46-ғылыми-әдiстемелiк конференция материалдары

126 
 
4.  М. С. Пак. Дидактика химии: Учебник для студентов вузов. – Издание 2-е, переработанное и 
дополненное. – СПб.: ООО «ТРИО», 2012. – № 137-138. -1 с. 
 
 
 
Султанова Б.Б. 
 
МЕТОДИЧЕСКИЕ ОСНОВЫ  ОРГАНИЗАЦИИ НАУЧНО-ИССЛЕДОВАТЕЛЬСКОЙ 
ПРАКТИКИ МАГИСТРАНТОВ 
 
В  Послании  Президента  Республики  Казахстан  Назарбаева  Н.А.  народу  Казахстана 
«Построим    будущее  вместе!»  и  в  «Государственной  программе  развития    Образования    Рес-
публики Казахстан на 2011-2020 годы»,  предусмотрено существенное обновление  струк-туры 
и содержания  профессионального образования.  
В  этой  связи  глава  государства  поставил  конкретные  задачи  в  сфере  развития  обра-
зования: 
во-первых внедрение в процесс обучения современных методик и технологий; 
во-вторых  повышение качества педагогического состава; 
в-третьих, надо создать независимую  систему подтверждения квалификации, Тем самым 
подчеркнул  то,  что  образование  должно  давать  молодежи  не  только  знания,  но  и  умения 
использовать их в процессе социальной адаптации. 
Для  реализаций  поставленных  задач,  Постановлением  Правительства  Республики 
Казахстан 18 июля 2013 года  № 616 «Об  утверждении  План    поэтаной  разработки  нацио-
нальной    системы  квалификации»  был  утвержден  План  создания  национальной  системы 
квалификаций Казахстана, состоящий из трех этапов:  
• 2011-2013  гг.  предусматривалась  разработка  целостной  методолгии  создания  нацио-
нальной  рамки  квалификации  для    систематизации  и  классификации  существующих  ква-
лификации работников по уровням в зависимости от широты компетенций и ответственности, 
их сложности и наукоемкости;  
• 2013-2015гг.  планировалась  разработка  и  внедрение  профессиональных  стандартов  в 
соответствии с методическими рекомендациями, а также единого макета и порядка разработки 
професииональных стандартов и их утверждение;  
• 2013-2015гг. Предпологалась внедрение независимой системы потверждения квалифи-
кации  работников  совместно  с  порядком  подтверждения,соответствия  и  присвоения  квалифи-
кации работников, а также утвержденных схем сертификаци персонала.  
В целях  реализации  поставленных  задач  главой  государства, стратегических  целей  уни-
верситета  кафедрой  «Учет  и  аудит»  Высшей  школы  экономики  и  бизнеса    КазНУ  им.  аль-
Фараби  подписан  трехсторонний  договор  о  сотрудничестве  между  РГП  «Казахский  нацио-
нальный университет им. aль-Фараби» (Республика Казахстан) и ОЮЛФА «Евразийский Совет 
сертифицированных бухгалтеров и аудиторов» и ПАО  «Палата аудиторов Республики Казах-
стан».  
В  целях  реализации  данного  договора  при  кафедре  был  создан  «Центр  подготовки 
практических  бухгалтеров    по  программе CIPA, который  на  сегодняшний  день  успешно  осу-
ществляет свою деятельность.  
Модернизация современного профессионального  образования информационные потоки, 
научно-практическая интеграция  требуют от выпускника ВУЗа принципияльно новых компе-
тенций,  возможностей  и  практического  опыта,  которые  позволили  бы  ему  стать    конкурен-
тоспособным на рынке труда.   
Сегодня    нужен  специалист,  не  просто  обладающий  определенным  багажом  знаний  и  
умений,  а  способный  быстро  ориентироваться  и  перестраивать  свою  деятельность  в 
непрерывно  изменяющихся  условиях,  конкурентоспособный,  обладающий  готовностью  к 
постоянному  самосовершенствованию. 
Подготовка  такого  специалиста  возможна  только  при  наличии  в  образовательном 
процессе  определенных  условий  обеспечения  качество  обучения,  одним  из  которых  является 
качественное  организация  профессиональной  и  научно-исследовательской  практики  маги-
странтов и правильный выбор базы практики. 

