А с т а н а, 2016 Назарбаев Зияткерлік мектептері
жүктеу/скачать 3,52 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 1 тоқсан - 9 апта Ұзақ мерзімді жоспардың бөлімі
- 3 бөлім 6 бөлімше 27
- Бөлім Оқу бағдарлама сы бойынша бөлімшелер Оқу мақсаты
- Бөлім Бүтін көрсеткішті дәреже
- Ойлау дағдыларының деңгейлері
- Орындау мерзімі
- Бағалау критерийлері Дескрипторлар Балл Оқушы
- Барлық балл саны 7
бөлім/ортақ тақырыптар бойынша жиынтық бағалауды өткізудің тапсырмалар үлгілері берілген. Бөлім/ортақ тақырыптар бойынша жиынтық
бағалаудың әдістерін, тапсырмаларын
Зияткерлік мектептердің
мұғалімдері өз бетінше анықтайды, құрастырады.
5 .2.1.1 Бөлім/ортақ тақырыптар бойынша жиынтық бағалауды жоспарлау және ұйымдастыру
тақырыптар бойынша
жиынтық бағалауды ұйымдастыру, жоспарлау критериалды
бағалау ережесіне сәйкес өткізіледі. Бөлім/ортақ тақырыптар бойынша жиынтық бағалаудың рәсімдер
саны жиынтық бағалауға қатысты әдістемелік ұсыныста берілген:
• жаратылыстану - ғылыми пәндер – бөлім бойынша;
•
әлеуметтік - гуманитарлық пәндер – ортақ тақырыптар бойынша;
•
тілдік пәндер – сөйлеу әрекетінің түрлері бойынша: тыңдалым мен
айтылым, оқылым мен
жазылым бойынша анықталады.
Оқу бағдарламасында көрсетілген оқу мақсаттары өтілген бөлім немесе ортақ тақырыптар бойынша жиынтық бағалаудың рәсімдер мазмұнын анықтауға мүмкіндік
береді. Бөлім немесе ортақ тақырыптардағы бағалауға жататын оқу мақсаттарының саны ( 4- кесте) пәндерге байланысты әр түрлі болуы мүмкін.
4- кесте. «Математика» пәнінен бөлім бойынша мысал, 7- сынып
- 9 апта Ұзақ мерзімді жоспардың бөлімі Бағдарламаның бөлімшелері Мақсаттар саны Мәтінді есептерді математикалық модельдеу
Мәтінді есептер 4 Бүтін көрсеткішті дәреже Натурал көрсеткішті дәреже
18
Бүтін көрсеткішті дәреже
Тізбектер . Дәрежелерден тұратын тізбектер
Санның стандарт түрі Модуль таңбасы бар сызықтық теңдеулер мен теңсіздіктер
Модуль таңбасы бар сызықтық теңдеулер мен теңсіздіктер
5 3 бөлім 6 бөлімше 27
21
Мысалы
, математика бойынша 7- сыныптың ұзақ мерзімді жоспарында 1 - тоқсанда 3 бөлім берілген: « Мәтінді есептерді математикалық модельдеу », «
Бүтін көрсеткішті дәреже », «
Модуль таңбасы бар сызықтық теңдеулер мен теңсіздіктер ». Оқу
мақсаттарының саны әр бөлімде әр түрлі : бірінші бөлімде – 4, екінші
бөлімде – 18
, үшінші бөлімде – 5.
Сәйкесінше математикадан бөлім бойынша жиынтық бағалау 1 - тоқсанда әр бөлімді меңгеруді аяқтаған кезде үш рет өткізіледі.
Оқу бағарламасының бөлімі/ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалау тапсырмаларын құрастыру кезінде мұғалім жиынтық бағалауға қатысты әдістемелік ұсыныста көрсетілген үлгілерді қолдануына болады. Одан басқа, мұғалімге келесі алгоритмдерге сәйкес өз бетінше бағалау құралдарын құрастыру ұсынылады ( 6- сурет)
: 1)
оқу бағдарламасы, бөлім/ортақ тақырыптар бойынша оқу мақсаттарын меңгеру ; 2)
жиынтық бағалауда тексерілетін оқу мақсаттарына сәйкес бағалау критерийлерін анықтау, ойлау дағдыларының деңгейлерімен сәйкестендіру;
3) ойлау дағдыларының деңгейлеріне сәйкес келетін тексерілетін критерийлердің, оқу мақсаттарының мазмұнын қамтитын бір немесе бірнеше тапсырмалар дайындау;
4) әр
тапсырмаға дескрипторлар құрастыру , балдарын жазу ; 5)
оқушыларға, олардың ата - аналарына жиынтық бағалау нәтижелерін ұсыну үшін бөлім/ортақ тақырыптар бойынша жиынтық бағалауға рубрикалар құрастыру (бағалау критерийлерінің деңгейлерге сәйкестігін сипаттау ).
6- сурет
. Бөлім/ортақ тақырыптар бойынша жиынтық бағалаудың тапсырмаларын құрастыру алгоритмі
Бөлім Оқу мақсаттары
Ойлау дағдыларының деңгейлері
Бағалау критерийлері
Түрлі деңгейдегі тапсырмалар
Дескрипторлар, балдар Рубрикалар
22
Осылайша мұғалім бөлім немесе ортақ тақырыптар бойынша жиынтық бағалауды жоспарлау кезінде оқу мақсаттарының негізгілерін көрсететін, ойлау дағдыларының деңгейлеріне сәйкес екенін белгілейтін бағалау критерийлерін анықтайды. Мысалы , 7-
сыныптағы математика бойынша « Геометриялық фигуралар » бөлімінде негізгі 5
оқу мақсаты белгіленген : 1)
бүтін көрсеткішті дәреженің анықтамасын және қасиеттерін біледі
; 2)
бүтін көрсеткішті дәреженің қасиеттерін сандық өрнектің; мәнін табуда қолданады ; 3)
сандарды стандарт түрде жаза алады және олармен арифметикалық амалдар орындай алады ; 4)
дәрежесі бар
тізбектердің заңдылықтарын анықтайды және жетіспейтін мүшелерін табады;
5) сызықтық өлшемдерін өзгерткенде шаршының ауданы және кубтың көлемі қалай өзгеретінін бағалайды . Жоғарыда аталған оқу мақсаттарының бағалау критерийлері 5 - кестеде көрсетілген.
5-
. « Бүтін көрсеткішті дәреже » бөліміндегі оқу мақсаттарына бағалау критерийлері бойынша мысал
Бөлім Оқу бағдарлама сы бойынша бөлімшелер Оқу мақсаты Бағалау критерийі Ойлау дағдыларының деңгейі Оқушы Бүтін
көрсеткішті дәреже
Натурал
көрсеткішті дәреже
Сызықтық өлшемдерін өзгерткенде шаршының ауданы және
кубтың көлемі қалай өзгеретінін бағалайды
Фигуралардың сызықтық өлшемдерінің өзгеруіне қарай аудан мен көлемнің қалай өзгеретінін зерттейді.
Бағалау
Бүтін көрсеткішті дәреже
көрсеткішті дәреженің анықтамасын және қасиеттерін біледі;
Санды бүтін көрсеткішті дәреже түрінде
ұсынады.
Білу және түсіну бүтін
көрсеткішті дәреженің қасиеттерін сандық өрнектің; мәнін табуда қолданады
Дәреженің қасиеттерін қолдана отырып,
көрсеткіш дәреженің мәнін анықтайды.
Қолдану
Тізбектер. Дәрежелерден тұратын тізбектер
дәреже көрсеткіші нөлге тең өрнектің негізіндегі айнымалылардың мүмкін мәндерін анықтайды
Тізбектердің заңдылығын анықтайды, оны ізделіп отырған мүшелерді табу үшін қолданады.
Синтез
Санның стандарт түрі
жаза алады
және олармен арифметикалық амалдар орындай алады
Сандарды стандарт түрде дұрыс жазады, стандартты түрде
жазылған сандармен арифметикалық амалдар орындайды.
Қолдану
23
Бөлім / ортақ
тақырыптар
бойынша
жиынтық
бағалау
- бұл
белгілі
бір
материалды
меңгеруді аяқтаған
кездегі
оқу
жетістігін
бағалау
. Аталған
бағалауды
сабақ
үстінде
15-20 минут
уақытты
алатындай
мерзімде
ұйымдастыру
ұсынылады . Бөлім
/ ортақ
тақырыптар
бойынша
жиынтық
бағалаудың
мысалы
6- кестеде берілген
.
6- кесте . «
Математика » пәнінен бөлім бойынша жиынтық бағалаудың үлгісі, 7- сынып
Бүтін көрсеткішті дәреже
7.2.1.2
Бүтін көрсеткішті дәреженің анықтамасын және қасиеттерін біледі.
7.2.3.3 Дәрежесі бар тізбектердің заңдылықтарын анықтайды және жетіспейтін мүшелерін табады.
деңгейлері Қолдану
Анализ
Бағалау критерийлері Оқушы •
Дәреженің қасиетін қолдана отырып, көрсеткіш дәрежесінің мәнін анықтайды.
•
Тізбектердің заңдылығын анықтап табады. Жетіспейтін мүшелерін анықтау үшін жалпы мүшелердің тізбектік формуласын қолданады.
1
1- тапсырма ( )
. ; ; 15 3 4 2 17
c b b b a a a m k n = = ÷ = ⋅ екені белгілі. n, k, m мәндері неге тең ?
2- тапсырма
2, 5, 10, 17… сандарының
тізбектері үшін
А ) жалпы
мүшелердің тізбектік
формуласын жазыңыз
және
заңдылығын
анықтаңыз ; Б ) 26 саны
аталған тізбектің
мүшесі
бола
ала
ма , анықтаңыз ; В ) тізбектің
оныншы
мүшесін
табыңыз
. Бағалау критерийлері Дескрипторлар Балл Оқушы Дәреженің қасиетін қолдана отырып, көрсеткіш дәрежесінің мәнін анықтайды.
ізделіп
отырған
мәнді
табу
үшін
дәреженің
қасиетін
қолданады ; 1
мәнін табады ; 1
мәнін табады ; 1
мәнін табады ; 1 Тізбектердің заңдылығын анықтап табады. Жетіспейтін мүшелерін анықтау үшін жалпы мүшелердің тізбектік формуласын қолданады.
дәрежесі
бар
тізбектердің
заңдылықтарын табады
және
формулаларды
жазады
; 1 Аталған тізбектерге санның қатыстылығын тексереді; 1 Тізбектердің ізделіп отырған мүшесін табады. 1
саны 7
24
5.2.1.2
Бөлім / ортақ тақырыптар
бойынша
жиынтық
бағалау
нәтижелерінің
талдауы
Мұғалімге
бөлім
/ ортақ
тақырыптар
бойынша
жиынтық
бағалаудың
нәтижелеріне талдау
жүргізу
ұсынылады . Аталған
талдау
оқушыларға
кері
байланыс
беруге
, сыныптың
оқу
жетістігі
деңгейін
анықтауға
мүмкіндік береді
. Бұдан
басқа
мұғалім
қажет
болған
жағдайда
қалыптастырушы , жиынтық
бағалау
рәсімдерінің
алдағы
уақыттағы
әдістерін , тапсырмаларды , сабақ
жоспарларын
қайта
қарауына
болады
. Оқушылардың
оқу
жетістігі
деңгейлерінің жалпы
сипаты
7- кестеде
көрсетілген .
7- кесте . Оқушылардың
оқу деңгейлерінің сипаты
Төмен деңгей
• пәндік
терминдер
мен
ұғымдар
бойынша
қарапайым
білімін
және
түсінігін
көрсетеді ; •
жай
тапсырмаларды орындайды
және
тікелей
нұсқаулықтарға
сай
орындау
рәсімдеріне
ілеседі
; •
ақпаратты
ұсынудың әр
түрлі
формаларының ( кестелер
, графиктер
және
диаграммалар ) негізінде жай
қорытынды
қалыптастырады ; •
жай тапсырмалардағы үлгілерді ажыратады . Орта деңгей
• пәндік
терминдер
мен
ұғымдар
бойынша
жеткілікті
білімін
және
түсінігін
көрсетеді ; •
әдеттегі
тапсырмаларды орындайды , таныс
және
кейбір
таныс
емес
жағдайларда
білімін
сәтті
түрде
қолданады ; •
ақпаратты
жалпылайды және
ішінара
негіздей
отырып
қорытынды
жасайды
, алынған
нәтижелерге
қатысты
аргументтерді
келтіре
алады
; •
әдеттегі
тапсырмалардағы үлгілерді
ажыратады , шешудің
стандартты
жолдарын
ұсынады
және
қолданады ; •
тапсырмалардың
бекітілген жиынын
шешу
үшін
оқу
бағдарламасының
басқа
өрістерінен
білімін
, дағдыларын
кіріктіреді . Жоғары
деңгей
• пәндік
терминдер
мен
ұғымдар
бойынша
терең
білімін
және
түсінігін
көрсетеді ; •
қиын
тапсырмаларды орындайды
және
кең
өрістегі
жағдайларда
білімін
сәтті
түрде
қолданады ; •
әр
түрлі дереккөздерден
алынған
ақпаратты
жалпылайды және
толық
негіздей
отырып
қорытынды
жасайды
, алынған
нәтижелерге
қатысты
логикалық
бірізді
аргументтерді
келтіре
алады
; •
қиын
тапсырмалардағы үлгілерді
ажыратады , шешудің
баламалы
және
стандартты
емес
жолдарын
ұсынады
және
қолданады ; •
тапсырмалардың
кең өрісін
шешу
үшін
оқу
бағдарламасының
басқа
өрістерінен
білімін
, дағдыларын
кіріктіреді , әр
түрлі
стратегияларды қолданады , алынған
нәтижелердің
маңыздылығын және
негізділігін
бағалайды .
Бөлім /
тақырыптар
бойынша
жиынтық
бағалауда
орындалған жұмыстардың
нәтижелері оқушыларға
түсінікті болып
, одан
әрі
оқуға
25
ынталандыруы
қажет
. Кері
байланыс
оқушылардың
оқу
жетістігінің
жеткен
деңгейі
туралы
ақпараттардан
тұруы
керек
. Аталған
ақпарат
рубрика түрінде беріледі (5- қосымша
). Рубрика
бөлім
/ ортақ
тақырыптар
бойынша
жиынтық
бағалаудың
әр
рәсімі
үшін құрастырылады , ол әр
критерий
аясындағы
оқу
жетістігі
деңгейін
көрсетеді . Жиынтық
бағалаудың
әдістемелік ұсынысының
бөлім
/ ортақ
тақырыптар
бойынша
жиынтық
бағалаудың
тапсырмалар үлгілерінде
құрастырылған рубрикалар
көрсетілген . Оқушыларды
бөлім
/ ортақ
тақырыптар
бойынша
жиынтық
бағалау
нәтижелерімен
таныстыру кезінде
оқушылардың
жұмыстары , олардың
рубрикада
белгіленген оқу
жетістігі
деңгейлерін қоса
ұсыну
қажет
. Рубрикалар
үлгілері
7- суретте
берілген
.
7- сурет. Математикадан бөлім бойынша жиынтық бағалау нәтижесінің рубрикалар үлгісі
Рубрика әр бөлім/ортақ тақырыптар бойынша жиынтық бағалау рәсімдеріне құрастырылады, әр критерий аясындағы оқу жетістігінің
26 |