13.2. Дене шынықтыру саласындағы студенттердің оқу-танымдық қызметін өзін-өзі басқару жүйесі тұжырымдамасының негізгі ережелері
Студенттердің оқу-танымдық қызметінің өзін-өзі басқару жүйесі тұжырымдамасының негізгі ережелерін қарастырайық, олардың мәнін, құрылымын және мазмұнын көрсетеміз [Ямалетдинова, 14, 30 б.].
Студенттердің өзін-өзі басқару жүйесі деп біз бір-бірімен өзара қарым-қатынас және өзара байланыстағы құрылымдық және функционалдық элементтердің жиынтығын түсінеміз. Жүйеге оқу ақпаратының мақсаты, мазмұны, құралдары, моделі, басқарудан өзін-өзі басқаруға көшу барысындағы оқытушылар мен студенттердің қызметі кіреді.
Теориялық талдау негізінде дене шынықтыру саласындағы студенттердің өзін-өзі басқару жүйесінің педагогикалық тұжырымдамасының негіздерін қалыптастыруға мүмкіндік беретін заңдылықтар мен қағидалары анықталады.
Оқу-танымдық қызметтің өзін-өзі басқару концепциясы студенттердің білім, біліктілік және тиімді әрекетінің мақсатты өзара іс-әрекет жүйесі болып табылады, бұл студенттің жеке тұлғасының рухани және дене сипаттамаларын, оның әлеуметтік және жеке қасиеттерін жетілдіруді қамтамасыз етеді [Ямалетдинова, Б. 107].
Өзін-өзі басқару тұжырымдамасының құрылымы – жалпы ережелер, негізгі идеялар мен ұғымдық-категориялық аппарат, теориялық-әдіснамалық негіздер, мазмұндық-процессуалдық толықтыру, дене шынықтыру саласындағы танымдық қызметпен өзін-өзі басқару үрдістерінің тиімді қызмет ету шарттары (сурет. 2).
Алғашқы үш бөлім әзірленетін тұжырымдаманың мәні мен рөлі, құндылық бағдарлары және зерттеу жұмысының тәжірибесі туралы түсініктерді таңдаумен олардың толықтырылуына байланысты жеке топқа біріктірілген. Келесі үш бөлімді толықтыру тұжырымдамамен жұмыс істеу барысында алынған қорытындылармен және қорытындылармен детерминацияланады, олар бірінші топпен қисынды байланысқан және олардан негізделген.
Тұжырымдаманың өзегі – зерттелетін өзін-өзі процесстің қалыптасуы мен қызмет ету заңдылықтары мен қағидаттарының жиынтығы. Оны ұсыну зерттелетін проблеманың қазіргі жай-күйін бағалауға, оның қалыптасу және даму перспективаларын қадағалауға, зерттеу объектісімен жұмысты технологиялық сауатты ұйымдастыруға мүмкіндік береді, бұл теориялық және практикалық тұрғыда объект туралы нақты нәтижелер алуға және түсінік кеңейтуге мүмкіндік береді.