127 
 
В соответствии со ст.38 п.1  Законом РК «Об образовании» профессиональная практика 
обучающихся является составной частью образовательных программ подготовки специалистов. 
Образовательная  программа  подготовки  магистров  по  специальности  «Учет  и  аудит» 
включает  научно-исследовательскую  практику,  являющуюся  важнейшим  и  неотъемлемым 
видом  научно-исследовательской  работы  магистранта,  направленный  на  расширение  и 
закрепление  теоретических  и  практических  знаний,  полученных  в  процессе  обучения, 
приобретение  и  совершенствование  практических  навыков,  знаний,  умений,  компетенций  по 
избранной магистерской программе, подготовку к будущей профессиональной деятельности. 
Научно-исследовательская  практика  является  частью  сложной  многокомпонентной 
системы  формирования  исследовательской  компетентности  магистрантов  в  магистратуре. 
Научно-исследовательская  практика  проводится  как  самостоятельная  творческая  или  произ-
водственная  работа.  Тематика  научно-исследовательской  практики  определяется  темой  ма-
гистерской диссертации магистранта. 
Для 
построения 
практико-ориентированного 
образования 
необходим 
новый, 
деятельностно-компетентностный  подход.  В  отличие  от  традиционного  образования, 
ориентированного  на  усвоение  знаний,  практико-ориентированное  образование  направлено  на 
приобретение  кроме  знаний,  умений,  навыков,  опыта  практической  деятельности.  Образование 
не  может  быть  практико-ориентированным  без  приобретения  опыта  деятельности,  уровень 
которого более точно определяется методами компетентностного подхода. 
Основываясь  на  сравнительном  анализе  зарубежной  и  российской  литературы  А.В. 
Баранников  выделяет  исследовательскую  компетентность  в  качестве  главный.  Многие 
исследователи  отождествляют  исследовательскую  компетентность  с  методологической  (А.В. 
Хуторской,  П.И.  Третьяков,  Г.С.  Саволайнен).  И.В.  Загвязинский  посреди  базисных 
компетенций  в  педагогической  сфере  вместе  с  методической  выделяет  исследовательскую 
компетентность. Исходя из имеющихся в педагогической науке подходов к трактовке понятия 
«исследовательская  компетентность»,  можно  заключить: - исследовательская  компетентность 
является  составной  частью  профессиональной  компетентности; - представляет  собой 
совокупность  свойств  личности; - предполагает  владение  исследовательскими  познаниями, 
умениями  и  способностями; - подразумевает  готовность  к  осуществлению  исследовательской 
деятельности и внедрению результатов исследовательских работ в свою практическую работу. 
С этой точки зрения, на наш взор, более четким является определение, сформулированное А.В. 
Багачук и М.Б. Шашкиной. 
Магистр - это  уже  высококвалифицированный  аналитик  либо  исследователь,  который 
должен  обладать  арсеналом  особых  способов  анализа,  методологией  научного  исследования. 
Процесс  формирования  исследовательской  компетентности  магистрантов  в  вузе  содержит  в 
себе  не  только  лишь  выполнение  и  защиту  магистрантом  магистерской  диссертации,  да  и 
исследование особых учебных курсов и программ научно-исследовательского нрава, принятие 
будущим специалистом  норм и этики научной и профессиональной деятельности.  
Целью  научно-исследовательской  практики  в  магистратуре  является  развитие 
исследовательской компетентности магистранта средством овладения умениями практического 
внедрения познаний в педагогической области и способами поиска, обработки, использования 
научной информации. 
Выпускники  магистерской  программы  специальности  6М0508000  «Учет  и  аудит» 
становятся  специалистами  в  сфере  бухгалтерского  учета,  аудита    и  анализа  финансовой 
деятельности  организаций,  и,  соответственно,  должны  обладать  навыками  ведения 
бухгалтерского  учета, проведения  аудита  и анализа, а  также  осуществлять  методологическое 
обеспечение  учета  и    анализа  финансовых  и  иных  ресурсов,  находящихся  в  распоряжении 
организаций  и  учреждений  различных  форм  собственности,  процессов  их  формирования  и 
использования. 
В  соответствии  с  Положением  об  исследовательской  практике  подготовленное  на 
основании  Закона  Республики  Казахстан  «Об  образовании»  от 27 июля 2007г.,  ГОСО  РК 
5.04.033-2008 «Магистратура  основной  базой  исследовательской  практики  магистрантов 
являются научно-исследовательские институты, научные центры, вузы. 
Мы  считаем  что,  научно-  производственная  практика  должна  проводиться  в 
коммерческих  и  некоммерческих  предприятиях,  в  органах  государственного  управления,  
общественных  учреждениях  и  организациях,  кредитных  организациях,  инвестиционных 
компаниях,  негосударственных  пенсионных  фондах,  страховых  компаниях,  научно-

