46
ІІ БӚЛІМ
«ӘДЕБИЕТТІ ОҚЫТУ ӘДІСТЕМЕСІНІҢ» МАЗМҦНЫ МЕН
ҚҦРЫЛЫСЫ, ӘДЕБИЕТ САБАҒЫ
ІІ. 1. ӘДЕБИЕТ САБАҒЫН ЖОСПАРЛАУ: ӘДЕБИЕТ ПӘНІНЕН
КҤНТІЗБЕЛІК ЖОСПАР ЖӘНЕ САБАҚ ЖОСПАРЛАРЫ
САБАҚ ЖІКТЕМЕСІ
1.Жоспарлау ұғымы.
2.Сабақ жоспарларының түрлері.
3.Күнтізбелік жоспарды түзудің басты ұстанымдары.
4.Сабақ жіктемесі.
5.Оқытудың жаңа технологияларына негізделген сабақ жобалары.
Жоспарлау ұғымы. Әдебиет сабағы жоспарлау
мәселесін қарастыр-
ғанда бірнеше сұрақ туындайды. Олар: Жоспарлау дегеніміз не? Жоспарлау
сабақ үдерісінің белгілі бір уақыт кезеңіне қатысты оқу әрекеті ме? Әдебиет
сабағын жоспарлаудың ӛзге пәндерге қарағанда қандай да бір ӛзіндік
ерекшелігі бар ма?
Әдетте жоспарлау деген ұғым мақсат-мүдде ұғымдарымен туыстас
деген ой туындататыны анық. Мақсат алдағы іс-әрекеттерге меңзейді. Себебі
екеуі де алдағы уақыт кеңістігіне тәуелді. Олай болса, сабақты жоспарлаудың
ӛзіндік ерекшеліктері неде? Жоспарлау үшін
қандай оқу әрекеттерін
үйлестіру қажет деген сұрақ туындайды. Мақсат пен мүдде қол жеткізетін
түпкілікті нәтиже ұғымына қатысты кӛрінсе, жоспарлау сол мақсат
жолындағы іс-әрекеттерге саяды.
Ал сабақты жоспарлауда оқу-әрекеттерін ойластыру және қажетке сай
үйлестіру, әдістемелік шеберлік қажеттігі байқалады.
Сабақты жоспарлауға түсіндірме сӛздіктің
беретін анықтамасы
мынадай: «Сабақты жоспарлау – нақты оқу уақыты барысында оқытушы мен
оқушы әрекеттесулерін құрастыру. Негізі оқытушының оқу-тәрбие іс-
әрекетінің және оқушылардың оқу материалының мазмұнын меңгеруі, дамуы
және тәрбиеленуі бойынша оқушылардың оқу-танымдық іс-әрекетінің
мақсаттары, міндеттері,
ұстанымдары, әдістері және мазмұны болып
табылады. Сабақ жоспары конспект түрінде жүзеге асады. Сабақ
конспектісінің құрамына тақырыптың аты,
сабақтың міндеттері, кезеңдері,
құрал-жабдықтар, әрбір кезеңдегі оқушыларға арналған тапсырмалар,
тапсырмаларды орындау алгоритмдері, мұғалім сӛзінің үзінділері
немесе
жаңа материалдың толық мәтіні енеді» делінген
1
. Жоспар-конспектіге
енетіндер ретінде тақырыпты,
сабақтың міндеттерін, сабақ кезеңдерін,
оқушыларға арналған тапсырмаларды нұсқайды.
Бұл айтылғандардан сабақтың жоспарлы жүйесі оқу әрекетін, оқу
материалын және оқу мазмұнын қамтитынын аңғарамыз. Ал жоспарлау
1
Қазақ тілінің түсіндірме сӛздігі. Астана, 2011 ж.
47
ұғымы мұнан да кеңірек. Жоспарлаудың ӛзін кең ұғымда, яғни жалпы білім
беретін мектептерде әдебиет пәнін оқытуды
жоспарлау ұғымында және
белгілі тақырып кӛлемінде оқыту мақсатында қарастыруға болады. Бұл екі
ұғым да бір-бірімен іліктес. Жалпы білім беретін оқу пәндерінің қайсысын
болсын жоспарлау ең әуелі Қазақстан Республикасының білім беру рефор-
масы аясында жүзеге асырылады. Мемлекеттік
жоспарлау білім тұжырым-
дамасына, оның негізінде жасалатын «Қазақстан Республикасы жалпы орта
білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына» сәйкес жүзеге
асырылады. Жалпыға міндетті білім стандарты негізінде әрбір оқу пәніне
бағдарлама түзіледі. Қазақ әдебиеті пәніне арналған бағдарлама әдебиеттің
ӛзіндік ерекшеліктеріне, тақырыптардың мазмұнына сәйкес құрылады.
Достарыңызбен бөлісу: