3 І. Тарау Нитроқосылыстар
жүктеу/скачать 0,78 Mb.
|
Дип.-Ароматты-нитроқосылыстар
- Бұл бет үшін навигация:
- 1.2. Алыну жолдары.
- КоноваловАлександр Иванович А.И.Коновалов
| І.Тарау Нитроқосылыстар
1.1. Нитроқосылыстар изомериясы, номенклатурасы Нитроқосылыстардың изомериясы көпшілігі басқа алмасқан көмірсутектердегі (спирттер, галоген-алкилдер және т. б.) тәрізді, пропан туындыларынан басталады. Бұлар бірінші, екінші және үшінші нитроқосылыстар деп топқа бөлінеді: R—CH2—NO2, R2CH—NO2 және R3C—NO2. Нитроқосылыстар әдетте алдына нитро деген сөз қосылып көмірсутектін, атымен аталады. Систематикалық номенклатура бойынша цифрмен нитротоптың тұратын орны көрсетіледі.
1.2. Алыну жолдары. Өндірісте нитроқосылысты негізінде алкандарды тікелей нитрлеу арқылы алады. Ал, қалған кейбір әдістері мыналар: Нитрит-анионды алкилдеу: Малон қышқылы сияқты, нитросірке қышқылы да оп-оңай СО2-ні бөледі. Хлорлы сірке қышқылының эфирін, оның натрий тұзымен алмастырса, нитрометан шығады: Галогенді алкилдер хлорлы сірке қышқылынақ әлсіз де, активсіздеу келеді. Егер натрий нитритінің орнына күміс нитритін галогенді алкил алса, ерімейтін күміс тұзының тұнбасы шөккендіктен реакция соңына дейін жүреді: Алкендерді нитрлегенде синтезделетін β-нитроспирттерді судандырғанда (дегидратациялағанда) нитроолефиндер алынады: КоноваловАлександр Иванович А.И.Коновалов (30.01.1934 ж) – химик, академик. 1956 ж Казан университетінің химия факультетін үздік бітіріп, 1963 жылы кандидаттық диссертацияны, 1974 жылы докторлық диссертацияны қорғады. 1992 ж. РҒА мүшесі (академик) ретінде А.И. Коновалов сайланды, 1991 жылдан – ол Татарстан ғылым Академиясының академигі, 1997 жылдан – осы Академияның вице – президенті. Коноваловтың қанықпаған жүйенің реакциялық қабілеті, әсіресе циклді қосып алу реакцияларын оқу бойынша фундаментальді жұмыстары кең танымал.Оның басшылығымен термохимиялық мәліметке негізделген органикалық қосылыстардың сольватталуының әмбебап әдістері табылды. 1987ж осы зерттеу мемлекет жүлдемен белгіленген.Органикалық қосылыстардың қышқылдығын зерттеу нәтижелері, әртүрлі ортада қышқылдылықты анықтауға әмбебап әдістерін жасауға негіз болған. Коновалов өз жұмыстарымен бірге супромолекулярлы химия облысындағы зерттеулері сәтті жүргізуде – каликсарендер (олардың қатарында құрамында фосфоры бар) негізінде құрылымдар дизайны жасалған. Олар әртүрлі типтегі органикалық молекулалар мен иондардың рецептрлі қабілетті. Коновалов атымен өндірілетін табиғи шикізаттар химиясынан барлық дерлік жұмыстары байланысқан. Ол өсімдіктер қатарынан физиологиялық белсенді заттардың бөлінуінің технологиясы мен оның құрамын зерттеген. (көбінесе аморант, люпин, стевия). 1990 жылдан бастап қазіргі уақытта Коновалов А.Е.Арбузов атындағы органикалық, физикалық химия институтының, РҒА Қазан ғылыми орталығының директоры . Коновалов шәкірттерінің 4ғылым докторы, 30дан асасы ғылым кандидаты. Басылымдар жалпы саны – 400. Ароматты нитроқосылысты лабораторияда алуға ыңғайлы әдістін бірі — ароматты аминдерді қышқылмен тотықтыру. Мұны кері жүргізуге де болады. Яғни ароматты нитроқосылыстарды тотьтқсыздандыру арқылы аминдер алады. Бір-біріне оңай түрленетін осы синтез арқылы көптеген ароматты аминдер мен нитроқосылыстар өндіріледі. жүктеу/скачать 0,78 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|