128 
 
исследовательских 
организациях, 
консультационных 
и 
аудиторских 
компаниях 
предоставляющих  возможность  изучения  и  сбора  материалов,  связанных  с  выполнением 
научно-исследовательской  работы.  Основным  требованием  к  месту  прохождения  практики 
является наличие подразделения, осуществляющего деятельность по направлению подготовки 
магистранта.  Также  место  практики  должно  соответствовать  выбранному  направлению 
исследовательской работы магистранта.  
В процессе  прохождения  практики магистрант    должен  проводит  научное  исследование 
финансово-хозяйственной  деятельности  выбранного  объекта - места  прохождения  практики 
(коммерческого предприятия, кредитной организации, страховой компании и т.д.), изучать его 
организационную  структуру,  финансовые  потоки,  выделять  основные  проблемы  в  области 
бухгалтерского  учета,  аудита    и  анализа,  разрабатывать  направления  по  совершенствованию 
организации    ведения  бухгалтерского  учета,  проведения  аудита    и  анализа,  связывать 
полученные  результаты  с  общим  состоянием  деятельности  хозяйствующего  субъекта - базы 
практики. 
Магистрант  должен  быть  подготовлен  для  эффективной  профессиональной  научно-
исследовательской, педагогической, организаторской и аналитической деятельности в области 
бухгалтерского, налогового, управленческого учета, аудита и анализа финансовой деятельности 
организации. 
Однако  государственные  общеобразовательные  стандарты  образования  (ГОСО)  по 
специальности  6М050800 «Учет  и  аудит».  Магистратура  предусматривает  прохождения  
исследовательской  практики    только    в  научно-исследовательских  организациях,  что  в  свою 
очередь не предоставляет возможность  полностью реализовать поставленные задачи. 
Специальность  учет  и  аудит    имеют  свой  специфические  особенности.  Данная 
специальность  является  практической,  то  есть  можно  сравнить  его  с  медицинским 
образованием,  где  практика  должна  быть  связано  непосредственно  с  медицинским 
учреждением. 
В  современных  условиях    особенно  важно  организовать  процесс  исследовательской 
практики    так,  чтобы  его  результат    проявляется    в  развитии  внутренней  мотивации 
устойчивого    познавательного  интереса  магистрантов  в  формировании  системы  практический 
востребованных  знаний  и  умении,  необходимости    формирования  производственной 
компетентности  будущих  бухгалтеров  и  аудиторов  обусловленной    постоянными  имениями  
налогового законодательства, перехода на международные стандарты финансовой отчетности, 
вступления РК в ВТО и  Таможенного Союза. 
Поэтому  считаю,  необходимо  внести  изменения  или  дополнения  в  «Положение,  об 
исследовательской практике» подготовленное на основании Закона Республики Казахстан «Об 
образовании» от 27 июля 2007г., и ГОСО РК 5.04.033-2008 «Магистратура» по специальности 
«Учет и аудит», исследовательская практика магистрантов должна проходить в департаментах 
по  методологии  бухгалтерского  учета  и    отчетности    в  финансовых  институтах,  крупных  и 
средних коммерческих организациях, отечественных и зарубежных аудиторских компаниях и в 
других организациях различных форм собственности. 
 
Литература 
1. Закон Республики Казахстан «Об образовании» (с изменениями и дополнениями по состоянию 
на 04.12.2015 г.) 
2. Государственная программа развития  образования РК до 2020 года 
3.  Гвоздева Е.Е. Практика-ориентированные подходы к обучению// Молодой ученый-2014 -№3. –
с.21-25 
4.  Положение  об  исследовательской  практикеподготовлено  на  основании  Закона  Республики 
Казахстан «Об образовании» от 27 июля 2007г., ГОСО РК 5.04.033-2008 «Магистратура 
 
 
 
 
 
 
 
 

129 
 
Султанова Б.Б., Исаева А.А., Тураров Д.Р. 
 
ТӘЖІРИБЕГЕ БАҒЫТТАЛҒАН БІЛІМ БЕРУ ЖҮЙЕСІ СТУДЕНТТЕРДІҢ 
БІЛІКТІЛІГІН ҚАЛЫПТАСТЫРУДЫҢ НЕГІЗГІ ШАРТЫ РЕТІНДЕ 
  
Кез келген елдің негізгі байлық көзі әрі еңбек қуаты – еңбекке қабілетті адамдар. Еңбекке 
қабілетті  адамдардың  мемлекетті  қуаттандырудағы  басты  факторы – олардың  білімділігі, 
біліктілігі,  кәсібилігі,  әмбебаптығы.  Осындай  қасиеттерге  ие  кадр  елді  өзге  елмен 
салыстырғанда шешуші рөлді ойнайды. Сонымен қатар, белгілі бір мемлекеттің экономикалық 
қуаттылығын оның өндіріс ошақтарымен, зауыт-фабрикаларымен, цех-қоймаларымен, олардың 
өнімділігі  және  өнімдерінің  мол  ассортиментімен  айқындайды.  Тағы  бір  маңызды  фактор – 
елдің  болашағына  болжам  жасауда  сол  елдің  жастарының  әл-ауқатына,  әлеуетіне, 
сауаттылығына,  техника  мен  технологияны  жетік  меңгергеніне,  бірнеше  тілді  қатар  білуіне 
назар  аударылады.  Қазақстан  Республикасының  тұрғындарының  негізгі  бөлігін  жастар 
құрайды, бұл  қуантатын  көрсеткіш, яғни  мемлекет  жас  әрі  демографиялық  өсім  прогресі  бар. 
Жастардың 99,9%-ы бастауыш және орта мектепті бітірген болса, 85%-ының орта және жоғары 
білімді дипломдары бар. 
Енді  негізгі  мәселеге  көшсек,  жоғарғы  оқу  орнында  оқитын  жастардың  білім  сапасын 
арттыру және дайын кадр дайындау. Еліміздегі  Білім және  Ғылым министрлігі бекіткен білім 
беру  процесіне  көз  салсақ,  негізгі  білім  беру  жүйесі  теориядан  тұрады.  Теорияға  негізделген 
оқу  жүйесі  КСРО-ның  кезінен  берік  орныққан  әрі  әлі  күнге  дейін  сол  соқпақпен  қатаң 
жүргізіліп  келеді.  Гуманитарлық  және  техникалық  мамандықтардың  көпшілігін  студенттер 
теория  жүзінде  ғана  қабылдайды.  Көптеген  техникалық  мамандықтар  тек  теория  түрінде 
берілумен ғана шектелуі тым қауіпті нәрсе. Университет, инстиут бітірген жастардың көпшілігі 
теориялық  білімді  жетік  меңгергенімен,  тәжірибелік  тұрғысынан  ешбір  машығы  болмайды. 
Сондықтан  да  жоғарғы  оқу  орнын  бітірген  жастардың  көпшілігі  мамандықтары  бойынша 
жұмыс  таппайды  және  жұмыс  істемейді.  Мамандығы  бойынша  жұмыс  сұрап  барған 
кәсіпорындар  оларды  жұмысқа  алудан  бас  тартады  немесе  тегін  немесе  ақылы  негізде 
тәжірибеге алуға келіседі. 
Кәсіпорындар  мен  мекемелердің  жоғары  білім  дипломын  құшақтап  келген  жастарды 
жұмысқа  алмауының  өзіндік  себептері  бар.  Көптеген  кәсіпорындарда  әр  маманның  орны 
өзінше тым бөлек және маңызды. Бір маманның қателігі бүкіл өндіріске зиянын тигізіп жатады. 
Сондықтан  кәсіпорын  басшылары  тәжірибесі  мол  әрі  белгілі  бір  іске  машықтанған  дайын 
кадрды  жұмысқа  алуды  жөн  көреді.  Еш  тәжірибесі  жоқ,  істің  басы-қасында  бұрын-соңды 
болмаған және істің процесі қалай жүретінінен хабары жоқ адамды жұмысқа алуды көбіне-көп 
пайдасыз  көреді.  Сонымен  қатар,  жас  кадрды  басынан  бастап  бірнеше  ай  бойы  мамандыққа 
баулуды  артық  шығын  және  уақыт  деп  бағалайды.  Оларды  да  түсінуге  болады,  өндіріс  және 
бизнесті бір сәтке де тоқтатуға болмайды. 
Бүгінгідей  жаһандану  жағдайында  елімізде  квалификацияланған,  бәсекеге  қабілетті 
мамандарды  дайындау  басты  назарда  тұр.  Елбасының  жыл  сайынғы  жолдауында  жұмыспен 
қамту,  жұмыс  орындарымен  қамтамасыз  ету,  бәсекеге  қабілетті  мамандарды  дайындау, 
техникалық  мамандықтарға  грантты  көбейту,  техникалық  білім  беруді  тегін  қылу  секілді 
маңызды басымдықтарға мән беруде. 
Жұмыс  берушілерге  өз  мамандығын  жетік  меңгерген,  өндірісті  процестердің  өзгерісіне 
тез әрі оңай бейімделе алатын, біліктілігі жоғары мамандарға сұраныс жоғары. 
Еліміздегі жоғары білім беру жүйесі Болон процесін әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық 
университеті алғашқылардың бірі болып қолға алынды.  
Кәсіби  білім  беру  және  еңбек  нарығына  дайындау  үшін  тәжірибелік  шараларды 
ұйымдастыру осы сұранысты қанағаттандырмақ. 
Университеттің соңғы оқу жылында өндірістік тәжірибеден өту қарастырылған. Студент 
өзі  тапқан  немесе  университет  ұсынған  кәсіпорынға  барып  тәжірибе  жинақтауы  тиіс.  Алайда 
ақиқатында  студенттердің 15-20%-дайы  ғана  нақты  кәсіпорында  мамандығына  сай,  мол 
тәжірибеге  қанығады.  Ал  көпшілік  жұмыс  берушілер  тәжірибеден  өтуде  жүрген  студенттерді 
«барып кел, шауып кел» секілді майда-шүйде жұмыстарға жұмсайды. 
Шетелдік  оқу  орындарының  бұл  проблеманы шешудегі  моделін табысты  жүргізе  алсақ, 
зор  жетістік  болады.  Мысалы,  Оксфорд,  Гарвард  университеттерінде    студент 2-курстың 
кезінен-ақ белгілі бір компаниямен келісімге отырып, сонда тәжірибе жинақтайды. 4 жылдық 

130 
 
оқу мерзімі беткен соң, компания 3 жыл бойы көз алдарында жүріп, мол тәжірибе жинақтаған 
студентті  кәсіби  маман  ретінде  жұмысқа  алады.  Нәтижесінде,  жоғарғы  оқу  орнын  бітірген 
студенттердің 90%-дан көбі жұмыспен қамтылады. 
Біз  ұсынатын  жаңа  модель  студенттердің  біліктілігін  қалыптастыруда  тәжірибеге 
бағытталған оқу жүйесін көрсетеді. Мысал ретінде модельді бухгалтерлік есеп мамандықтары 
үшін қарстырайық. Төмендегі кестеде оны жан-жақты түсіндіретін боламыз.  
Кесте 1. 
Тәжірибеге бағытталған білім беру жүйесінің моделі 
 
Бакалавриат 
Семестр 
саны 
1 2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
Білім 
беру 
жүйесі 
Бухгалтерлік 
есеп, аудит 
және талдауға 
кіріспе 
пәндерін 
оқыту. 
Тәжірибе: 
Нақты компанияның 
шаруашылық 
операциялары 
негізінде тәжірибелік 
сабақтар өткізу. 
Өткізілетін сабақтар 
нақты компьютерлік 
бағдарлама көмегімен 
жүзеге асырылуы тиіс. 
Тәжірибе: 
Нақты 
компанияның 
есептіліктері 
мен аудиті. 
Тәжірибе: 
Нақты компанияның 
есебіне кешендік 
экономикалық 
талдаулар жасау.  
Маркетинг, 
мемлекеттік және 
жергілікті басқару, 
қаржы, бағалау, 
менеджмент 
мамандықтарына 
шешімдер қабылдауға 
ақпарат дайындау. 
 
Кестеге  түсіндірме  жасасақ,  бакалавриаттың 8 семестрінде,  яғни 4 курстық  оқу 
бағдарламасында,  алдымен 1 және 2-семестрде  «Бухгалтерлік  есеп»  мамандығының  толық 
теориясы,  осы  пәнге  кіріспе,  техникалық  сипаттамасы  оқылады.  Оның  ішінде  «бухгалтерлік 
есеп», «қаржылық есеп», «басқарушылық есеп» деген негізгі үш бөлімге жеке-жеке тоқталып, 
теориялық білім беріледі. 
Бакалавриаттың 3, 4-семестрінде  студенттерге  тәжірибелік  сабақ  өтеді.  Бұның 
ерекшелігі,  студент  белгілі  бір  компанияда  тәжірибеден  өтуге  келісіп,  сол  компанияның 
бухгалтерлік  есептерінің  көрсеткіштерін  мысалға  ала  отырып,  университетте  оқытушының 
көмегімен  тәжірибелік  сабақ  жүргізеді.  Студент  пен  оқытушы  арасындағы  бірлескен 
тәжірибелік сабақта нақты мәліметтермен жұмыс жасау арқылы тәжірибеге кіріспе оңай жүзеге 
асырылады. 
Тәжірибелік  сабақ  кезінде  компанияның  бухгалтерлік  есебінің  компьютеризация 
көмегімен  қалай  атқарылатынын  оқытушы  студентке  үйретеді.  Бұл  кезеңде  студент 
бухгелтерлік  есепті  жүргізуге  арналған  арнайы  бағдарламалармен  танысады  әрі  жұмыс  істеп 
үйренеді, көзі мен қолы жаттығады. 
Кез  келген  кәсіпорын  бухгалтерлік  есеп  жүргізгенде  1С:Предпрятие, SAP ERP, Oracle, 
Галактика ERP және қазақстандық бағдарлама құрастырушылар жасаған «Алтын бухгалтерия» 
атты  бағдарламалар  қолданылады.  Мұнда  1С:Предпрятие  бағдарламасы  кез  келген  фирма, 
кәсіпорын, мекемелерге жүргізіле береді. Ал SAP ERP және Oracle бағдарламалары бизнеспен 
айналысатын компаниялар үшін өте тиімді құрастырылған. Галактика ERP бағдарламасы тау-
кен  өндірісі,  металл  өндіру  кәсіпорындары  үшін  арналған.  Қазақстандық  программистер 
құрастырған «Алтын бухгалтерия» бағдарламасы орташа деңгейдегі фирмалар үшін оңтайлы. 
Студент  өз  кезегінде  өзі  тәжірибеден  өтуді  таңдаған  кәсіпорынның  типіне  қарай,  тиісті 
бухгалтерлік есепті жүргізуге арналған бағдарламаны таңдап, тәжірибелік сабақта бухгалтерлік 
есеп  жүргізуді  үйренеді. 2-курсты  толықтай  бағдарламалармен  жұмыс  жасау  арқылы 
практикалық біліктілігін жетілдіреді. 
Бакалавриат  кезеңінің 5-6-семестрлері  кезінде  студент  тәжірибелік  білім  алуын 
тоқтатпайды. Өзі таңдаған компаниямен тығыз байланыста жұмыс жасап, компанияның тыныс-
тіршілігіне  толықтай  үйренеді.  Бұл  семестрлер  кезінде  студент  оқытушы  көмегімен  аудит, 
есептілік жасаудың тәжірибелік әдістерімен танысады. Шаруашылық жүргізуші кәсіпорынның 

