Преимущества
работы
с
интерактивными
досками
для
преподавателей:
• Позволяет преподавателям объяснять новый материал из центра
класса, работать в большой аудитории;
• Поощряет импровизацию и гибкость, позволяя рисовать и делать
записи поверх любых приложений;
• Позволяет сохранять и распечатывать изображения на доске, включая
любые записи, сделанные во время занятия, не затрачивая при этом много
времени и сил и упрощая проверку усвоенного материала;
• Позволяет учителям делиться материалами друг с другом и вновь
использовать их;
• Вдохновляет преподавателей на поиск новых подходов к обучению,
стимулирует профессиональный рост.
Преимущества для учащихся:
• Делает занятия интересными и развивает мотивацию;
• Предоставляет больше возможностей для участия в коллективной
работе, развития личных и социальных навыков;
• Учащиеся легче воспринимают и усваивают сложные вопросы в
результате более ясной, эффективной и динамичной подачи материала;
• Позволяет использовать различные стили обучения, преподаватели
могут обращаться к всевозможным ресурсам, приспосабливаясь к
определенным потребностям;
• Учащиеся начинают работать более творчески и становятся
уверенными в себе.
Для упрочнения знаний, развития интереса к школьным предметам
учащимся предлагаются творческие задания, которые могут выражаться:
438
- в составлении кроссворда, ребуса по теме,
- в изготовлении учебного пособия;
- в подготовке различных творческих сообщений;
- в изготовлении презентаций и др.
В работе использую готовые мультимедийные продукты и
компьютерные обучающие программы, создаю собственные обучающие
презентации, использую средства сети Интернет в учебной и внеклассной
работе. Информационные технологии применяю практически на всех
учебных предметах. Использую на уроках учебные и игровые программы.
Уроки с использованием информационных технологий не только расширяют
и закрепляют полученные знания, но и в значительной степени повышают
творческий и интеллектуальный потенциал учащихся. Поскольку фантазия и
желание проявить себя у младшего школьника велики, стоит учить его как
можно чаще излагать собственные мысли, в том числе и с помощью
информационных технологий. Использование информационных технологий
на уроках в начальной школе дает возможность проявить себя любому из
учащихся, при этом формы работы выбирает для себя сам ученик. Учащиеся
имеют прочные, глубокие знания по предметам, у них сформированы стойкие
познавательные интересы, развито умение самостоятельно применять
полученные знания на практике.
Я уверена, что использование информационных технологий может
преобразовать
преподавание
традиционных
учебных
предметов,
рационализировав детский труд, оптимизировав процессы понимания и
запоминания учебного материала, а главное, подняв на неизменно более
высокий уровень интерес детей к учебе.
Литература
1. Захарова Н.И. Внедрение информационных технологий в учебный процесс. –
Журнал «Начальная школа», №1. – 2008.
2. Атапина Т.В. Мультимедийные дидактические средства на уроках русского языка.
«Начальная школа», №4. – 2009.
3.
Сеть
творческих
учителей
/ИКТ
в
начальной
школе
http://www.it-n.ru/communities.aspx?cat_no=5025&tmpl=com
4. Хуснетдинова М.К. Развитие проектных компетенций младших школьников.
«Начальная школа», №1. – 2009.
439
БИОЛОГИЯ ПӘНІНЕН БЕЙІНДІК ОҚЫТУДЫ ҰЙЫМДАСТЫРУ
А.Т. Койлыбаева
Малайсары жалпы орта білім беретін мектеп, Май ауданы,
Малайсары ауылы
Білім- қоғамды әлеуметтік - мәдени, ғылыми үрдіспен қамтамасыз ететін
жоғары құндылық. Болашақтың бүгінгіден нұрлы болуына ықпал етіп,
адамзат қоғамын алға апаратын күш тек білімде ғана. Қай елдің болмасын
өсіп- өркендеуі, ғаламдық дүниеде өзіндік орын алуы оның ұлттық білім
жүйесінің деңгейіне, даму бағытына байланысты.
ХХІ ғасыр деңгейінде білім беру және кәсіптік даярлау жөніндегі
Қазақстан Республикасының Презиндеті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына
2007 жылғы 28 ақпандағы Жолдауында «Біз бүкіл еліміз бойынша әлемдік
стандарттар деңгейінде сапалы білім беру қызметін көрсетуге қол жеткізуіміз
керек. Әр оқушының білім мен қабілет деңгейінің тиімділігін бағалаудың
біртұтас жүйесін жасау қажеттігін, оқу жоспарларына жаратылыстану
бейініндегі арнаулы сыныптар құруды қарастырған жөн» екендігі атап
көрсетілген болатын.
Жаңа ғасыр табалдырығын білім мен ғылымды инновациялық
технология бағытымен дамыту мақсатымен атауымыз үлкен үміттің басты
нышаны болып табылады. «Ұрпағы білімді халықтың болашағы бұлыңғыр
болмайды» дегендей, жас ұрпаққа сапалы, мән- мағыналы, өнегелі тәрбие
мен білім беру- бүгінгі күннің басты талабы. Тәуелсіз мемлекетімізге
еңбекқор, кәсібін терең түсінетін, өзінің білімі мен іскерлігін жан- жақты
қолдана білетін мамандар қажет.
Қазіргі кезеңде жалпы білімнің міндеті- баланың жалпылама дамуын
қамтамасыз ету ғана емес, ең бастысы, олардың жастай өз қабілеті мен
меңгеру үрдісінің өзі де анықтайды. Оның ішінде үйірме- шығармашылық
ізденістің алғашқы баспалдағы. Қандай да бір үйірмеге қатысқан оқушының
өзіндік талпынысы, ізденісі болары анық. Адамның белгілі бір әрекетке
бейімделуіне негіз болатын факторлар бөлігіне мыналар кіреді:
азаматтық қасиеті;
еңбекке деген қарым- қатынасы, мамандыққа қызығуы, сол еңбек
сапасына қатысы;
тұлғаны кәсіби еңбек бағыттылығы;
жалпы жарамдылығы (дене және ақыл - ой);
арнайы қабілеттері немесе белгілі бір іс- әрекетіне қажетті сапалар;
білім, дағды, тәжірибе, белгілі кәсіби қызметке үйрену.
Әрбір оқушының сана- сезімі, мінез-құлқы, мәдениеті, өмірге көзқарасы,
әртүрлі мамандықтардың ерекшелік сипаттарына қабілеттері бірдей бола
бермейді. Олардың өзіндік ерекшелігі тәрбиесіне, шыққан ортасына да
байланысты.
440
Қазіргі кезеңдегі оқытудың негізгі мақсаты - болашақ мамандығына
байланысты әрбір балаға тереңірек білім беру, білімді өзгермелі өмір
жағдайларына пайдалана білу дағдысын қалыптастыру. Сондықтан қазіргі
қоғамның өзекті мәселелерінің бірі – әлеуметтік экономикалық өзгермелі
жағдайларында өмір сүруге дайын болып қана қоймай, сонымен қатар оны
жақсатруға игі ықпал талаптар: шығармашылық, белсенділік, әлеуметтік
жауаптылық, жоғары интеллектілік , терең білімділік, кәсіби сауаттылық.
Жеке тұлғаға бағдарланған оқытудың тұжырымдамасы баланы жан-
жақты дамытумен бірге жеке және жас ерекшелігіне қарай қоғамдағы
өзгерістерге бейім даму мүмкіндігін айқындауды қарастырады. Жеке тұлғаға
бағдарланған оқыту проблемалы бағыттағы шығармашылық сипатқа ие бола
отырып жаңа білімді іздену арқылы тәжірибеде қолдана білуге ықпал етеді,
мұндағы басты міндет- баланың жалпы және өзіне ғана тән қабілеттерінің
даму мүмкіндігі мен білім, білік, дағдыларын қалыптастыру және қолдану.
Мектеп - еліміздің халыққа білім беру жүйесінің күрделі тармағы.
Еліміздің жарқын болашағы, мектеп болашағы - ұстаздардың ізденісіне,
балаларға деген сүйіспеншілігінде, кәсіптік деңгейіне байланысты
екендігінде.
Кәсіби бағдар - бұл мақсаттардың бірлігі мен тұтас басқарумен
біріктірілген өзара байланысты бөліктерден тұратын біртұтас жүйе. Ол
бөліктер: қызығудың дамуы; оқушының әртүрлі іс - әрекет түрлеріне
бейімділігі (ойын, танымдық, еңбек); кәсіби психодиагностикалау; кәсіби
кеңес беру; кәсіби іріктеу; кәсіби бейімделу және кәсіби тәрбие беру.
Кәсіби бағдар беру мақсаты - жас ұрапақты саналы түрде мамандық
таңдауға дайындау, үйрету екендігі белгілі. Ол үшін мынадай нәрселер қажет:
- оқушылардың бойында ішкі психологиялық - әлеуметтік мәнділікті
реттейтін қызмет түрлерін тәрбиелеу;
- түрлі еңбек қызметтері мен сыйластық қатынастарын тәрбиелеу;
- кәсіпті өз бетінше, саналы түрде жеке қасиеттерін есепке ала отырып
орындау бағытын жетілдіріп тәрбиелеу.
Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың 2004 жылғы Қазақстан халқына Жолдауында:
жаһандану және күрделене түскен әлемдік бәсекелестік жағдайында өмір
сүре алатын адам ресурстарын, оқушыларды жоғарғы сатыда бейінді
оқытуды көздейтін 12 жылдық білім беруге көшу, жастарға кәсіптік,
техникалық білім беретін оқу орындары желісін дамыту міндеттері қойылды
және балаларымыздың негізгі мектептен кейін не жоғарғы оқу орнына түсуге
дайындалуға, не тиісті кәсіптік техникалық білім алып, өз бетінше еңбек
жолына түсу жөнінде шешім қабылдау қажеттігі айтылған. Бұл - мемлекет
тарапынан жалпы орта білім беретін мектептерге берілген тапсырыс.
Адам бойында қалыптасатын тәрбие мен білім орта мектептен бастау
алады. Білім беру саласында ешқашанда тоқырау болған емес, бұл негізі орта
мектепке де қатысты. Біз білеміз, бүгінгі күнде Қазақстанның үлкен-кіші
қалаларының 70 пайыз мектептері бейіндік болып табылады. Бейіндік
оқытудан шын мәнінде біз не күтеміз? Оның мақсаты қандай? – деген
441
сұрақтар туындайды. Соңғы жылдардағы жоғары сыныптарда болып
жатқан өзгерістердің тиімділігіне тек қана мұғалімдердің емес, оқушылардың
да көзі жетті. Ол - мектеп бағдарламасын дифференциялау, тереңдетілген
курстар, жоғарғы оқу орнына дайындықты жүргізу, қорытынды
аттестациалауды өзгерту. Бүгінгі күнде оқушылардың білім сапа көрсеткішін
тексеру 4, 9-сыныптарда мемлекеттік аралық бақылау, 11 - сыныптарда
Ұлттық бірыңғай тестілеу арқылы жүргізіледі.
Бейіндік оқыту осы мәселені шешеді және жоғары сынып оқушыларына
тиімділігін көрсетеді. Біріншіден, мектеп бітірушілерді еңбек майданымен
қамтамасыз етеді, жоғарғы оқу орындарына оқуға мүмкіндік ашады.
Қазақстанда бейіндік мектептерге сұраныстың болуы олар бітірушілерді
жоғарғы оқу орнына дайындайды. Бейіндік мектептерде тұжырымды мына
мақсаттарда іске асыруда жалпыға білім беру бағдарламаларына енген кейбір
пәндерді тереңдетіп оқыту мектеп бітірушілерін кәсіптік білімнің бағытын
игеруге дайындайды. Мектеп бітірушілерін нарықтық жағдайға икемдейді.
Білім
бағдарламаларын
жекелей
оқытуда
мектеп
бітірушінің
қызығушылығын ескере отырып, даралап оқыту бағдарламаларын қолдануды
қажет етеді. Осы бейіндік оқыту бағытындағы әлемдік тәжірибелерді
саралай, сұрыптай келе біздің мектеп ұжымы оқу-білім мазмұнын жоғары
деңгейге көтеру, болашақ мектеп моделін қалыптастыруды тәжірибе арқылы
заман талабына сай бағыт алуды мақсат етіп қойған.
Бейіндік сыныптар алғашқыда жалпылама болғандықтан, кәсіптік оқу
деңгейі бәріне бірдей және бағдарламаның оқу деңгейлері әртүрлі болады.
мазмұны вариативті білім беру элективті курстар есебінде жүргізіледі.
Қазақстан Республикасының 2015 жылға дейінгі білім беруді дамыту
тұжырымдамасына сәйкес жас ұрпаққа білім беру ісінде оның жеке даралық
ерекшеліктеріне мейілінше мән бере отырып, бейіндік оқыту жүйесі іске
асырылуда.
Мектебімізде 10-11 - сыныптарда екі бейін бойынша: 11 - сыныптар
жаратылыстану - математикалық, 10 сынып – қоғамдық – гуманитарлық
бағыты бойынша жұмыс жүргізіледі. Бейіндік оқыту алдында бейіналды
даярлық жүргізіледі. Бейіналды даярлықты жүзеге асыру оқушының
мектепке келген мерзімінен бастап біртіндеп күрделену арқылы жүзеге
асырылады. Бейіндік оқытудың негізгі мақсаты - оқушының өзін - өзі
анықтауға арналған құзыреттілігін қалыптастыру және кәсіби қызметінің
бағытын саналы түрде жетілдіру.
Бейіндік оқытуды жүзеге асыру үшін мұғалімнің қандай кәсіби білімі
мен іскерлігі болуы керек?
Ол:
- оқытудың тұлғалық - бағдарлық, жеке-даралық құзырлығының
әдістемелік негізі мен оларды жүзеге асырудың механизмін;
-базалық және бейіндік деңгейіндегі пән бойынша білім мазмұнын,
-элективтік курстарды әзірлеу мен ұйымдастырудың әдістемесін;
442
-оқушылардың
жобалық,
ғылыми-зерттеушілік
қызметін
ұйымдастырудың әдістемесін білуі керек;
- өзінің білімін жетілдірумен айналасу керек:
1. Педагогикалық әдебиеттердің жаңалықтарын, оқытатын пән бойынша
қосымша ғылыми материалдарды оқып-қарастыру.
2. Жаңа бағдарламалар мен оқулықтарды қарастыру, оның талаптары
мен ерекшеліктерін аңықтау.
3. Жұмыс дағдыларын компьютерде қолдану, сабақта оқытудың
техникалық құралдарын пайдалану.
4. Ғылыми-зерттеу тақырыбында жұмыс істеу.
Педагогтер мен оқушыларды базистік оқу жоспарының бейінді
компоненті бойынша қазіргі оқу-әдістемелік құралдармен қамтамасыз ету
бейіндік оқытуға көшудің өзекті және тез шешуді талап ететін мәселесі
болып табылады. Бейінді компонент мазмұны мен білім беру стандартының
талаптар жүйесіне сәйкес келетін курстар, оқу пәндері, модульдер,
оқытылатын элективтік курстар жиынтығынан тұрады.
Элективтік курстарды оқытудың мақсаты – оқытуды дараландыру мен
оқушының әлеуметтенуіне бағдарлану, өзінің болашақ кәсіби қызметін
таңдауға жауапты және саналы түрде дайындалу. Элективтік курстар әртүрлі
функциялар орындай алады: қазіргі уақыттың негізгі мәселерін зерттеу,
болашақ кәсіби қызметінің ерекшелігіне бағдарлану, «кәсіби сынама»,
танымдық, ұйымдастырушылық қызметінің дағдыларын жетілдіруге
бағдарлану, базалық пәндік білімнің терендетілуі, бейіндік пәнді оқытудың
кемшіліктерінің орнын толтыру. Көрсетілген функциялардың әрбірі негізгі
рөл атқаруы мүмкін, алайда, элективтік курс оларды кешенді түрде орындау
керек.
Бейіналды және бейіндік оқытуды жүзеге асыру үшін жаратылыстану –
математикалық бағытында 5 - сыныпта «Бөлме өсімдіктері», 6 - сыныпта
«Дәрілік өсімдіктер», 7 - сыныпта «Жануарлар әлемінің эволюциясы», 8 -
сыныпта «Экология», 9-сыныптарда «Цитология негіздері», 10 - сыныптарда
«Адам эволюциясы», «Ауылшаруашылық малдарының популяциясы»»,
11 - сыныптарда «Иммуногенетика» қолданбалы курстары оқушылардың
және
ата-аналардың
тілектері
бойынша
ұйымдастырылған.
Курс
бағдарламалары құрастырылып, облыстық педагоктердің білімін жетілдіу
институтында рецензияланған.
443
Осы жұмыстың нәтижесінде мектебімізде бейіндік сыныптардың білім
сапасы жылдан-жылға артып келеді. Мысалы:
Биология
2009-2010
оқу жылы
2010-2011
оқу жылы
2011-21012
оқу жылы
6 «А»
60%
7 «А»
57%
75%
85%
8 «А»
50%
60%
77%
9 «А»
50%
60%
60%
10 «А»
50%
70%
100%
11 «А»
60%
83%
83
Бейіндік оқытудың болашағы мектептегі оқушылардың жоғары оқу
орындарына дайындай отырып, болашақтарына жол ашады. Сонымен қатар
медицина, биотехногия, зоотехнология, биология, психология, агрономия
бағытына бағдар береді.
ҰБТ нәтижесінде бейіндік сыныптардың көрсеткіші жылдан жылға
жақсы көтеріліп келеді.
