне сыйыр пійəнер жый кій жыйыл кійім жыйылыс тійрек быйыл сійрек ыйлық Нійна тый Ійра Ійбан. Қорытұу. Там, где слышится долгий звук, как русское и, пишется в твердых словах ый, а в мягких ій. Жұмыс. Образуйте отглагольное существительное от следующих гла- голов: Кел, бар, айт, ал, қол, қой, аш, көрсет. Спишите и вместо черточки поставьте ұу или үу или у. Сен қол ж- . Сен қол жұу- керек. Маған с- бер. Оған с- бер- керек. Бес томдық шығармалар жинағы 16 Гəзет оқ- жақсы. Қызметші гəзет оқ- керек. Жолдас, есік аш- керек, жыйылыста сөйлеу керек. Жұмыс. Спишите и вместо черточки поставьте ый или ій. Терент-, Екатер-на, З-на, Бəс-л-, Дм-тр-, інтернат-санал, проле- тар-ат. Бақыла. Какие звуки не встречаются в конце слов: кітап Ленінгірат сағат зауыт есік ыштап жоқ көп Қорытұу. В конце казакских слов не бывает б, д, г, ғ, а бывает п, т, к, қ. № 9. (Тоғызыншы нөмір). Чередование звуков. Общие правила произношения слов. При изменении слова чередуется перед гласными п с б, қ с ғ, к с г. Это называется чередование звуков, напр: жап – жабады, кітап – кітабы, есік – есігі, жақ – жағады, жоқ – жоғалды, пəбірік – пəбірігі, қазақ – Қазағыстан, өзбек – Өзбегістан. 1. Между двумя словами ч е р е д о в а н и е с о б л ю д а е т с я при п р о и з н о ш е н и и, но не при письме, напр: Пишется көп адам, произносится көб адам. ,, көк егін ,, көг егін. ,, ақ ұн ,, ағ ұн. 2. Между двумя словами п р о г р е с с и в н а я а с с и м и л я ц и я соблюдается при п р о и з н о ш е н и и, но не при письме, т.е. после ко- нечного глухого звука предыдущего слова при прозношении оглушается начальный звук следующего слова, и наоборот, – после конечного звонкого и гласного звука предыдущего слова – при произношении озванчивается начальный звук следующего слова, напр: Пишется: Произносится: алып бар алып пар үш бала үш пала ала кел ала гел тез кел тез гел 3. Из двух соседних гласных, стоящих между словами, при произноше- нии выпадает первый, напр: Бес томдық шығармалар жинағы 17 Пишется: Читается: қара арба қара арба (қарарба) торы ат тор ат (торат) терезе аш терез аш (терезаш) таза үй таз үй (тазүй) 4. Если первое слово окончивается на согласный звук и второе слово на- чинается с гласного, то при произношении согласный образует один слог со следующим гласным, напр: Пишется: Читается: бор ал бо рал (борал) қат оқы қа тоқы (қатоқы) тас үй та сүй (тасүй) ағаш арба аға шарба (ағашарба) 5. Во всех словах, за исключением не подчинающихся сингармонизму, все согласные звуки произносится или твердо (в твердых словах) или мяг- ко (в мягких словах) например: Пишется Читается: келеді кел’д’і 1 етті ет’т’і үш үш’ тез тез’ қалды қалды болды болды бөлді б’өл’д’і 6. Если приставка начинается со звуков ш, с, то при произношении (но не при письме), стоящие перед ними з или с ассимилируются, напр: Пишется: Читается: жұмысшы жұмышшы қошшы қошшы басшылық башшылық Прочитать следующий текст с соблюденим правил произношения. Жұмысшы жұмыс қылады. Жұмысшы табы – еңбекшілер басшы- сы. Қалқозшы егін екті. Көп бала мектепте оқыйды. Сен мұнда тез қайт. Сен маған кітап бер. Бала кітап алды. Қызметкер мекемеге келді. Жұмыс басталды. Жұмыс бітті. Бұл аласа үй, бұл бійік үй. 1 Условный знак мягкости. Бес томдық шығармалар жинағы 18 ІІ. ОҚҰУ, ЖАЗҰУ, СӨЙЛЕУ. ІІ. Чтение, письмо, беседа. № 1. Сабақ. жүктеу/скачать 3,61 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|