8. Жетісу және Тянь-Шандағы үйсіндердің этносаяси құрылымдары

экономйкалық және этно-саясй процестердің заңды қорытындысы.
Қазақ мемлекеттігінің Қазақ хандығы ретінде пай да болуының объектйв ті себептері – 
ұзақ мерзімге созылған қазақ ұлтының қалыптасуымен қатар жүрген үш жүздің 
құрылуы. Көшпелі және отырықшы халықтың экономйкалық, мәденй, қоғамдық-
саясй 
бай ланыстарының нығаюы
, қазақ рулары мен тай паларының этнйкалық 
бірлестігінің құрылуына әсер етті. ?????? 
29. 
Қазақ хандығы кезіндегі билер институты. 

30.
 . 
Қасым хан тұсында хандық аумағының ұлғаюы. 
 
31. 
 
Қазақ хандығының қайта өрлеуі. Хақназар ханның билігі. 
Қасым 
хан қай тыс болған соң
,Қазақ хандығында болған саясй дағдарыс ұзақ жылға 
созылды.Ішкі талас-тартыстар мен сыртқы феодалдық соғыстардың ауыртпалығы Қазақ 
хандығын біршама әлсіретті.Осындай саясй жағынан ыдырай бастаған Қазақ хандығын 
біріктіріп,ай мақтық 
жағынан ұлғай туға 
,мемлекеттің халықаралық жағдай ын нығай туға 
Қасым ханның баласы Хақназар хан зор үлес қосты.Хақназар хан хан тағына 
отырысымен көршілес мемлекеттермен қарым-қатынасты күшей тіп,өз хандығының 
саясй белсенділігін арттыруға көп күш жұмсады. Қазақ Хандығын Хақназар хан 1538—
1580 жылдары бйледі. 
Хақназар хан тұсында 
қазақ хандығы қай та бірігіп дамй түсті. 
Хақназар қазақ хандығын жалпы 42 жыл бйледі.
Хақназар хан таққа отырған соң хандық үкіметтің бйлігін нығай туға және күшей туге 
қажырлы қай рат жұмсады. Өзінен бұрынғы Тахйр хан және Бұй даш хан тұсында 
бытыраңқы жағдай ға түскен Қазақ 
хандығын
 қай та біріктірді. Хақназар хандық құрған 
дәуірде қазақ хандығының сыртқы жағдай ында аса ірі тарйхй оқйғалар орын алды. Бұл 
кезде батыста күшей е түскен орыс мемлекеті шығысқа қарай ірге кеңей тіп 1552 
жылы Қазан хандығын, 1556 жылы Астрахан хандығын басып алды. 
Осы жағдай ға 
бай ланысты
, Еділ мен Жай ық арасында ұлан-бай тақ өңірді мекендеген Ноғай
ордасы ыдырай бастады.Осылай ша, Хақназар хан 1580 жылға дей ін Қазақ хандығының 
батыс пен солтүстіктегі шекараларын қалпына келтіру 
жолында Ноғай Ордасымен
, Сібір 
хандығымен тікелей қатынастарға түсіп, Қырым, Мәскеу бйлеушілерімен бай ланыстар 
орнатады. Оның атақ-даңқы бұрынғы Алтын Орда аумағындағы саясй өмірде өте 
танымал болады.
Хақназар ханның бйлігі тұсында Қазақ хандығының жүргізген саясатының тағы бір 
басты бағыты – оңтүстік және оңтүстік-шығыс бағыт болды. Сырдарйя өзенінің орта 
және төменгі ағысы бой ындағы жерлер мен қалалар Қазақ хандығы өте маңызды рөл 
атқарды. Шаруашылық тұрғыдан алғанда көшпелі қазақ ру-тай паларының қысқы 
жай ылымдары мен қыстаулары Сырдың сол жағалауында болса, Дешті Қыпшақтың 
солтүстік бөлігінде табйғй жазғы жай ылымдар мен жай лаулар орналасты.
Хақназар хан саясат жолында Бұхар 
ханы IIАбдаллахпен дос болып
,өзара көмектесу 

жөнінде «ант беріскен шарт»жасасқан.Хақназар ханның дйпломатйялық шарасы халық 
құптаған тйімді шарасы болған.Нәтйжесінде соғыс қймылдары тоқтап,сауда-саттық 
қатынасы ұлғаяды.Екі ел арасында шаруашылық бай ланыс одан әрі өрістей бастай ды.
Хақназар хан бйлігі кезінде Қазақ хандығының көрші Ресей елімен қарым-қатынасы 
жақсара бастады.1569-1573 жылдары орыс елшісі Семен Мальцев пен Чебуков қазақ 
хандығына елшілік болып келген.Екі мемлекет елшілер арқылы сауда бай ланыс 
қатынастарын орнатады.Себебі Хақназар хан Ресей мен қарым-қатынас жасауда өз әкесі 
Қасым ханның жолын ұстанған.
Хақназар ханды Ташкент маңының бйлеушісі Баба сұлтан өлтіреді.
Хақназар хан бйлік еткен тұс саясй өрлеу кезеңі болып табылады.

жүктеу/скачать 0,5 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: