20 балл Материалдық нүктенің кинематикасы туралы түсінік беріңіз
жүктеу/скачать 1,68 Mb.
|
Сессия механика
- Бұл бет үшін навигация:
- Қисық сызықты қозғалыс
- Тұрақты жылдамдықпен қозғалысқа мысалдар келтіріңіз.
| Түзу сызықты бірқалыпты қозғалыс. Дене түзу бойымен қозғалса, қозғалыс түзу сызықты деп аталады. Егер қозғалған дене кез келген өзара тең уақыт аралығында бірдей жол жүрсе, ондай қозғалыс бірқалыпты қозғалыс деп аталады. Сондықтан, қарастырылатын дененің қозғалысы түзусызықты бірқалыпты болады.
Қозғалыстардың бір-бірінен айырмашылығы болады, өйткені әртүрлі дене бірдей уақыт аралығында түрлі жол жүруі мүмкін. Қозғалыстардың осындай өзгерісін біз жылдамдық деген ұғым енгізу арқылы сипаттаймыз. Жылдамдық деп орын ауыстыру векторының уақыт бойынша алынған туындысына тең және траекторияға берілген нүктеде жүргізілген жанамамен бағыттас векторды айтады. Яғни, берілген уақыт аралығында неғұрлым көп жол жүрсе, ол шама соғұрлым үлкен болады. Сонымен, бірқалыпты қозғалыстың жылдамдығы жүрілген жолға тура пропорционал, ал сол жолды жүруге кеткен уақытқа кері пропорционал: v=s/t. Қисық сызықты қозғалыс. Егер материалдық нүкте қозғалғанда оның траекториясы қисық сызық болып келсе, онда қозғалыс қисық сызықты қозғалыс деп аталады. Енді осы қисық сызықты қозғалыс кезіндегі жылдамдық пен үдеудің өзгерісін қарастырайық. Қисық сызықты қозғалыс кезінде жылдамдық векторы берілген әрбір уақыт мезетінде дене траекториясына қозғалыстың бағыты бойынша жүргізілген жанама бойымен бағытталады.Оған шеңбер бойымен және көкжиекке бұрыш жасай лақтырылған қозғалыс ,горизонтқа паралель лақтырылған дененің қозғалысы жатады. Тұрақты жылдамдықпен қозғалысқа мысалдар келтіріңіз. Жылдамдық - бірлік уақыт ішіндегі дененің орынауыстыруының мәнін көрсететін векторлық шама.Жиі кездесетін жылдамдықтың өлшем бірлігі – км/сағ. 1 м/с = 3,6 км/сағ. Егер қозғалған дене кез келген өзара тең уақыт аралығында бірдей жол жүрсе, ондай қозғалыс бірқалыпты қозғалыс деп аталады.Оған,түзусызықты бірқалыпты қозғалысты және шеңбер бойымен бірқалыпты қозғалысты жатқызамыз. "Тұрақты жылдамдық" объектінің бүкіл қозғалысты бірдей жылдамдықпен қозғалатынын білдіреді. Тұрақты жылдамдық уақыт өте келе жоғарыламайды немесе төмендемейді, бірақ тұрақты болып қалады. Төменде тұрақты жылдамдықпен қозғалатын объектілердің кейбір мысалдары келтірілген. Бұл мысалдар өте кең таралған және бізге бұрыннан белгілі. Жер белгілі бір орбитада Күннің айналасында тұрақты жылдамдықпен айналады. Спутниктер де белгілі бір жолда тұрақты жылдамдықпен айналады. тең уақыт аралығында адамның бірдей қадам ұзындығымен жүруі Шекті жылдамдықпен түсетін зат-соңғы жылдамдыққа жеткеннен кейін объект айтарлықтай жылдамдыққа жетпейді және үдеу мәні нөлге тең болады. Бұл жағдайды тұрақты жылдамдықтағы қозғалыс жағдайы ретінде қарастыруға болады. Белгілі бір уақыт аралығында тең қозғалыстардан өтетін пойыз-жылдамдықтың таза өзгеруі нөлге тең, өйткені пойыз тең уақыт аралығында тең қозғалыстардан өтеді. Бірдей жылдамдықпен ұшатын ұшақ, круиздік режимде бірдей жылдамдықпен қозғалатын ұшақ белгілі бір уақыт аралығында тең қозғалыстар жасайды, сондықтан бұл тұрақты жылдамдықпен қозғалудың мысалы болып табылады. жүктеу/скачать 1,68 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|