YI ғасырдың ортасынан YII ғасырдың ортасына дейін Орталық және Ішкі Азияда
Н. Б. Бичурин мәліметтеріне
сүйенсек,
V ғасырдың ортасында
Алтай тауларының оңтүстігіне
оңтүстік-шығыстан Ашын бастаған
500 жан ұя (500-көп емес деген
ұғымды білдіреді) қоныс аударған.
460 жылы жужандар басып
кіреді де,
тәуелділікке түседі...
Қытай дерегі «Жоунама»
«Түріктер ғұндардың өзге бір тармағынан.
Әулет есімі Ашына. Олар өз алдына ұлыс құрды.
Кейінірек оны көршілес мемлекеті талқандады да,
халқын түгел қырды. Бірақ бір он жасар ер баланы
жасақтар баласынып, өлтіруге қимай аяқтарын кесіп
шалғынды иен далаға апарып тастады. Бір қаншық
қасқыр үнемі ет әкеліп беріп оны асырады. Ол бала
ер жеткен соң қасқырмен жақындасып оны жүкті
қылды. Бұл баланың тірі екенінен құлақтанған жау
елінің ханы оны өлтіруге тағы да адам жіберді.
Қасқыр қашып құтылып, Гаучаң елінің солтүстігіндегі
тауға келді. Тауда бір үңгір болыпты, үңгір іші аумағы
бірнеше жүз ли* келетін төрт жағы таумен қоршалған шалғынды жазық екен. Қасқыр сол араға бой
жасырып, он ұл тапты. Олар ержеткен соң сырттан әйел алып бала сүйді.
Әрқайсысының өз
науғысы болды. Ашына солардың бірінің науғысы. Олар өсіп өрбіп бірнеше жүз болды.
Бірнеше
ұрпақтан кейін олар үңгірлерден шығып нөнелерге бағынды. Алтынтаудың күнгейін
мекен етіп,
нөнелерге темірші боды. Алтынтаудың пішіні дулығаға келіңкірейді.
Олар дулығаны өз тілінде
«түрік» дейді. Осылайша бұл сөз олардың халық аты болып қалды».
Түрік тайпалары иеліктері Алтайдан Хуанхэге дейін, 542
жылы қытай деректерінде
Достарыңызбен бөлісу: