4.2 Архитектура және құрылыс саласында САПР түрлері. Мақсаты бойынша жобаның түрлі аспектілерін (қабаттарын) қамтамасыз ететін CAПР немесе CAПРдың шағын жүйелерін ажыратуға болады. Осылайша, CAE / CAD / CAM жүйелері САПР жүйесінде пайда болады.
Ауқымы бойынша САПРда жекелеген бағдарламалық және әдістемелік кешендер (ӘК) бар, мысалы, соңғы элементтер әдісіне (СЭӘ) сәйкес өнімнің беріктігін талдау кешені; бағдарламалық қамтамасыз ету ғана емес, сондай-ақ техникалық қолдау көрсететін бірегей архитектуралық жүйелер.
Шағын базалық жүйенің сипаттамасы бойынша келесідей ажыратуға болады:
Компьютерлік графика кіші және геометриялық модельдеу негізіндегі САПР. Бұл САПР жүйесі негізгі жобалау процедурасы жобаланған, яғни, жобалауға бағытталған. кеңістіктік пішіндерді және объектілердің салыстырмалы позицияларын анықтау. Сондықтан CAПР жүйелерінің көпшілігінде графикалық ядро негізінде салынған жобалау саласын қамтылады.
CAПР негізіндегі дерекқор. Олар қарапайым математикалық есептермен деректердің үлкен көлемі өңделетін қолданбаларына бағытталған. Мұндай САПР жүйесі негізінен техникалық және экономикалық қосымшаларда, мысалы, бизнес-жоспарларды құрастырғанда, сонымен қатар автоматтандыру жүйелеріндегі басқару панелдері сияқты объектілерді жобалау кезінде де кездеседі.
Арнайы бағдарламалар пакетіне негізделген САПР. Негізінде олар автономды түрде қолданылатын бағдарламалық-әдістемелік кешендер, мысалы, өндірістік процестерді имитациялық модельдеу, соңғы элемент әдісімен беріктікті есептеу, автоматты басқару жүйелерін синтездеу және талдау және т.б. Мұндайда САПР жүйелеріне CAE жүйелері жиі кіреді. MathCAD сияқты математикалық пакеттерді мысал ретінде қарастыра аламаыз.
Алдыңғы түрлердің кіші жүйелерінен тұратын кешенді (біріктірілген) CAПР жүйесі. Кешенді CAПР жүйелерінің типтік мысалдарына CAE / CAD / CAM жүйесін жатқызамыз.
4.3 Ақпараттық жүйе(АЖ) әдіснамаларының негіздері (САПР) Қазіргі уақытта ақпараттық жүйелерді құрудың жаңа әдістемесін қалыптастыру қажет.
Осы әдіснаманың мақсаты АЖ-ні жобалау үдерісін реттеу және осы процестің талаптарын даму үдерісінің сипаттамаларына сәйкестігін қамтамасыз ету үшін басқаруды қамтамасыз ету болып табылады.
Әдіснаманы жүзеге асыру ақпараттық процестің толық және нақты сипаттамасына, сондай-ақ ақпараттық жүйелерді құрудың заманауи әдістерін жобалаудан бастап іске асыруға дейінгі ақпараттық жүйені құру үдерісінің күрделілігін төмендетуге әкелуі тиіс.
Автоматтандырылған жүйелердің (CAПР) әдістемесі мен құрастыру құралы біріктірілген корпоративтік жүйені, автоматтандырылған басқарудың жекелеген жүйелерін, автоматтандырылған жүйелердің бағдарламалық-әдістемелік кешендерін және компоненттерін құруға сәйкес келетін үш негізгі деңгейге бөлінеді.
АЖ модельдеудің әртүрлі әдістерінің негізі дерексіз санаттарды дәйекті детализация қағидаттарында жатыр. Әдетте, модельдер үш деңгейде: сыртқы деңгейде (талаптарды анықтау), тұжырымдамалық деңгейде (талаптарды көрсету) және ішкі деңгейде (талаптарды орындау) қалыптасады.
Мәселен, сыртқы деңгейдегі модель жүйенің не істеуі керек дегенсұраққа жауап береді, яғни жүйенің негізгі компоненттерінің құрамын : нысандар, функциялар, оқиғалар, ұйымдық бірліктер және техникалық құралдар анықтайды.
Тұжырымдамалық деңгейде модель жобаланған жүйенің жұмыс істеуі туралы сұраққа жауап береді. Басқаша айтқанда, сол және әр түрлі типтегі жүйелік компоненттердің өзара әрекеттесу сипаты анықталады.
Ішкі деңгейдегі модель мынадай сұраққа жауап береді: «Бағдарламалық және аппараттық құралдармен жүйенің талаптары орындалуы мүмкін бе?»
АЖ өмірлік циклі тұрғысынан сипатталған модельдер сәйкесінше, логикалық (техникалық) және физикалық (жұмыс) жобалау сияқты кезеңдеріне негізделген.
Күрделі ақпараттық жүйелердің (CAПР, ERP, геоақпараттық жүйелер және т.б.) әр класы үшін бағдарламалық қамтамасыз етудегі жүйелерді әзірлеуге маманданған фирмалар бар. Олардың көбісі негізгі технологиялардың біріне негізделген, CAПР-жүйелерін құруға өз көзқарастарын енгізеді және үшінші тарап компанияларынан қосымшалар мен толықтырулармен жүйенің толық жеткізушісі немесе ашықтығы мен кеңейтілген стратегиясын ұстанады.
Қызметтің екі бағыты АЖ-ны жобалаумен тікелей байланысты:
Арнайы даму құралдарын пайдалана отырып дайын бағдарламалық және аппараттық компоненттер негізінде кәсіпорындардың (салалардың) АЖ-сін нақты жобалау;
Көптеген ақпараттық жүйелерді әзірлеуде қайталанатын, пайдалануға бағытталған АЖ-нің аталған компоненттерін және құралдарын жобалау.
Бірінші бағыттың мәні «жүйелік интеграция» деген сөзбен түсіндіріледі. Ақпараттық жүйелерді әзірлеуші жүйелік инженер маманы болуы керек, халықаралық стандарттар, ақпараттық технологиялар мен бағдарламалық өнімдердің жай-күйі мен даму үрдістері, меншікті қосымшаларды әзірлеу құралдары (CASE құралдары) және тиісті пәндік мамандармен бірлесіп қолданудың автоматтандырылған процестерін қабылдау және талдау үшін дайын болуы керек. АЖ-жобаларды жобалауға маманданған бірқатар фирмалар бар(мысалы, Price Waterhouse, Jet Info, Consistent Software и др.) Екінші бағыт АЖ-функцияларды - модельдерді, әдістерді, алгоритмдерді, жүйелік инженерияны білуге негізделген бағдарламалар, жобалау шешімдерін талдау және синтездеу әдістері, бағдарламалау технологиялары, операциялық жүйелер және т.б. әдістерді енгізу үшін математикалық қамтамасыз етуді дамытуға қатысады.
CAПР жүйесі мен CAПР жүйесінің құрамдас бөліктері де күрделі жүйелер болып табылады және оларды жобалау кезінде, жобалаудың жоғарғы жағын пайдалану керек. Төменгі жобаның нақты іске асуы спиральды даму моделіне (мысалы, бағдарламалық қамтамасыз етуге) әкеледі, спиральдың әр бұрышында алдыңғы деңгейдегі блоктар егжей-тегжейлі, кері пікірлер пайдаланылады (балама - жүйенің бөліктерін жүйелі түрде іске асыруға байланысты каскадтық модель деп аталады).