Жүректің гуморальды реттелуі. Ингибирлеуші эффект

Гуморальды реттеу-қандағы айналымдағы әртүрлі, соның ішінде физиологиялық белсенді 

заттардың әсерінен жүрек қызметінің өзгеруі. 

Жүректің гуморальды реттелуі әртүрлі қосылыстардың көмегімен жүзеге асырылады. 

Сонымен, қандағы калий иондарының артық болуы жүрек жиырылу күшінің төмендеуіне 

және жүрек бұлшықетінің қозғыштығының төмендеуіне әкеледі. Артық кальций иондары, 

керісінше, жүректің күші мен жиілігін арттырады, жүректің өткізгіш жүйесі арқылы 

қозудың таралу жылдамдығын арттырады. Адреналин жүрек соғу жиілігін және күшін 

арттырады, сонымен қатар миокардтың p-адренорецепторларын ынталандыру 

нәтижесінде Коронарлық қан ағымын жақсартады. Тироксин гормоны, 

кортикостероидтар, серотонин жүрекке ұқсас ынталандырушы әсер етеді. Ацетилхолин 

жүрек бұлшықетінің қозғыштығын және оның жиырылу күшін азайтады, ал 

норепинефрин жүрек қызметін ынталандырады. 

Оттегінің жетіспеуі, қан және артық көміртегі диоксиді угнетают сократительную 

белсенділігі миокард.Жүрек қызметін реттеу 

Адамның жүрегі үздіксіз жұмыс істейді, тіпті тыныш өмір салтын ұстанса да, артериялық 

жүйеге күніне 10 тонна, жылына 4000 тонна және өмір бойы 300 000 тонна қан құяды. 

Сонымен қатар, жүрек әрдайым ағзаның қажеттіліктеріне дәл жауап береді, қан 

ағымының қажетті деңгейін үнемі сақтайды. 

Жүрек қызметінің ағзаның өзгеретін қажеттіліктеріне бейімделуі бірқатар реттеуші 

механизмдердің көмегімен жүреді. Олардың кейбіреулері жүректің өзінде орналасқан-бұл 

интракардиальды реттеуші механизмдер. Оларға жасушаішілік реттеу механизмдері, 

жасушааралық өзара әрекеттесуді реттеу және жүйке механизмдері — интракардиальды 

рефлекстер жатады. Жүректен тыс реттеуші механизмдерге жүрек қызметін реттеудің 

экстракардиальды жүйке және гуморальды механизмдері жатады.Жасушаішілік реттеу 

механизмдері жүрекке ағып жатқан қан мөлшеріне сәйкес миокард белсенділігінің 

қарқындылығын өзгертуді қамтамасыз етеді. Бұл механизм "жүрек Заңы" (франк-стерлинг 

заңы) деп аталды: жүректің жиырылу күші (миокард) оның диастоладағы созылу 

дәрежесіне, яғни бұлшықет талшықтарының бастапқы ұзындығына пропорционалды. 

Диастола кезіндегі миокардтың күшті созылуы жүрекке қан ағымының жоғарылауына 

сәйкес келеді. Сонымен қатар, әр миофибрилланың ішінде актин жіптері миозин 

жіптерінің арасындағы алшақтықтан едәуір кеңейеді, яғни резервтік көпірлердің саны 

өсуде, яғни.жиырылу кезінде актин мен миозин жіптерін байланыстыратын актин 

нүктелері. Демек, әр жасуша неғұрлым көп созылса, соғұрлым ол систола кезінде қысқара 

алады. Осы себепті жүрек артериялық жүйеге тамырдан ағып жатқан қан мөлшерін 

сорады. 

Жасушааралық өзара әрекеттесуді реттеу. Миокард жасушаларын байланыстыратын 

кірістіру дискілері әртүрлі құрылымға ие екендігі анықталды. Кірістіру дискілерінің 

кейбір бөліктері таза механикалық функцияны орындайды, ал басқалары кардиомиоцит 

мембранасы арқылы қажетті заттарды тасымалдауды қамтамасыз етеді, басқалары — 

нексус немесе жақын байланыстар, қозуды жасушадан жасушаға өткізеді. Жасушааралық 

өзара әрекеттесудің бұзылуы миокард жасушаларының асинхронды қозуына және жүрек 

аритмиясының пайда болуына әкеледі. 

 

Интракардиальды перифериялық рефлекстер. Жүректе перифериялық рефлекстер деп 

аталады, олардың доғалары орталық жүйке жүйесінде емес, миокардтың интрамуральды 

ганглиясында жабылады. Бұл жүйеге дендриттері миокард талшықтары мен коронарлық 

тамырларда созылу рецепторларын құрайтын афферентті нейрондар, кірістіру және 

эфферентті нейрондар кіреді. Соңғысының аксондары миокардты және коронарлық 

тамырлардың тегіс бұлшықеттерін иннервациялайды. Көрсетілген нейрондық қосылады 

өзара синоптическими байланыстар құра отырып, внутрисердечные рефлекторлық доға. 

жүктеу/скачать 3,06 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: