Адам физиологиясы
жүктеу/скачать 28,52 Mb. Pdf көрінісі
|
| Қарындагы ас қорытылу
Қарын дегеніміз ішек-карын түтігінің кеңейген жері.
Оның сыйымдылыгы 2-4 литрдей, сырт пішіні мүйізге үксайды. Қарын бірнеше боліктен түрады. Өңештен карынның косылган жері кардиа деп аталады. Қарынның жоғаргы жағы күмбез тэрізді жогары қарай көтеріңкі келеді, бүл - қарыи күмбезі, қарын мен он екі елі ішектің қосылған жері пилорус (қақпақша) деп, ал карынныц кақпақшага жалғасқан бөлігі пилорустік болік болып саналады. Қарынның алдыңгы жэне арткы беткеиі, жоғарғы жоне төменгі шеттері болады. Жогаргы шсті дөңестеу, ал төменгі шеті ойыстау келген. Жоғарғы шетін карын түйығы, төменгі шетін карын ойығы дейді. Қарынның пилорустан басқа белігі қарын денесі деп аталады. Қарын кұрсак куысының жогарғы жағында орналасқан. Оның күмбезі сол жақта, кабырғалардың ішкі бетінде, пилорус оң жакта бауырдың астында. Қабыргасы (кснересі) жалпы ішек-карын түтігіне тэн үш кабаттан, ішкі - шырышты, оргаңты - бірыңғай салалы ет, сырткы - серозды қабаттан тұрады. Қарынның шырышты қабығында көлденең созылған қатпарлар, ойық жоне жазык жерлер бар. Онда қарын бездері орналасқан (жой түтік бездер). Везде түрлі без жасушалары гландулоциттер (негізгі, қосымша, айнала қоршалған) бар. Негізгі гландулоциттер сөл ферменттерін (пепсиноген), айнала қоршалган гландулоциттер түз қышкылын, қосымша жасушалар шырышты зат-муцин шыгарады. Осы жасушалардан бөлінген загтар қарын сөлінің қүрамына кіреді. Қарынның пилорус бөлігінде айнала коршалған гландулоциттер болмайды, сондықтан сөл рсакциясы кышқылды емес, сілтілі не бейтарапты болады. |