Эпикалық, лирикалық, романтикалық, реалистік, т.б. Қазақ әдебиетіндегі поэманың алғашқы нұсқаларына жатады: Батырлар жыры. Әдеби шығарма кейіпкерінің бейнесін жасауға тірек, негіз болатын өмірде бар адам, яғни, түпкі тұлға: Прототип. Жүсіпбек Аймауытовтың «Әнші» әңгімесіндегі Әмірқанның прототипі: Әміре Қашаубаев. Прототип грек тілінен аударғанда беретін мағынасы: Түп, төркін, негізгі бейне. Күрделі және дамыған сюжетті, көбінесе, қарасөзбен кейде өлеңмен жазылған көлемді эпикалық әдеби шығарма: Роман. Бір-бірімен жалғастырылып, бір идеялық ой-тұжырымдар негізінде жазылған, басты кейіпкерлері ортақ, бірақ композициялық тұрғыдан дербес екі шығармадан құралған көркем туынды: Роман дилогия. Мазмұн мағынасы, сюжеті жағынан бір-бірімен тығыз байланыста, негізгі кейіпкерлері ортақ келетін, өзара жалғасқан, тұтас үш бөлімді туынды: Роман трилогия. Бір немесе бірнеше тарихи дәуірдің типтік оқиғаларын кең көлемде суреттейтін, бірнеше ұрпақ өкілдерінің іс-әрекеттерін көркемдік тұтастықта баяндайтын поэзиялық не прозалық кесек туынды: Роман эпопея. Қазақ әдебиетінің биік идеялық-көркемдік жетістігі саналатын роман эпопея: Мұхтар Әуезов «Абай жолы». Шығыс әдебиетінде, соның ішінде түркі тілдес халық әдебиетінде ертеден орныққан дәстүр бойынша бір-бірімен жалғас, сабақтас жазылатын бес туынды: Роман хамса. Шерхан Мұртазаның «Қызыл жебе» романы: Роман хамса. Сөз тіркестерін дағдылы синтаксистік қалыптан гөрі өзгешелеу ораммен, айрықша айшықпен құру: Айшықтау. Айшықтауға жатады: Шендестіру, қайталау, параллелизм, риторикалық сұрақ-жауап, дауыс ырғағы, т.Б. Қойылған сұрақтардан автор жауап күтпейтін, өйткені олар ешқандай жауапсыз-ақ түсінікті, өзінен-өзі айқын болатын айшықтаудың бір түрі: Риторикалық айшықтар. «Әуелі бас қосқаным—Жағалбайлы,
Жылқысын көптігінен баға алмайды.
Өлгені Төлегеннің рас болса,
Құдайым Қыз Жібекті неге алмайды?!». Үзіндідегі айшықтау түрі:
