Абжанова сокращенная indd


Толыққанды тамақтанбаудың жағымсыз салдары және



Pdf көрінісі
бет79/151
Дата27.11.2023
өлшемі5,39 Mb.
#130239
түріОқулық
1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   ...   151
Толыққанды тамақтанбаудың жағымсыз салдары және 
балалар мен жасөспірімдердің тамақтану режимінің бұзылуы
балаларды тамақтандырғанда, тағамдардың әртүрлілігіне, әсіресе 
сүт және сүт-қышқылды өнімдер, сиыр еті, бұзау еті, тауық, бауыр, 
балық, жұмыртқа, уылдырық, картоп, көкөністер, жеміс-жидектер, 
қарақұмық, ұнтақ және күріш жармасы, макарон өнімдеріне көңіл 
бөлу керек.
бала тамағында тағамның дәмдік сапасына көңіл бөлген жөн. 1,5 
жасқа дейінгі балаларға тағамдарды үккен, ұсақтап шапқан күйде, 
буланған, қайнатылған түрде беру керек. Шәй, какао, шырындар, сүт, 
сүтқышқылды өнімдер, кисель, компоттар беріледі.
мектеп жасына дейінгі балалар күніне төрт рет тамақтанады, әрбір 
үш сағат сайын бір уақытта тамақтану рационын келесідей бөлуге 
болады: таңғы ас – 25%, түскі ас – 35%, бесін ас – 15%, кешкі ас – 25%.
мектеп жасындағы балалар мен жасөспірімдердің тамақтануы. 
балалар мен мектеп жасындағы жасөспірімдерде ми, жүрек-қан 
тамырлары жүйесі мен жүйке қызметінің, күрделі гормондардың 
өзгерісі мен жіті өсу үдерісі байқалады. соңғы жылдары ақпарат 


173
ағынының көбейгеніне, жиі қосымша жүктемелердің берілуімен мек-
теп бағдарламаларының қиындағанына байланысты айтарлықтай 
өскен ақыл-ой мен денеге күш салу қазіргі балаларға тамақтану 
тәртібін құруды жауапты қадағалау қажеттілігіне әкеледі. мек-
теп оқушыларының тамақтану тәртібі ағзаның қарқынды өсуі 
мен балалардың тіршілік қарекетіне байланысты энергетикалық 
қажеттілігін қамтамасыз етуі керек. май мен қанттың мөлшері 
жоғары өнімдерді көп мөлшерде тұтыну болашақта семіздіктің, 
тісжегінің, гиповитаминоздың, сондай-ақ микронутринттердің 
жетіспеушілігіне әкеледі. сондықтан дәрігердің жалпы тәжірибесінде 
басты мақсатының бірі балалар арасында салауатты өмір салты мен 
дұрыс тамақтануды насихаттау болып табылады. Қазіргі жағдайда 
мектеп оқушыларының денсаулықтарында созылмалы ауытқулы 
меншікті салмақтың өсуі мен дені сау балалар санының азаюы басым. 
Өкінішке қарай, асқазан жолының, бүйрек, зат алмасу үдерісінің 
ауруы, миопия мен сколиоз біздің балаларымыздың серігіне айна-
лады. Дұрыс берілмеген жүктемелер мен үйлестірілмеген тағам 
денсаулықтың нашарлауы мен созылмалы аурулардың асқынуына 
әкеп соғады. баланы жеткілікті мөлшерде тағамдық ингредиенттер-
мен, дәрумендермен, макро және микроэлементтермен қамтамасыз 
ету иммундық жүйе жағдайын жақсартып, қоршаған ортаның кері 
ықпалына ағзаның төзімділігін жоғарылатады. тамақтану баланың 
орталық жүйке жүйесінің, ақылының, еңбекке қабілеттілігінің даму-
ына әсер етеді. мектеп оқушыларының тамақтануы, толыққанды, 
үйлестірілген тағам – қазіргі уақытта өзекті мәселе. мектепте ыстық 
тамақ ішетін оқушылар аз шаршайды және мектеп жүктемесін оңай 
орындайды. уақытылы тамақтану, тамақтану мерзімін сақтау – бұл 
ас қорыту жүйесі ауруының алдын алу болып табылады. мектепте 
тамақтануды ұйымдастыру кезінде дұрыс тамақтану қағидасына 
бейімделу қажет. ас үлесі тек қана негізгі жалпыға белгілі ақуыз, 
көмірсулармен үйлестіріліп қана қоймай, сонымен қатар дәрумен 
құрамдары мен 7-10 жастағы балалар үшін күндік ақуыз қажеттілігі – 
80 г; 11-13 жастағыларға – 90 г; 14-17 жастағыларға – 100 г; 7-10 
жастағы балалар үшін күніне көмірсулар қажеттілігі – 300 г, 11-13 
жастағыларға – 350 г, 14-17 жастағыларға – 400 г болуға тиіс.
мектеп оқушыларына таңғы ас міндетті түрде берілуі керек. 
алдағы жұмсалатын энергияны қамтамасыз ету үшін таңертең 
жеткіліксіз мөлшерде тамақ өнімдері мен калориясы бар ыстық тағам 
сүзбе пісірмесі, сүт ботқасы немесе етті тағам ұсынылуы қажет. 


174
 
 

түскі ас, біріншіден, ыстық тағамнан, гарнир мен етті немесе балық 
өнімдерінен, ең жақсысы, көкөністен болуы керек. Дұрыс тамақтану 
сізге сау және әдемі болып өсуге көмектеседі.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   ...   151




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет