2-тарау. ОҚуды білім беру үрдісінің міндетті қҰрамысы ретінде белсендіру



бет7/9
Дата22.09.2023
өлшемі55,25 Kb.
#109708
түріҚұрамы
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Сөздік әдістер .
1. Пікірталас әдісі оқушылардың өз пікірлерін еркін айтып, сөйлеушілердің пікірін мұқият тыңдауы үшін ойды қажет ететін мәселелер бойынша қолданылады.
2. Оқушылармен өзіндік жұмыс әдісі. Жаңа материалдың логикалық құрылымын жақсырақ анықтау үшін сізге мұғалімнің әңгімесінің жоспарын немесе келесі нұсқаулары бар сызбаны өз бетінше құру тапсырмасы беріледі: минималды мәтін - максималды ақпарат.
Осы сызбаны пайдалана отырып, оқушылар үй тапсырмасын тексеру кезінде тақырыптың мазмұнын әрқашан сәтті қайта шығарады. Жазба алу, әңгіменің жоспарын құру, жауап беру, әдебиеттерді түсіндірме оқу, ондағы негізгі ойды табу, анықтамалықтармен, ғылыми-көпшілік әдебиеттермен жұмыс жасау оқушылардың талдау және жалпылау кезінде теориялық және бейнелі-пәндік ойлауын дамытуға көмектеседі. табиғат заңдары.
Әдебиеттермен жұмыс істеу дағдыларын бекіту үшін студенттерге әртүрлі орындалатын тапсырмалар беріледі.
Сабақта оқушылар оқуға емес, өз хабарламасын қайталауға тырысуы керек. Бұл жұмыс түрі арқылы оқушылар материалды талдап, қорытындылауға үйренеді, сонымен қатар ауызша сөйлеуді дамытады. Осының арқасында студенттер кейіннен өз ойлары мен пайымдауларын айтудан тартынбайды.
3. Дидактикалық материалдармен өздік жұмыс әдісі.
Өзіндік жұмыс келесідей ұйымдастырылады: сыныпқа нақты тәрбиелік тапсырма беріледі. Міне, сіздің талаптарыңыз:

  • мәтін көрнекі түрде қабылдануы керек (тапсырмалар құлақпен дұрыс қабылданбайды, бөлшектер тез ұмытылады, оқушылар жиі қайталап сұрауға мәжбүр);

  • Тапсырманың мәтінін жазуға мүмкіндігінше аз уақыт жұмсау керек.

Бұл мақсатқа баспа дәптерлері мен студенттік тапсырмалар дәптері өте қолайлы. Көптеген мұғалімдер үй дидактикалық үлестірмесін пайдаланады, олар үш түрге бөлінеді:
1) мұғалімнің алдын ала түсіндіруінсіз жаңа білімді қабылдау және түсіну мақсатында оқушылардың өзіндік жұмысына арналған дидактикалық материалдар:

  • оқулық мәтінін кестеге немесе жоспарға түрлендіру тапсырмасы бар карточка;

  • сызбаларды, диаграммаларды ауызша жауапқа түрлендіру тапсырмасы бар карточка;

  • өзін-өзі бақылау, демонстрациялық көрнекі құралдарды бақылау тапсырмасы бар карточка;

2) білім мен дағдыны бекіту және қолдану мақсатында оқушылардың өзіндік жұмысына арналған дидактикалық материалдар:

  • рефлексияға арналған сұрақтары бар карточка;

  • есептеу тапсырмасы бар карта;

  • сызбаны аяқтау тапсырмасы бар карточка;

3) білім мен дағдыны бақылау мақсатында оқушылардың өзіндік жұмысына арналған дидактикалық материалдар:

  • дыбыссыз суреті бар карточка (Бірнеше нұсқада қолдануға болады: бүкіл сыныпқа – 2-4 нұсқа немесе жеке тапсырма ретінде; білімді қайталау және бекіту мақсатында өткізуге болады);

  • тест тапсырмалары жеке және жалпы сынып үшін де қолданылады (тест тапсырмаларының өзіндік маңызды кемшілігі бар – кейде студенттер жай ғана жауапты болжауға тырысады);

