Адам анатомиясы
жүктеу/скачать 11,6 Mb. Pdf көрінісі
|
| Жұтыну актісі.
Тамакты жұту өте күрделі рефлекторлық процесс. Себебі, ас қорыту жүйесі мен ты ныс алу жүйесінің өту жолдары жүтқыншақ арқылы қиылысып өтетіндіктен, жэне та макты жұтқанда ауыз к у ы с ы н мұрын қуысы- нан бөліп тұрушы, кызметі өте ерекше бейі- мдеуші механизмдерге тікелей байланысты. Ж ұтыну кезінде тіл там ақты таңдайға қарай жылжытып қоймай, тіл түбі бөбешікті, epiglottis, төмен қарай басып, көмейдін кіре- беріс тесігін, ad it us laryngis, жауып, тамақты аранға карай итереді. Осы кезде, жүмсақтаң- дайды ң пердесі көтеруш і ж әне керуші Esophagus M.pterygoideus lateralis Cornu majus ossis hyoidei M.constrictor pharyngis medius M.constrictor pharyngis inferior M.constrictor pharyngis inferior M.palatopharyngeus AY pharyngobasilaris Clivus I p h s ^ Raphe pharyngis M.pterygoideus medialis M.stylopharyngeus Lig.stylomandibulae M.stylohyoideus 32-сурет. Жұтқыншақтың бүлшыкеттері (артқы көрінісі) бұлшыкеттерінін козу әсерінен жұткыншак- тың мұрын қуысына өтпеуін қамтамасыз етіп, аран тесігі арқылы тамақты жұтқын- шаққа қарай өтуіне ыкгіал етеді. Жұтқыншақ- тың қысқыш бұлшықеттерінің жиырылу әсе- рінен тамақ, одан әрі жылжып, өңешке ба- ғыт алады. Ж ұтқы н ш ақты ң қанм ен қам там асы з етілуі: Жұтқыншақты жоғарылаған жұткыншак артериясы, (сыртқы ұйкы артериясы ны ң тармағы) a. pharyngea ascendens, жұгкыншак- тык тармақтар, (қалқанш а-мойын сабауы- ның тармағы) rr. pharyngeales; ( бет артерия- сының тармағы, жоғарылаған тандай арте- риясынан) rr. pharyngeales, канмен қамтама- сыз етеді. Жұтқыншақтан веналық қан жұгқыншақ өрімі, plexuspharyngeus, кейін жұтқыншақ ве- налары, vv. pharyngei, арқылы ішкі мойын- дырық венасына, v. jugularis interna, ағады. Ж ұтқыншактың лимфа тамырлары жұт- қы нш ак артындағы ж әне латералді терең (іш кі м о й ы н д ы р ы қ ) л и м ф а түйіндеріне ашылады. Ж ұ тқ ы н ш ақ ты ң нервтенуі IX жұп тілжұгқыншақнервінің, п. glossopharyngeus, X |