131 
 
белгілі  бір  кезеңдегі  қызметін  сипаттайын  құндық  экономикалық  көрсеткіштеріне  есептілік 
жасап және аудит жүргізеді. 
Ал  соңғы  курста,  яғни 7-8-семестрлерде  студент  нақты  компанияның  есебіне  кешендік 
экономикалық  талдаулар  жасау  сабақтарына  көшеді. 3 жыл  бойғы  тәжірибеден  өтіп  жүрген 
компанияның  есептеріне  талдау  жасап,  өзіндік  ой  қорытатын  деңгейге  келеді.  Талдау 
нәтижесінде кәсіпорынның қандай салада, қай жерде шаруашылық қызметі ақсап тұрғанын дөп 
басып айта алады. Және де аталмыш қателіктерді шешуде кәсіпорын қандай мүмкіндіктерге ие 
деген  сұрақтарға  жауап  іздейді.  Талдау  жасауда  оқытушының  жетекшілік  етуі  өте  маңызды. 
Студент қате талдау жасап қоймасы үшін бағыт-бағдар беріп, дер уақытында түзеп отырады. 
Экономика,  маркетинг,  мемлекеттік  және  жергілікті  басқару,  қаржы,  бағалау, 
менеджмент 
мамандықтарына 
шешімдер 
қабылдауға 
ақпарат 
дайындайды. 
Бұл 
мамандықтармен  өзара  байланыс  компанияның  есебін  жүргізіп,  аудит  және  талдау  жасаған 
маманға басқарушылық шешім шығару маңызды орын алады. Ал дұрыс шешім қабылдай алу 
үшін  әлгі  мамандықтарды  меңгеру  абзал.  Мысалы,  менеджмент  мамандығы  мамандарына  
басқарушылық шешім шығару, маркетинг мамандығы мамандарына компанияның дамуы үшін 
стратегиялық  шешім  шығару,  қаржы  мамандығы  мамандарына  компанияның  төлем 
қабілеттілігін,  рентабельділігін,  бәсекуеге  қабілеттілігін  анықтауға  мүмкіндіктер  беретіні 
сөзсіз.  Экономика  мамандығы  кәсіпорын  экономикасын  талдауға  мүмкіндік  беретіндіктен 
аталмыш мамандық мәліметтерінің қажеттілігін атап өтуге болады.  
Төрт  жылдық  оқу  жүйесінің  қысқаша  технологиясы  осындай.  Мұндай  оқыту  жүйесінің 
соңында студент дайын маман болып шығады. Сонымен қатар, өз мамандығының нақты өмірде 
қалай  жүзеге  асатынын,  нақты  компания  мысалында  есеп  жүргізіп  үйренеді.  Қаласа, 
тәжірибеден  өтуге  келісім  жасасқан  компания  таныс  студентті  өз  құзырында  жұмысқа  алады 
немесе  бітіруші  студент  кез  келген  кәсіпорынға  дайын  кадр  есебінде  кандидатурасын  ұсына 
алады. 
Компанияның  қаржылық  есебінің  жыл  сайынғы  көрсеткіштерін  салыстыра  отырып, 
компания  прогресс  жасауда  немесе  кері  кетуде  екенін  бас  есепші  біліп  отырады.  Прогрестің 
және регрестің қандай факторларға тәуелді екенін нақты білгендіктен, дұрыс шешім қабылдау 
да оңай әрі дұрыс. 
Студенттің біліктілігін қалыптастыруда тәжірибеге бағытталған оқыту технологиясының 
мәні  осында.  Бұл  модельдің  қоғамға  және  жеке  тұлғаға,  экономикаға  тигізетін  пайдалы 
тұстарын санамалайтын болсақ: 

 Студент  компания  тарапынан  жасалған  келісім  және  оқытушы  тарапынан  берілген 
тапсырмалардан  өзіне  артылған  жауапкершілікті  сезінеді.  Тәжірибелік  тапсырмаларды  дер 
кезінде орындап, уақытылы жұмыс істеу тәртібіне қалыптасады. 

 Студент  тәжірибелік  сабақтарды  жауапкершілікпен  орындай  жүріп,  өзін  тұлға  ретінде 
қалыптастырады.  Жауапкершілік,  ынталылық,  қызығушылық,  тәртіптілік  сынды  қажетті 
қасиеттерге бойына дарытады. 

 Тәжірибе барысында студент-практик нақты компанияның іс жүргізу процесімен және 
қағаз-құжаттарымен танысады. 

 Тәжірибе  барысында  студент  іс  жүргізу  процесі  кезінде  заңдық  нормаларды,  заң 
актілерін, еңбек және азаматтық кодекстің баптарымен танысады. 

 Тәжірибе  барысында  студент  бухгалтерлік  есеп  жүргізуде  ауадай  қажетті 
бағдарламалармен  жұмыс  жасайды,  компьютерді  еркін  меңгереді,  нанотехнологиялар  мен 
техникалардың жұмыс жүргізу тілімен танысады. 

 Тәжірибе  барысында  студент  жеке  кәсіпкерлік,  жауапкершілігі  шектеулі  серіктестік, 
сақтандыру  компаниялары,  қаржылық  мекемелер,  мемлекеттік  мекемелер,  акционерлік  қоғам 
секілді әртүрлі ұйымдық ортада жұмыс істеп үйренеді. 

 Жоғарғы оқу орны бітіруші түлектерін 100% жұмыспен қамтамасыз етеді. 

 Жоғарғы оқу орнын бітіруші түлектердің бірден жұмысқа орналасуы арқасында елдегі 
жұмыссыздық коэффициенті азаяды, жұмыспен қамтылу көрсеткіші артады. 
Тәжірибеге бағытталған оқыту жүйесінің төрт жолын ашып көрсетуге болады: 
1.  Оқыту,  өндірістік  және  дипломнан  алдын  жүретін  тәжірибені  ұқыпты  ұйымдастыру. 
Яғни  университет  нарықтағы  ірі  шаруашылық  жүргізуші  субъектілермен  келісімге  отырып, 
жыл сайын тәжірибеге студенттер жіберіп тұруға мақұлдасу. 
2.  Студенттің білімін, машығын, тәжірибесін қалыптастыратын кәсіби біліктілік беретін 
оқыту технологиясын ендіру. 

132 
 
3.  Университетте  студенттер  үшін  ғылыми-тәжірибелік,  тәжірибе-өндірістік  жұмысын 
жүргізетін инновациялық орталық ашу. 
4.  Кәсіпорын  мен  студент  арасындағы  көпір  орнату.  Яғни,  нақты  маманмен  семинар, 
тренинг, вебинар, кездесу, конференция өткізу. 
Қорытындылайтын  болсақ,  студенттің  кәсіби  біліктілігін  қалыптастыруда  тәжірибеге 
бағытталған білім беру жүйесі өте маңызды. Жаһандану жағдайында мемлекеттің қуаттылығын 
қалыптастыратын  кәсіпорындар  үшін  тәжірибесі  мол,  біліктілігі  жоғары  мамандар  әрқашан 
сұраныста. Студенттерді кәсіпорындарға дайын кадр күйінде ұсыну үшін жоғары оқу орнында 
тәжірибеге  бағытталған  жаңа  модель  ұсындық.  Біздің  ұсынған  моделімізде  тәжірибеге 
негізделген  білім  беру жүйесінің  оңтайлы  әдісін  ұсындық. Бұл  модель  бойынша  студент  төрт 
жылдық  оқу  мерзімінің  алғашқы  жылында  ғана  мамандықтың  негізгі  теориясын  меңгерсе, 
қалған  үш  жылында  нақты  компаниямен  бірлесе  отырып,  тәжірибе  жинақтайды.  Сонымен 
қатар, магистратурада оқушылар үшін де өзгеше оқыту жүйесін ұсындық. Мұл модельдің жеке 
тұлғаға, қоғамға, экономикаға тигізер пайдасын тізіп шықтық. Оның ішінде кәсіпорындар үшін 
дайын  кадр  дайындау,  жоғарғы  оқу  орнын  бітіруші  түлектерді  жұмыспен  қамтамасыз  ету, 
жұмыссыздық көрсеткішін азайту секілді маңызды тараулары бар. 

жүктеу/скачать 8,28 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: