20-дәріс ХІХ ғасырдың екінші жартысы – ХХ ғасырдың басындағы тарихи ой және кәсіби тарихнама тарих ғылымының тарихы


Позитивистер әлеуметтік даму заңдарын



Pdf көрінісі
бет3/9
Дата29.12.2023
өлшемі0,94 Mb.
#144795
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Позитивистер әлеуметтік даму заңдарын 
тану тарихтың мақсаты деп жариялады. 
Әлемдік және ұлттық тарихтар әмбебап заңдардың іске 
асуы ретінде түсіндірілді. Қоғам жалпы жағдайдың қысымымен жеке тұлғалардың әрекеттерінің сомасы 
болып саналады. Зерттеушінің зерттелген дәуірдің тарихи және мәдени тұрғысына ену қажеттілігі туралы 
мәселе тіпті көтерілмеді.
Позитивистер арасында тарих бір-бірінен оқшауланған оқиғалардың сомасы деген көзқарастар басым 
болды. Қатаң позитивистік формулаға сәйкес, олардың әрқайсысы бірегей болып емес , бірақ белгілі 
бір типтегі оқиғалар ретінде түсіндіріледі және оны түсіндіру осы түрдегі барлық оқиғалардың ортақ 
себептерін анықтауды білдіреді. Позитивисттік философия тарихи фактілер туралы түсінікке айқындаушы
және өте ұзақ әсер етті.
Тікелей бақыланатын табиғи ғылымдық фактіге толықтай ұқсастыққа сәйкес, тарихи факт басқа барлық 
фактілерден және оны танитын зерттеушіден бөлек оқшауланған объект ретінде қарастырылды. Фактілер 
дереккөздерде дайын формада болады, олардың әрқайсысы басқалармен байланыссыз орнатылып, 
зерттелуі мүмкін деп саналды. Басты міндет оларды табу, содан кейін тарихи тұжырымдаманың берік 
ғимаратын құруда еді ,сонымен қатар, зерттеушінің көзқарасымен және фактіні бағалаумен байланысты 
барлық субъективті аспектілер алынып тасталды.
Позитивистік бағдарламаның бірінші бөлігінің- барлық фактілерді анықтаудың - іске асуының нәтижесі 
тарихи деректерді егжей-тегжейлі назарда ұстай отырып, дереккөздерді зерттеудегі дәлдікке негізделген 
тарихи білімнің біршама ұлғаюы болды. Тарихшылардың күшімен көптеген дереккөздер жинақтары 
: корольдік қаулылар, жазбалар, актілер және археологиялық материалдар жарияланды және сынға 
ұшырады. Жаңа фактілерді құру қызықты болғаны сонша , бұл бағдарламаның екінші бөлігі - заңдарды 
әзірлеуді жүзеге асыру мүлде ысырылып тасталды. 
Позитивизмнің негізін қалаушылардың бірі, көрнекті француз философы ОГЮСТ КОНТ (1798-1857) 


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет