А. Р. Рустенов, Н. Ж. Елеугалиева генетика практикумы


Гибридиологиялық талдаудан алынған мәліметтерді өңдеу



Pdf көрінісі
бет35/159
Дата23.10.2022
өлшемі4,96 Mb.
#45023
түріПрактикум
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   159
2.5. Гибридиологиялық талдаудан алынған мәліметтерді өңдеу 
 
Жұмыстың мақсаты: Түрлі үлестірімдер жиіліктері айырмашылығының 
сенімділігін бағалау арқылы қорытынды шығару 
Қысқаша мағлұмат
F
2
будандарының ажыраулары (3:1, 9:3:3:1 и т. б.) тек қана келесі 
жағдайларда болады: 
- гибридтерге теңдей мүмкіндік болғанда гаметалардың барлық типтері 
құрылады; 
- ұрықтануда гаматалардың теңдей қосылуға мүмкіндіктер сақталғанда; 
- барлық генотипті зиготалардың өміршеңдігіне теңдей мүмкіндіктерді 
туғызғанда;
- ағзаның даму жағдайына байланыссыз белгінің толық шығуына 
мүмкіндік болғанда.
Осы көрсетілген жағдайлар сақталмаса, ажырау көрсеткіштері де өзгереді. 


54 
Жоғарыда келтірілгендер ажырау элементтерін кездейсоқ соқтырады, сондықтан 
оларды талдауда арнайы математикалық әдістерді қолданып шешуге болады: 
1. Ажырау теориялық күтімділіктен (3:1, 1:1, 9:3:3:1 и т. б.) алшақтағаны 
кездейсоқ емес, оның шығуы заңдылық, өйткені ажырауды бұзуға (мысалға, 
зиготаның өлімге душар болуы генотипіне байланысты) себепті әсерлер болған;
2. Ажыраудың теориялық күтімділіктен алшақтағаны кездейсоқтық және оның 
себептері де бар, мысалға, талдаушы материалдардың көлемдері мүлдем аз. 
Тұқым қуалаушылық белгіні зерттегенде нақты мәліметтер алынады 
(Q). Олар әр фенотиптік класстардағы өсімдіктер (дәндері, түстері, жануарлар 
сандары және т.с.с. Олар әрдайым теориялық күтімділік үлестерімдеріне (q) 
сәйкес бола бермейді, өйткені тұқым қуалау заңдылықтары теориялық 
үлестірімдердің 
шығуына, 
мейоздағы 
хромосомалардың 
түрліше 
ажырауларына, кездейсоқ әр түрлі гаметалардың құрылуына, гаметалардың 
ұрықтану барысында теңдей кездесу мүмкіндіктеріне негізделінген. Осыларға 
байланысты теориялық күтілген ажыраулар (d) шықпастан, гибридтер 
сандарында ауытқулар алынғанын арнайы фенотиптіктік класстарды құрғанда 
көруге болады.
Теориялық күтілген жорамал мен нақты алынған материалдардың 
айырмашылықтарының шығуының негізгі себебі, талдауға жинастырылған 
гибридтер көрсеткіштерінің аздығына байланысты. 
Нақты алынған материалдар мен теориялық жорамалды салыстыру үшін 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   159




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет