Абай атындағы Қазақ
жүктеу/скачать 5,18 Mb. Pdf көрінісі
|
| Вестник КазНПУ имени Абая, Серия «Педагогические науки», №4 (52), 2016 г.
154 ІV. Шығармашылық кезең 1) жоғары дəрежедегі түсіну мен қабылдау деңгейі 2) шығармашылық деңгейі І кезең: мəтінді оқу барысында кездесетін тілдік жəне стилистикалық қиындықтардың алдын алу, мəтіннің мазмұнына кіріспе жасау. ІІ кезең: мақаланы немесе мəтінді дауыстап не іштей оқу, жалпы мазмұнын түсіну немесе белгілі бір ақпарат алу мақсатында оқу. ІІІ кезең: бұл кезеңде оқытушы студенттердің мəтінді оқып түсінгенін тексеріп, пайда болған қиындықтарды шешу мақсатын көздейді. ІV кезең: шығармашылық кезең 1) жоғары дəрежедегі түсіну мен қабылдау деңгейі студенттердің танымдық жəне мəселелерді шеше алу қабілеттерін дамытуға жəне мəтіннің тілдік жəне стилистикалық ерекшеліктеріне талдау жасай алуына септігін тигізеді. 2) шығармашылық деңгей маңызды болып саналады, себебі бұл студент тұлғасының, оның эмоциясының, қиялының, ойлауының шығармашылық деңгейде дамуына мүмкіндік жасайды. Мəтінмен жұмыс жасауды үш кезеңге бөліп қарастырамыз. Мəтін оқу алдындағы кезең. Бұл кезеңнің мақсаты оқуға қатысты тапсырмаларды анықтау, сту- денттердің қызығушылығын ояту, тілдік жəне сөйлеу қиындықтарының деңгейін қысқарту. Жаттығулар жəне тапсырмалар: - тақырыппен жұмыс – тақырып бойынша студенттерден мəтінде қандай мəселе жайлы айтылғанын анықтауды, тірек сөздерді жəне сөз тіркестерін табуды сұрау; - берілген сурет, кескіндемелерге қарап мəтін не жайлы екенін болжау; - жаңа сөздермен таныстырып, немесе мəтіннің бірінші бөлігін оқытып, мəтінге байланысты сұрақтарды қарап, соның негізінде мəтін мазмұнын анықтау. Мəтін оқу кезіндегі кезең. Бұл кезеңнің мақсаты түрлі тілдік жəне сөйлеу дағдыларының қалып- тасу деңгейін бақылау. Жаттығулар жəне тапсырмалар: - берілген сұрақтарға жауап беру; - сөйлемдердің дұрыс/бұрыстығын анықтау (True/False); - əр бөлікке сəйкес тақырып қою; - мəтінде қалып қойған сөйлем немесе сөздерді дұрыс орнына қою; - белгілі бір сөз, сөз тіркестері, грамматикалық құрылыммен берілген сөйлемдерді табу; - берілген контекст бойынша сөздердің мағынасын, аудармасын табу. Мəтін оқудан кейінгі кезең. Бұл кезеңнің мақсаты мəтінде берілген жағдайды тілдік, сөйлеу, жазу дағдыларын дамытуда тірек ретінде қолдану. Жаттығулар жəне тапсырмалар: - оқығанына қатысты өз ойын білдіру; - дəлелдеу; - сипаттау; - мəтіннің жоспарын құру; - мəтін мазмұнын қысқаша баяндау. Соңғы шығармашылық кезеңде студенттер бірегей шығарма, эссе жазады немесе презентация жасайды. Бұл студенттердің өздік жұмыс жасауына үлкен мүмкіндік туғызады. Бұдан бөлек оларға үйде жеке оқуға мəтіндер, кітаптар тапсырмаға беріледі. Студенттер мəтін оқу барысында сөздікпен жұмыс жасайды, таныс емес сөздердің мағынасын ашуға тырысады. Мəтін мазмұнын баяндауда белгілі жоспарды сақтау ұсынылады. Бұл үшін оларға келесі клише көмек береді. Кіріспе: The text is headlined/entitled….. It was written by ….. and was published in ….. Мақала/мəтіннің негізгі мазмұнын анықтау: This text … highlights/raises the problem of ….. comments on ….. centres its attention on ….. deals with the problem of ….. Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №4(52), 2016 ж. 155 In the centre of attention is the (current) situation with ….. Мақала/мəтіннің толық мазмұнын айту: The text makes two (three) key/main points: The first one is concerned with ….. The other ….. According to the text ….. The text stresses/emphasizes/points out that ….. Мақала/мəтін авторының ойы/қорытындысы: The author makes it clear that ….. criticizes/welcomes ….. The author concludes by pointing out/emphasizing that ….. Студенттің мақала/мəтін жайлы ойы: As for my opinion on the problem, I am convinced that ….. In addition I’d like to say that ….. To sum it up, it may be said that ….. Осылайша оқытушының мəтін оқуды ұйымдастыру барысында студенттерді мəтін оқуда мəтінге ақпарат алу көзі ретінде қарап, мамандыққа байланысты мəтіндерді еш кедергісіз оқуға үйрету, сонымен қатар кəсіби-бағытта қарым-қатынас жасау дағдысын қалыптастыру басты мақсаты болуы қажет. 1 Лингвистический энциклопедический словарь. Главный редактор: В.Н. Ярцева. - М.: Советская энциклопедия, 1990. 2 Азимов Э.Г., Щукин А.Н. Словарь методических терминов. Теория и практика преподавания языков. - СПб., 1999. – 472 б. 3 Майтла К. Составление двуязычных тезаурусов. – Таллин: Эст. науч. – исслед.ин-т науч.-техн. информации и техн.-экон. исследований, 1972. – 38 б. 4 Дридзе Т.М. Текстовая деятельность в структуре социальной коммуникации. – М.: Наука, 1984. – 268 б. 5 Вотинов В.А. Немецкий язык. Оригинальный курс за 12 занятий. – М.: Поликом-сервис, 1991. – 3 б. жүктеу/скачать 5,18 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|