Адам анатомиясы
жүктеу/скачать 11,6 Mb. Pdf көрінісі
|
| pars distalis,
ажыратады, аралық бөлік, pars intermedia, артқы бөлікпен шекарада орналасқан және төмпелік бөлік, pars tuberalis, жоғары көтеріліп гипоталамус- тын құйғышымен байланысады. Қан тамыр- лардың көптігіне байланысты гипофиздің алдыңғы үлесі бозғылт-сары қызғылт бола- ды. Гипофиздың алдыңғы үлесінің тіні ара- сында синусоидты капиллярлар орналасқан безді жасуш алардың бірнеш е типтерінен қүралған. Арткы үлес (нейрогипофиз), lobus posterior (neurohypophysis), гипофиз шұңқырының ар ткы бөлігінде орналасқан нервті бөлік, lobus nervosus, және аденогипофиздің төмпешік бөлігінің артында орналасқан құйғыштан, infundibulum , түрады. Г и п оф и здің артқы үлесі нейроглиалді жасушалардан (петуи- цид), гипоталамустың нейросекреторлық яд- роларынан нейрогипофизға баратын нерв талшықтарынан және нейросекреторлық де- нелерден құралған. Гипофиз онын жұмысын реттейтін аралық мидың гипоталамусымен нерв талшықтары және қантамырлары арқ- ылы ф ункпионалді байланы сқан . Гипо- физдің алдыңғы және артқы үлестерінің гор- мондары басқа эндокринді бездер арқылы организмнің көптеген функцияларына эсер етеді. Гипофиздің алдыңғы бөлігінде жас организмнің осу және даму процестерін рет- теуге қатысатын соматотропты гормон (осу гормоны) бөледі; бүйрекүсті безінің стероид- ты гормондар секрециясын реттейтін адре- нокортикотропты гормон(АКТГ); қалқанша бездің дамуына және продукциясына эсер ететін тиреотропты горм он (ТТГ); орга- низмнің жыныстық жетілуіне эсер ететін го- надотропты гормондар (фолликулаынталан- дырушы, лютеинынталандырушы және про- лактин), олар аналық бездегі түйіншелердің дамуына, овуляцияға, сүт бездерінің өсуі мен сүт бөлінуге, еркектерде сперматогенез про- цесін ретгейді. Сонымен қатар, гипофиздің алдыңғы үлесінде организмдегі майлардың мобилизациясы мен утилизациясына эсер ететін гипофиздін липотропты факторлары бөлінеді. Гипофиздің аралық үлесінде орга- низмде меланиннің түзілуін реттейтін мела- ноцит гормоны түзіледі. Гипоталамустың супраоптикалық және паравентрикулярлық ядроларының нейро- секреторлы жасушалары вазопрессин мен окситоцин бөледі. Бүл гормондар гипофиздін артқы үлесіне гипоталамо-гипофизарлы жол түзетін аксондар бойымен тасымалданады. Гипофиздің артқы бөлігінен осы заттар қанға түседі. Вазопрессин гормонының әсері та- мырларды тарылтушы және антидиуретика- лық болып табылады, соған байланысты онын атауы антидиуретикалық гормон (АДГ). Ок ситоцин жатыр бұлшықеттерінің жиырылуы- на эсер теді, сүт бездерінен сүт бөлінуді жақ- сартады, сары дененің функциясы мен даму- ын тежейді, аскорыту жүйесінің тегіс бүлшы- қеттерінің тонусының өзгеруіне эсер етеді. жүктеу/скачать 11,6 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|