4. Проблемалық баяндау әдісі сабақта проблемалық жағдай жасауды көздейді. Студенттерде фактілер мен құбылыстарды түсіндіру бойынша білім немесе әрекет әдістері жоқ, олар берілген проблемалық жағдайды шешу үшін өздерінің гипотезаларын алға тартады. Бұл әдіс студенттерге ақыл-ой әрекеті, талдау, синтез, салыстыру, жалпылау, себеп-салдар байланысын орнату әдістерін дамытуға көмектеседі.
Проблемалық тәсіл сәйкес шешімді таңдау үшін қажетті логикалық операцияларды қамтиды.
Бұл әдіс мыналарды қамтиды:

  • проблемалық мәселені көтеру;

  • ғалымның тұжырымы негізінде проблемалық ситуация құру;

  • бір мәселе бойынша берілген қарама-қарсы көзқарастар негізінде проблемалық жағдай туғызу;

  • тәжірибені көрсету немесе есеп беру проблемалық жағдайды құрудың негізі болып табылады; когнитивтік мәселелерді шешу.

Бұл әдісті қолдануда мұғалімнің рөлі сабақта проблемалық жағдай туғызуға және оқушылардың танымдық іс-әрекетін басқаруға дейін төмендейді.
5. Есептік және логикалық есептерді өз бетінше шешу әдісі.
Тапсырмалар бойынша барлық студенттер аналогиялық немесе шығармашылық сипаттағы есептеу немесе логикалық (есептеулерді, ой толғауларды және қорытындыларды қажет ететін) есептерді өз бетінше шешеді. Бірақ әрбір параллельде тапсырмалар сараланады: күрделі, шығармашылық – күшті оқушылар үшін, ал аналитикалық – әлсіз оқушылар үшін. Сонымен қатар оқушылардың өздері де бұған назар аудармайды. Әр оқушы өз мүмкіндігіне, қабілетіне қарай тапсырма алады. Соның арқасында оқуға деген қызығушылық төмендемейді.
Көрнекі әдістер.
Осы әдістердің бірі ішінара іздеу болып табылады. Бұл әдісті қолданғанда мұғалім сыныпты басқарады. Оқушылардың жұмысы кейбір жаңа тапсырмаларды өздері алатындай етіп ұйымдастырылған. Ол үшін жаңа материалды түсіндірмес бұрын тәжірибе көрсетіледі; тек мақсат хабарланады. Ал оқушылар проблемалық мәселені бақылау, талқылау арқылы шешеді.
Мысалы, ішінара іздеу зертханалық әдісі. Студенттер студенттік экспериментті өз бетінше орындап, талқылау арқылы проблемалық мәселені шешеді және біраз жаңа білім алады. Зертханалық жұмыс алдында студенттер тек мақсатты біледі, бірақ күтілетін нәтижені білмейді.
Ауызша баяндау әдістері де – әңгімелер мен лекциялар қолданылады.
Дәрістерді дайындау кезінде материалды баяндау реттілігі жоспарланып, нақты деректер, жарқын салыстырулар, беделді ғалымдар мен қоғам қайраткерлерінің мәлімдемелері таңдалады.
Сабақта жоғары танымдық белсенділікті сақтау үшін сізге қажет:

  • құзыретті және тәуелсіз қазылар алқасы (басқа топтардың оқытушылары мен студенттерінің кеңесшілері);

  • тапсырмаларды мұғалімнің өзі ереже бойынша бөлуі керек, әйтпесе әлсіз оқушылар күрделі тапсырмаларды орындауға, ал күшті оқушылар қарапайым тапсырмаларды орындауға қызығушылық танытпайды;

  • топтың және әр оқушының жеке белсенділігін бағалау;

  • жалпы сабаққа шығармашылық үй тапсырмасын беру. Сонымен қатар, белсенділердің фонында тыныш және байқалмайтын студенттер өзін көрсете алады.

Бірақ танымдық белсенділікті арттыруға арналған іс-әрекеттер тек оқу іс-әрекеті процесінде ғана емес, кейде сыныптан тыс жұмыс тақырыбы белсендіру жұмысының мүмкіндігін білдіреді, бірақ ол сабақтан тыс жұмыстың мақсаттылығы мен логикасын бұзбауы керек.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет