3 І. Тарау Нитроқосылыстар
жүктеу/скачать 0,78 Mb.
|
Дип.-Ароматты-нитроқосылыстар
| 2.2.2.Физикалық қасиеттері.
Бұл қатардың нитроқосылыстары — сұйықтықтар немесе қатты заттар. Суда нашар ериді. 2.2.3.Химиялық қасиеттері. Тотықсыздану және тұз құру қабілеттілігі олардың ең маңызды қасиеттері болып табылады. 1.Нитроқосылыстар әр түрлі әдістермен аминдерге дейін тотықсызданады. Бұл реакция оларды азотты қышқыл эфирлерінен айырады 2.Нитроқосылыстар сілтілермен аци-түрдегі тұздар құрады: Бұл тұздарды қышқылдармен әрекеттестіргенде нитроқосылыстардың аци-түрі бөлініп шығады, мысалы фенилнитрометан — сары түсті кристалдық зат. Тұрған шақта аци-түр қайтадан сұйық фенилнитрометанға айналады. Бұл реакция бүйір тізбегінде нитротобы бар нитроқосылыстардың ядросында нитротобы бар нитроқосылыстардан айырмашылығы болады. Май қатарында да нитроқосылыстардың (біріншілік және екіншілік) сілтілерде еруі орын алады, бірақ аци-түрді бөліп алу оларда қиынырақ. 3.Нитроқосылыстардың бұл түрі ароматик ядродағы әр түрлі орын басу реакцияларына қатынаса алады. Нитрометил топ аралас ориентант болып табылады. Нитротопты ядродан аластағанда алкилдік орто-пара-бағытталу орын алады. Мысалы, Қорытынды Қаныққан нитроқосылыстардың жалпы формуласы СпН2п+1NO2 немесе R—NO2. Бұлар, жалпы формуласы: R—ONO алкил нитриттарға (азотты қышқылдың эфирлеріне), изомер. Бұл қосылыстардың арасындағы төменде көрсетілген айырмашылықтарды атап өтелік: 1. Алкилиитриттер нитроқосылыстарға қарағанда едәуір төменірек температурада қайнайды. 2. Нитроқосылыстардың полюстілігі күшті және дипольдік моменті үлкен. 3. Алкилнитриттер сілтілермен және минералдық қышқылдармен оңай сабынданып өздеріне сай спирттер және азотты қышқыл немесе оның тұздарын түзеді. Нитроқосылыстар, олармен басқаша реакцияласады. 4. Нитроқосылыстардың тотықсыздануы аминдерге, ал алкилнитриттердің тотықсыздануы нәтижесінде спирттерге және гидроксиламинге әкеліп соғады. R—ONO+3H2 →R—OH+NH2OH Нитроқосылыстарға төменде жазылғандай оттеттік формула берілуі мүмкін: Осы формулаға сәйкес оттектің бір атомы азотпен екі еселенген байланыс, ал екіншісі — семиполюсті (координациялық) байланыс түзеді. Нитропарафиндер техникада, альдегидтерді, қышқылдард, қопарғыш заттарды, реактивтік техникда, резеңке өнеркәсібінде, пластмасса жасауда және т.с.с. өндіруде еріскіш ретінде қолданылады. жүктеу/скачать 0,78 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|