2-ДӘріс. «Дүниетану» пәні бойынша білім беру мазмұны. Негізгі НҚа мақсаты
жүктеу/скачать 38,66 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Экземпляризм теориясы
| Дидактикалық утилитаризм теориясының авторы американдық зерттеуші Дж.Дьюи болды. Ол 20 ғасырдың басында пайда болды. Оның пікірінше, білім беру адамзаттың «тәжірибесін қайта құру» үздіксіз процесі болып саналады. Бұл тәжірибені алудың бірден-бір жолы – мектеп оқушыларын өркениетті қоғамның дамуына мүмкіндік беретін белгілі бір қызмет түрлерімен таныстыру. Осыған байланысты оқытудың мазмұны ретінде Дьюи конструктивті сипаттағы әрекеттерге сүйенуді ұсынды
Автор бұл тұжырымдаманың негізіне не қояды? Оның ойынша, ең бастысы оқушыны тамақ дайындауға, тігін тігуге, қолөнермен айналысуға үйрету, оны қандай да бір дағдыға баулу, т.б.. Дьюи әртүрлі практикалық іс-әрекеттер оқушылардың ой-өрісін, еңбек жетістігін белсендіреді деп есептеді. Оқу іс-әрекетінің түрлері ретінде ол еңбек пен ойынның таптырмас үйлесімін, балаларды әлеуметтік ортаға тартуды, мұражай мен өндіріске экскурсияны, баланың қоршаған ортасын бақылауды, әртүрлі мамандық иелерімен әңгімелесуді, қоғамдық жұмысқа қатысуды ұсынады. Экземпляризм теориясы 1958 жылы Германияда пайда болды.Оны жасаушылар оқу материалының көлемін азайтуға ұмтылды. Бірақ сонымен бірге олар мектеп оқушыларының санасында қоршаған әлем туралы түсінікті сақтап қалғысы келді. Үлгі теориясын ұстанушылар ғылымның үздіксіз дамуы және соған байланысты білім мазмұнын байыту оқушылардың оқу мүмкіндіктеріне қайшы келетініне нық сенімді болды. Бұл қайшылықты шешу үшін олар мыналарды ұсынды: 1) парадигматикалық білім беруді қолдану (грек тілінен Paradigma – «үлгі»). Басқаша айтқанда, үлгіні қараған кезде олардың барлығы туралы жалпы түсінік болуы керек. Мысалы, тарихты оқу арқылы оқушы сол кездегі өмірдің суретін сала отырып, сол дәуір туралы алғашқы мәліметтер алады. Соның нәтижесінде бір тарихи кезеңді екіншісінен ажырата алатын болады. Алайда, бұл әдіс шет тілдерін үйренуге мүлдем жарамайды, онда мұндай негізі жоқ; 2) «тақырыптық» деп аталатын мысалдарды қолдану. Бұл жағдайда материал белгілі бір тақырыпты баяндауға болатын мысалдар негізінде қарастырылады. Сонымен бірге оқу материалын дәйекті түрде беру практикаланбайды. Мысалы, әдебиет кеңес заманында осылай оқытылды. Дегенмен, әдіс барлық пәндерді оқуға жарамайды. Мысалы, математиканы оқығанда тиімді бола алмайды; 3) Осы мәселе аясында қарастырылған соңғы теория дидактикалық бағдарламалау теориясы немесе оны басқаша айтқанда, мазмұнды операциялық құрылымдау теориясы. Олар бұл туралы алғаш рет 50-жылдардың ортасында айта бастады. ХХ ғасыр Бұл ең алдымен бағдарламаланған оқытудың пайда болуына байланысты. Қазіргі әлемде компьютерлік технологияның дамуына байланысты бұл теория қазірдің өзінде қарқын алып, барған сайын танымал бола бастады. Бұл теорияны жақтаушылар оқытудың оңтайлы тиімді жолын табуға тырысты. Осыған байланысты оқу материалының мазмұнын талдаудың бірнеше кезеңдері бар. Біріншіден, оқу мәтінін оқу мақсаттарының нақты және нақты анықтамасы болуы керек. Бұл шартты орындамай, дидактикалық тиімділікке жету мүмкін емес. Осыдан кейін оқу материалын талдап, дидактикалық бірліктерді де, олардың арасындағы байланыстарды да бөліп алу қажет. Екіншіден, оқу материалын екі бөлікке бөлу керек: - әрекеттер; – іс-әрекеттердің сәйкес нәтижелері. Үшіншіден, мұғалім өз оқушыларының іс-әрекетін бақылап, жауаптарын қадағалап, қажет болған жағдайда түзетуі керек. Төртіншіден, әрбір жаңа термин, анықтама, заң т.б. оқу-тәрбие процесіне бірнеше рет енгізіліп, әртүрлі жағдайда қайталануы қажет. Мысалы, шет тілінен жаңа сөзді үйрену үшін оны 7-ден 23-ке дейін қайталау керек. Бір сөзбен айтқанда, білім мазмұнын таңдау мәселесі бір қарағанда қарапайым болып көрінетіндей оңай емес. Бір сөзбен айтқанда, білім мазмұнын таңдау мәселесі бір қарағанда қарапайым болып көрінетіндей оңай емес. Сондай-ақ ақпарат көлемінің тез өсіп келе жатқандығы және мектеп оқушыларының барлық қажетті нәрсені меңгере алмайтындығы да қиын. Осыған байланысты ақпаратты нақты жүйелеп, студенттерге танысу үшін қолжетімді түрде ұсыну қажет. Сондай-ақ студенттердің мүмкіндіктерін де, олардың оқу уақытын да, олардың қажеттіліктері мен қызығушылықтарын да ескеру қажет. жүктеу/скачать 38,66 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|