Биология
2008-2009
оқу жылы
2009-2010
оқу жылы
2010-2011
оқу жылы
Пайызы
80%
100 %
100%
Бейіндік сыныптардан оқыған мектеп түлектері өзі таңдаған бағытта
білімдерін жалғастырып жатыр. Еувразиялық инновациялық университетінде
оқитын оқушылар: Жакина Гаухар (биология), Жарылғасина Айдана
«Дефектология», ПМУ-да Аманжолова Айдана (биология) Мустафина
Еркежан Пелагогикалық колледж, Жарылғасина Жадыра Семей медициналық
академия студенті.
Әдебиет
1.Қазақстан мектебі. Республикалық ғылыми-педагогикалық журнал. № 8, № 10,
2008 жыл.
2. 12 - жылдық білім № 3, 2008 жыл, №4, 2010 жыл.
3. Биология және салауаттылық негізі ғылыми- педагогикалық журнал № 3, 5 2009
жыл.
4. Биолог анықтамалығы Республикалық ғылыми- танымдық педагогикалық журнал
№ 5 2009 жыл.
444
ИСПОЛЬЗОВАНИЕ ДИДАКТИЧЕСКОГО МАТЕРИАЛА
ПО РУССКОМУ ЯЗЫКУ В ВИДЕ КАРТОЧЕК НА СОВРЕМЕННОМ
УРОКЕ В КАЗАХСКОЙ ШКОЛЕ
А.К. Кокишева
Аксанская средняя общеобразовательная школа,
Баянаульский район, с. Аксан
Дидактический материал в виде карточек является одним из
эффективных дидактических средств. Применяя дидактический материал в
виде карточек на различных этапах урока, мы создаём условия активной
познавательной деятельности, что повышает эффективность урока.
Использование карточек даёт широкий простор возможностям учащихся
и является катализатором их развития.
Вот примеры активного применения карточек на уроках в казахской
школе.
Урок с возможностями использования на уроках методов и приемов из
«Модульной интерактивной технологий обучения в учебном процессе» по
методике М.М. Жанпеисовой.
Урок- соревнование.
Лексическая тема: Наша Родина
Грамматическая тема: Словосочетание
Цель урока: повторение и обобщение полученных знаний о
словосочетании.
Задачи урока: *Уметь находить главное и зависимое слово в
словосочетании
Показать, как связывается главное слово с зависимым.
Практическая работа по карточкам по определению способоб связи :
Содействие умению самостоятельно работать с книгой.
Ход урока:
1. Организационный момент.
2. Обобщение и систематизация знаний по теме:
а)
синтаксис
простого
предложения;
определение
видов
подчинительной связи в словосочетании;
3. Развитие речи с элементами словарной работы.
4. Подведение итогов урока.
5. Домашнее задание
І. Воспроизведение знаний
Работа в группах ПС
а) чтение текстов
1 гр. текст « Байтерек»
Одним из главных сооружений Астаны является Байтерек. По нему
узнают Казахстан во многих странах мира. Он берет начало в древней
легенде.
445
Давным-давно на высокой горе, на границе между царством света и
тьмы, росло дерево жизни Байтерек. У подножия горы простирался
безбрежный океан. Каждый день к вершине этого дерева прилетала сказочная
птица. Она откладывала там золотые яйца. Но каждый вечер к дереву
подкрадывался злой дракон Айдахар и съедал их. Так продолжалось много
веков. Вот славный герой сказок Ер-Тостик убил дракона. Только тогда на
земле воцарился мир и благополучие.
2 гр. текст
«
Астана». Астана – столица Республики Казахстан, центр
Евразии. И это имеет не только географическое значение. Астана, очень
быстро ставшая красивым, развивающим городом, символизирует силу и
мощь Казахстана. Здесь теперь бьётся сердце Казахстана. История Астаны –
это история независимого Казахстана, – сказал Президент нашей республики
Нурсултан Абишевич Назарбаев,- новая столица государства должна была
стать символом перемен...
3 гр. «Самое важное слово» Самое прекрасное слово на свете –
Родина.
У каждого человека есть Родина, и каждый любит ее. Любит место, где
он родился и живет. Любит родные леса и поля, свою зиму и свое лето, свою
весну и свою осень. Без Родины и без своего народа человек не может жить.
Родина – самое важное слово.
Работа над таблицей:
Задания
по
группам
чтение
Перевод
сопост.
Выполнение
заданий по
теме
вопросы план
содержание вывод
І
ІІ
ІІІ
Оценивается по 10 балльной системе
Задания: 1. Группы выразительно читают текст (2 м).
2. Делают сопоставительный перевод (4 м)
Достарыңызбен бөлісу: |