510 млн км² Құрлықтың ауданы – 149,1 млн км² (29%)


Солтүстік Қазақстан экономикалық ауданына сипаттама



Pdf көрінісі
бет102/145
Дата07.03.2023
өлшемі1,52 Mb.
#72350
1   ...   98   99   100   101   102   103   104   105   ...   145
Байланысты:
География. ҰБТ дайындық

Солтүстік Қазақстан экономикалық ауданына сипаттама 
Солтүстік Қазақстан облысы – Петропавл  
Ақмола облысы – Көкшетау 
Қостанай облысы – Қостанай  
Павлодар облысы – Павлодар
Аумағы – 565,3 мың км² 
Халқы – 3 998 008 адам 
Ауданы жөніненБатыс Қазақстан, Оңтүстік Қазақстан экономикалық 
аудандарынан кейін 3 орында 
Темір кен орыны – Қостанай облысында Қашар, Соколов-Сарыбай 
Шөгінді жолмен пайда болған темір кен орындары – Лисаков, Әйет 
Асбест кен орны – Жетіқара
Қоңыр көмір кен орны – Торғай алабы 
Боксит кен орны – Арқалық
Таскөмір кен орны – Екібастұз
Қоңыр көмір кен орны – Майкүбі
Мыс кен орны – Бозшакөл
Ас тұзы кен орындары – Коряков, Тобылжан, Қалқаман
Алтын кен орындары – Ақмола облысында Васильков, Степняк
Ферроқорытпа зауыты – Ақсу 
Глинозем, электролиз, мұнай өңдеу зауыты, пластмасса өнімдері – Павлодар
Шағын литражды қозғалтқыш зауыты – Петропавл
Оттекті тыныс алу аппаратуралары, таразы – Көкшетау  
Ауылшаруашылық машина жасау зауыты – Нұр-Сұлтан
Астық тасымалдайтын вагон – Петропавлда
Подшиптик зауыты – Степногородта 
Кен тасымалдайтын жүк вагондар – Екібастұзда
Оңтүстік Қазақстан экономикалық ауданына сипаттама 
 
Алматы облысы – Талдықорған 
Жамбыл облысы – Тараз 
Қызылорда облысы – Қызылорда 
Түркістан облысы – Түркістан
Аумағы – 712,8 мың км² 
Халқы – 8 806 652 адам. 
Ірі фосфорит кен орындары – Қаратау тау жотасында Жаңатас, Ақсай, Шолақтау 
Ірі полиметалл кен орындары – Ащысай, Мырғалымсай, Байжансай.
Қызылорда облысы минералды ресурстарға бай:
Полиметалл кен орны – Шалқияда 
Уран кен орны – Хорасан, Иірсу, Семізбай
Мұнай кен орны – Құмкөл 
Цемент, гипс қоры мол – Түркістанда  
Аккумулятор зауыты – Талдықорған
Трикотаж, тігін фабрикалары, қант, сыра зауыттары орналасқан қала – Алматы


Трансформатор зауыты – Кентауда 
Төменгі вольтты аппаратура зауыты – Алматыда
Ірі СЭС-тер: 
Іле өзенінде – Қапшағай СЭС-і 
Шарын өзенінде – Мойнақ СЭС-і 
Сырдария өзенінде – Шардара СЭС-і
2018 жылдан бастап электр энергияның 0,5% Жел және Күн стансыларынан 
өндіріледі.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 


3-бөлім
 
Ғалымдардың еңбектері 
№ 
Аты-жөні 
Еңбектері, енгізген терминдері

А.Гумбольд
Салыстыру әдістерін география ғылымына алғаш рет XIX 
ғасырда қолданды. Ол Жер шары қабықтарының 
заңдылықтарын зерттеп, физикалық географияның негізін 
қалады. 

К.Риттер 
Салыстыру әдістерін қолданды. «Табиғат пен адам тарихына 
қатысты жертану», «Жалпы салыстырмалы география», 
«Салыстырмалы жертану туралы идеялар» атты еңбектері 
бар. 

Платон
Салыстыру әдістерінің бірі – баламалау әдісін қолданған. 
Жер шарын адам ағзасына теңеген.

1979 жылы 
Д.Бриклин, 
Б.Фринкстон
Microsoft Excel бағдарламасын ойлап тапқан. 

Н.Ф.Реймерс
Табиғатты пайдалану жолдарын жіктеген

Юджин Одум
Табиғатты тиімді пайдалануды екі жақты мақсатта 
қарастырған. 
- эстетикалық және демалыс сұраныстарының материалдық 
қажеттіліктерін қанағаттандыра алатын қоршаған ортаның 
жай-күйімен қамтамасыз ету; 
- тұтыну мен қалпына келудің тепе-теңдігін сақтай отырып, 
пайдалы 
өсімдіктердің, 
жануарлар 
мен 
түрлі 
материалдардың үздіксіз алу мүмкіндігімен қамтамасыз ету. 

Б. Коммонер
Экологияның негізгі заңдарын түсіндірген. 

1939 жылы 
К.Тролл
«Геоэколгия» терминін алғаш ұсынған.

А.В.Чигаркин
Қазақстан аумағын экологиялық шиеленіс деңгейі бойынша 
экологиялық тұрғыда 5 деңгей мен 47 провинцияға бөлген. 
1994 жылы жасалған Қазақстаннның геоэкологиялық 
картасының авторы. 
10 В.И. Вернадский
Ноосфера туралы ілімнің негізін қалаған академик . 
11 1830 жылы Ампер Кибернетика терминін енгізген. 
12 1948 жылы 
Н.Винер
Кибернетиканың 
негізгі 
қағидаларын 
тұжырымдап, 
кибернетиканың негізін салушы деп есептейді. 
13 Рудольф Челлен
Геосаясат терминінің авторы. 
14 Ф.Ратцель
 
Саяси географияның негізін қалаған және экспансияның 7 
заңын ойлап тапқан. Ғылымға мәдени зоналар, өмір сүру 
кеңістігін ұсынған. 
15 С. Коэннің
«Көпполюстілігі» туралы тұжырым жасап күрделі геосаяси 
үлгісін жасады. Мұнда бүкіл әлем 2 геостратегиялық облыс 
пен шеткі геосаяси аймаққа бөлген. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   98   99   100   101   102   103   104   105   ...   145




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет